Trong dự thảo được Bộ Công thương công bố có đề cập tới việc thành lập Quỹ bình ổn giá điện để thực hiện mục tiêu bình ổn giá điện.
Theo tinh thần của bản dự thảo, giá bán điện bình quân sẽ được điều chỉnh trong phạm vi khung giá do Thủ tướng Chính phủ quy định và “chỉ được điều chỉnh tăng ở mức 3% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành”. Thời gian điều chỉnh giá bán điện bình quân giữa hai lần liên tiếp tối thiểu là 3 tháng.
Theo dự thảo, trong năm tài chính, giá bán điện bình quân được xem xét điều chỉnh khi thông số đầu vào cơ bản biến động (phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ, điều hành - quản lý và dịch vụ phụ trợ hệ thống điện...) so với thông số đã được sử dụng để xác định giá bán điện bình quân hiện hành.
Khi các chi phí đầu vào tăng làm giá bán điện bình quân tại thời điểm tính toán cao hơn so với giá hiện hành từ 3-5% và trong khung giá quy định, Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN được phép điều chỉnh tăng giá bán điện bình quân tương ứng. EVN chỉ cần báo cáo Bộ Công Thương và Bộ Tài chính để kiểm tra.
Nếu cần tăng trên 5% hoặc giá bán điện bình quân cần điều chỉnh vượt phạm vi khung giá, EVN phải lập hồ sơ phương án giá, báo cáo Bộ Công Thương và gửi Bộ Tài chính để thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến.
Nếu giá đầu vào làm giá bán điện bình quân tại thời điểm tính toán thấp hơn so với giá bán điện bình quân hiện hành và trong khung giá (sau khi đã trích quỹ bình ổn giá điện), quy định yêu cầu EVN giảm ngay giá bán điện ở mức tương ứng, bất kể mức giảm là bao nhiêu.
Dự thảo cũng có nội dung Chính phủ giao Bộ Công Thương kiểm tra, giám sát việc thực hiện điều chỉnh giá bán điện bình quân. Trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương được quyền ra văn bản yêu cầu EVN giảm hoặc dừng tăng giá bán điện bình quân, được phép mời tư vấn độc lập để thẩm tra hồ sơ điều chỉnh giá bán điện bình quân...
Đáng lưu ý dự thảo lần này đề cập tới việc thành lập Quỹ bình ổn giá điện để thực hiện mục tiêu bình ổn giá điện.
Bộ Công Thương sẽ là đơn vị kiểm tra, giám sát việc thực hiện điều chỉnh giá bán điện bình quân theo quy định. Trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương có văn bản yêu cầu EVN giảm hoặc dừng tăng giá bán điện bình quân. Bộ Công Thương được phép mời tư vấn độc lập để thẩm tra hồ sơ điều chỉnh giá bán điện bình quân.
Việc lập quỹ bình ổn giá điện đã được quy định trong Luật Giá năm 2012, tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, nếu thành lập quỹ nên lấy từ lợi nhuận của ngành điện chứ không nên tính vào giá thành, bởi sẽ cộng thêm một khoản chi phí tính vào giá điện, buộc dân phải trả.
Hoàng Long