Sản xuất nông nghiệp theo hướng 'thuận thiên'

Xã Trí Lực, huyện Thới Bình (Cà Mau) là địa phương được tổ chức Aquaculture Stewardship Council (Hội đồng Quản lý nuôi trồng thủy sản) cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn quốc tế (chứng nhận ASC) về tôm sạch với mô hình sản xuất tôm - lúa kết hợp vào cuối tháng 10.2022.

Chứng nhận ASC là sự xác nhận cấp quốc tế đối với thủy sản nuôi có trách nhiệm, giảm thiểu tối đa tác động xấu lên môi trường, hệ sinh thái, cộng đồng dân cư và đảm bảo tốt các quy định về lao động. Đây là mô hình đầu tiên của Việt Nam đạt chứng nhận này.

Ông Lê Văn Mưa, ngụ ấp 5, xã Trí Lực, huyện Thới Bình (Cà Mau) cho biết, gia đình ông canh tác hơn 8ha đất nuôi trồng thủy sản kết hợp trồng lúa hữu cơ "4 trong 1" theo hướng thích ứng với biến đổi khí hậu. Đây là mô hình canh tác theo hướng phát triển bền vững.

"Vào 6 tháng mùa mưa, trên cùng một diện tích, nông dân địa phương nuôi, trồng "4 trong 1" là: cua, tôm sú, tôm càng, lúa. Tính riêng tôm càng và cây lúa, mỗi vụ mang lại lợi nhuận khoảng hơn 90 triệu đồng/ha. Từ khi con tôm của bà con nông dân địa phương được chứng nhận ASC, đời sống của người dân tốt hơn. Tôm được bao tiêu đầu ra với mức giá ổn định và cao hơn so với giá thị trường từ 3.000 - 5.000 đồng/kg”, ông Mưa cho biết.

Theo ông Mưa, lúa hữu cơ ở địa phương được trồng theo hướng nông sản sạch, không sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu nên được bao tiêu sản phẩm và nhờ vậy, người nông dân cũng không phải bận tâm về đầu ra và giá cả. Trung bình mỗi ha cho năng suất từ 6 - 7 tấn lúa.

“Từ khi mô hình sản xuất lúa - tôm được chứng nhận ASC, đời sống của người dân địa phương được cải thiện rõ rệt. Về kỹ thuật gieo sạ, thu hoạch mùa vụ, hầu hết nông dân địa phương thực hiện bằng kỹ thuật thủ công truyền thống”, ông Mưa nói.

Không chỉ vậy, trên địa bàn xã Trí Lực, nhiều nông dân còn biết ứng dụng khoa học kỹ thuật để ủ men vi sinh làm thức ăn cho tôm và làm sạch môi trường nước rất hiệu quả.

Ông Trần Văn Tính, ngụ ấp 9, xã Trí Lực cho biết gia đình ông có 4ha đất nuôi tôm kết hợp trồng lúa an toàn sinh học. Vào mùa nắng, ông Tính cải tạo ao đầm thả tôm cua rồi ủ men vi sinh cho tôm cua ăn dặm. Cách làm này mang lại nhiều mặt lợi ích bởi nó vừa giúp tôm, cua lớn nhanh nhưng mặt khác, men vi sinh giúp làm sạch môi trường nước giúp tôm, cua nuôi không bị nhiễm bệnh. Còn vào mùa mưa, ông Tính trồng lúa kết hợp thả tôm càng xanh, tôm sú và cua.

“Trong quá trình nuôi, tôi cho tôm ăn dặm bằng gạo cám lên men. Tác dụng của men vi sinh này vừa giúp làm sạch môi trường nước, vừa tạo nguồn thức ăn tự nhiên và ngăn ngừa dịch bệnh cho thủy sản. Kỹ thuật nuôi này mang lại hiệu quả cao. Thời gian ủ men rất ngắn, tầm 48 giờ là có thể sử dụng được. Doanh thu hàng năm của gia đình tôi khoảng 300 triệu đồng”, ông Tính cho hay.

Ông Hà Minh Sữa, Phó chủ tịch UBND xã Trí Lực nhận định “mô hình nuôi kết hợp "4 trong 1" của ông Mưa cũng như nhiều nông dân khác tại địa phương mang tính chất ổn định và bền vững, sản xuất theo hướng thuận thiên, có liên kết nên tạo được sự an tâm cho nông dân về đầu ra và giá. Mục đích của mô hình này là đa dạng hóa cây trồng vật nuôi, mang hiệu quả kinh tế ổn định và thu nhập tương đối cao”.

Theo ông Sữa, mô hình nuôi tôm bằng men vi sinh của ông Tính có tác dụng tốt trong xử lý môi trường, tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho thủy sản nuôi và giúp người nông dân không phải tốn thêm chi phí thức ăn và xử lý môi trường.

Ông Nguyễn Hoàng Bạo, Phó chủ tịch UBND huyện Thới Bình cho hay: “Trong những năm qua, huyện Thới Bình đã đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ. Qua triển khai, hiện trên địa bàn huyện có 2 mô hình nuôi trồng lúa - tôm nổi bật. Cụ thể là mô hình xen canh lúa - tôm sú và lúa - tôm càng xanh. Đây là mô hình thích ứng với biến đổi khí hậu”.

Theo ông Bạo, xã Trí Lực là một trong những đơn vị của huyện có nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển mô hình lúa - tôm. Địa phương quan tâm, thường xuyên chỉ đạo thực hiện nhiều mô hình về lúa sạch, lúa hữu cơ và nuôi tôm theo hướng VietGap trên địa bàn. Từ đó, giúp cho các sản phẩm nông nghiệp của nông dân được nâng cao giá trị, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Huyện đã mời gọi, tạo điều kiện thuận lợi để các công ty, doanh nghiệp tham gia liên kết vào chuỗi giá trị lúa - tôm trên tại địa phương.

“Qua mời gọi, hiện huyện Thới Bình có Công ty TNHH xã hội chuỗi tôm rừng Minh Phú phối hợp với Trung tâm MCD tham gia xây dựng vùng nuôi tôm Minh Phú trên địa bàn huyện đạt chứng nhận nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm ASC tại xã Trí Lực. Với nhiều nỗ lực của các đơn vị có liên quan nên mô hình lúa - tôm sú ở xã Trí Lực được Hội đồng quản lý Nuôi trồng thủy sản cấp chứng nhận toàn cầu về nuôi trồng thủy sản bền vững và sản xuất có trách nhiệm ASC cho 252 hộ nuôi (với diện tích hơn 557ha) trên địa bàn.

Lợi ích lớn nhất khi được chứng nhận ASC chính là giải quyết vấn đề về nuôi tôm bền vững đối với việc nuôi nhỏ lẻ, giảm thiểu tác động tiêu cực của môi trường và đảm bảo lợi ích xã hội. Qua đó, góp phần làm thay đổi thói quen sản xuất, cách suy nghĩ của người nuôi và doanh nghiệp về nuôi tôm bền vững và hướng đến mục tiêu cao nhất là phát triển bền vững 4 trụ cột về môi trường - xã hội, an sinh, động vật và an toàn thực phẩm. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để quảng bá hình ảnh con tôm Cà Mau nói chung và huyện Thới Bình nói riêng ra thị trường thế giới, nhất là các thị trường khó tính như châu Âu”, ông Bạo chia sẻ.

Theo UBND huyện Thới Bình, bước đầu huyện đã có những chính sách khuyến khích mở rộng mô hình và định hướng sản xuất tôm - lúa trên địa bàn, sau đó sẽ nhân rộng ra nhiều xã khác trong thời gian tới.