Ông Trump tính rút khỏi hiệp ước quốc phòng 60 năm với Nhật vì bất công?

Bloomberghôm 25.6 dẫn 3 nguồn thạo tin cho biết, ông Trump coi thỏa thuận này là quá phiến diện vì Mỹ cam kếtsẽ viện trợ nếuNhật Bảnbị tấn công nhưng không bắt buộc quân đội Nhật phải đến để bảo vệ Mỹ.

Việc Mỹ rút khỏi hiệp ước quốc phòng với Nhật Bản có thể gây nguy hiểm cho liên minh hậu chiến tranh trong việc giúp bảo đảm an ninh tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đặt nền móng cho sự phát triển về kinh tế của khu vực.

Theo các điều khoản đầu hàng trong Thế chiến II, Nhật Bản đã đồng ý với một hiến pháp hòa bình, trong đó nước này từ bỏ quyền phát động chiến tranh. Do vậy, việc hủy bỏhiệp ước của Mỹ sẽ có nguy cơ dẫn đến các cuộc chạy đua vũ trang mới trong khu vực vì Nhật Bản cần phải tìm cách khác để phòng vệ trước các mối đe dọa từ Trung Quốc và Triều Tiên. Nó cũng sẽ đặt ra dấu hỏi về việc đảm bảo các cam kết quân sự của Mỹ đối với Úc, Philippines, Hàn Quốc, Đài Loan và một loạt các đồng minh khác trên khắp thế giới.

Thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump sẽ có chuyến thăm thứ hai tới Nhật Bản trong ngày 26.6 để tham dự hội nghị thượng đỉnh G-20 ở thành phố Osaka. Ông Trump dự kiến sẽ có cuộc hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, người vốn có mối quan hệ tốt đẹp với vị tổng thống khó đoán này.

Được biết, hiệp ước quốc phòng của Mỹ với Nhật Bản được ký kết lần đầu tiên vào năm 1951 cùng với Hiệp ước San Francisco chính thức kết thúc Thế chiến II. Hiệp ước nói trên được sửa đổi vào năm 1960, trao cho Mỹ quyền đặt căn cứ quân sự ở Nhật Bản để đổi lấy cam kết rằng Mỹ sẽ bảo vệ quốc đảo này trong trường hợp bị tấn công.

Vị tổng thống thứ 45 của Mỹ cũng thường xuyên phàn nàn rằng các nước đồng minh có căn cứ quân sự của Washingtonkhông trả đủ tiền cho những gì ông coi là đặc quyền. Theo đó, ông Trump có thể tìm cách đàm phán một hiệp ước mới hoặc sửa đổi, đòi hỏi phải có thêm sự hỗ trợ tài chính cho sự hiện diện quân sự của Mỹ.

Câu hỏi đặt ra rằng liệu một tổng thống Mỹ có thể rút khỏi một hiệp ước đã được phê chuẩn mà không cần sự chấp thuận của quốc hội hay không. Trước đó, cựu Tổng thống George W. Bush từng rút Mỹ khỏi Hiệp ước Chống Tên lửa Đạn đạo vào năm 2002 khi chưa có sự đồng ý của Quốc hội.

Mặc dù vậy, ông Trump hiệnchưa thực hiện bất kỳ động thái nào liên quan đến việc rút khỏi hiệp ước và các quan chức chính quyền nhận định một hành động như vậy rất khó xảy ra.