Quốc hội thống nhất đưa nợ công về đầu mối Bộ Tài chính

Tại phiên họp toàn thể sáng 23.11 của kỳ họp thứ 4, với 85,74% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Quản lý nợ công (sửa đổi). Luật được thông qua gồm 10 chương với 63 điều, quy định về quản lý nợ công, bao gồm hoạt động vay, sử dụng vốn vay, trả nợ và nghiệp vụ quản lý nợ công.

Các nội dung quản lý Nhà nước vềnợ công gồm: Ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về quản lý nợ công. Xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch, giải pháp và chính sách về quản lý nợ công. Tổ chức thực hiện quản lý nợ công, bao gồm đề xuất, thẩm định, phê duyệt chủ trương vay, đàm phán, ký kết thỏa thuận vay và phát hành công cụ nợ, phân bổ và sử dụng vốn vay, trả nợ và các nghiệp vụ quản lý nợ công. Theo dõi, cung cấp thông tin và đánh giá hiệu quả công tác quản lý, sử dụng nợ công. Thanh tra, kiểm tra, kiểm toán việc thực hiện pháp luật về quản lý nợ công...

Về giám sát việc quản lý nợ công, Luật quy định Quốc hội, HĐND giám sát việc thực hiện pháp luật về quản lý nợ công theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND và quy định khác của pháp luật có liên quan. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giám sát việc thực hiện pháp luật về quản lý nợ công theo quy định của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Những hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý nợ công, bao gồm: Vay, cho vay, bảo lãnh không đúng thẩm quyền hoặc chưa được cấp có thẩm quyền cho phép, vượt hạn mức đã được cấp có thẩm quyền quyết định. Sử dụng vốn vay không đúng mục đích, không đúng đối tượng, vượt tiêu chuẩn, định mức; không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ. Vụ lợi, chiếm đoạt, tham nhũng trong quản lý, sử dụng nợ công. Làm trái quy định của Nhà nước về quản lý nợ công; thiếu trách nhiệm gây thất thoát, lãng phí vốn vay. Không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ, kịp thời, chính xác thông tin về nợ công theo quy định của pháp luật. Cản trở hoạt động giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý nợ công…

Bên cạnh đó, Luật cũng quy định sẽ không đưa nợ tự vay, tự trả của Doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) vào nợ công. Các khoản nợ tự vay, tự trả của DNNN, UBTVQH cho rằng đây là các khoản vay thuộc quyền tự chủ của DN. Trường hợp DNNN không đủ khả năng trả nợ thì thực hiện thủ tục phá sản theo quy định của pháp luật, bảo đảm bình đẳng như các loại hình DN khác. Do dó, UBTVQH xin Quốc hội cho phép không quy định nợ tự vay, tự trả của DNNN vào phạm vi nợ công.

Đáng chý ý, Luật nàyquy định thống nhất đưa nợ công về đầu mối duy nhất là Bộ Tài chính quản lý, thay vì giao cho 3 cơ quan là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính như hiện nay. Như vậy, Bộ Tài chính sẽ là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về nợ công.

Trong đó, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Tài chính là chủ trì tổ chức thực hiện đàm phán, ký kết thỏa thuận vay thương mại, hiệp định khung, hiệp định cụ thể về vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài nhân danh Nhà nước và Chính phủ. Đồng thời, Chính phủ phân công cụ thể nhiệm vụ, cơ chế phối hợp của các bộ, ngành liên quan trong quản lý nhà nước về nợ công.

Về việc quy định bên vay, bên vay lại, đối tượng được Chính phủ bảo lãnh chịu trách nhiệm thực hiện đầy đủ, đúng hạn các nghĩa vụ liên quan đối với khoản vay, khoản vay lại, khoản vay được Chính phủ bảo lãnh. Không chuyển khoản nợ vay lại vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài, nợ được Chính phủ bảo lãnh thành vốn cấp phát ngân sách nhà nước.

Luật Quản lý nợ công sửa đổi chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2018