Từ ngày 7.5, các mặt hàng vàng trang sức có hàm lượng vàng từ 95 % trở lên sẽ phải chịu thuế xuất khẩu 2% thay vì 0 % như hiện tại. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp kinh doanh vàng cho rằng, tăng thuế xuất khẩu lên sẽ khiến doanh nghiệp thêm phần khó khăn.
Tăng từ 0 % lên 2%
Cụ thể, thông tư số 36/2015/TT-BTC ngày 23.3.2015 của Bộ Tài Chính quy định: mức thuế suất xuất khẩu đối với các mặt hàng vàng trang sức, kỹ nghệ và các sản phẩm khác bằng vàng, đã hoặc chưa mạ hoặc dát phủ kim loại quý, có hàm lượng vàng từ 95% trở lên, tăng từ 0% lên 2%.
Riêng đối với một số mặt hàng kim hoàn bằng vàng có hàm lượng vàng dưới 95% vẫn được áp dụng thuế suất thuế xuất khẩu 0%.
Ngoài ra, đối với các mặt hàng đồ kim hoàn bằng vàng thuộc nhóm 71.13, đồ kỹ nghệ bằng vàng thuộc nhóm 71.14 và các sản phẩm khác bằng vàng thuộc nhóm 71.15 nếu muốn áp dụng thuế suất xuất khẩu 0 % phải có Phiếu kết quả thử nghiệm xác định hàm lượng vàng dưới 95% do tổ chức thử nghiệm xác định hàm lượng vàng trang sức, mỹ nghệ được quy định cấp.
Trường hợp những mặt hàng xuất khẩu theo hình thức gia công xuất khẩu có đủ điều kiện xác định là được sản xuất từ toàn bộ nguyên liệu nhập khẩu, xuất khẩu theo loại hình sản xuất xuất khẩu thì khi làm thủ tục hải quan thực hiện theo quy định hiện hành, không phải xuất trình phiếu kết quả thử nghiệm xác định hàm lượng vàng.
Đối với trường hợp xuất khẩu theo hình thức sản xuất xuất khẩu, khi làm thủ tục hải quan, doanh nghiệp phải xuất trình giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu của Ngân hàng Nhà nước theo quy định.
Thông tư này có hiệu lực từ ngày 7.5 tới đây.
Doanh nghiệp kêu khó, kiến nghị giảm
Trước đó, cuối năm 2014, khi Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo trên thì Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) đã có kiến nghị trì hoãn thời gian thực hiện thuế suất mới. Cụ thể, tại công văn số 44/2014 gửi Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, hiệp hội đã bày tỏ những vấn đề khó khăn đối với doanh nghiệp vàng khi áp dụng mức thuế trên.
Lý do mà Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đưa ra là do hiện tại thị trường vàng khá ảm đạm. Nếu như tăng thuế xuất khẩu sẽ khiến doanh nghiệp trong nước khó cạnh tranh với các quốc gia mà thuế xuất khẩu vẫn là 0% như Thái Lan, Trung Quốc, Ấn Độ hay Indonesia.
Bên cạnh đó, khi Việt Nam tham gia ký kết Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), thì ngành vàng bạc đá quý Việt Nam sẽ còn chịu áp lực cạnh tranh khốc liệt hơn nữa.
Theo VGTA, Chính phủ đã có chủ trương thu hẹp sản xuất, kinh doanh vàng miếng và khuyến khích vàng trang sức, mỹ nghệ nên các doanh nghiệp vàng đều đầu tư phát triển vào hoạt động sản xuất- kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ.
Mặt khác, nền kinh tế khó khăn cùng với tổng cầu suy giảm mạnh nên hoạt động tiêu thụ vàng trang sức ở trong nước gặp rất nhiều khó khăn. Hơn nữa, giá vàng Việt Nam luôn cao hơn khá nhiều so với giá vàng quốc tế và chênh lệch giá mua, bán vàng cũng không đáng kể.
Trong khi đó, các doanh nghiệp vàng bạc đá quý khác như Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ…đang có nhiều lợi thế cạnh tranh hơn các doanh nghiệp Việt Nam do thuế xuất khẩu của các nước này chỉ 0%. Không những vậy, các nước này được nhập khẩu nguồn nguyên liệu, chi phí nhân công rẻ hơn, thiết bị và công nghệ sản xuất hiện đại hơn. Đồng thời chính sách vĩ mô của các quốc gia này cũng rất ổn định để khuyến khích phát triển thị trường vàng bạc đá quý.
Ngoài ra, cũng theo Hiệp hội, việc xuất khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ là xuất khẩu giá trị lao động sống và tái tạo ngoại tệ từ nguồn nguyên liệu, máy móc, công nghệ nhập khẩu nên cần được khuyến khích để tạo việc làm cho hàng vạn lao động ở các làng nghề…
Do đó, nếu phải áp dụng mức thuế 2 % thì các doanh nghiệp vàng, đá quý Việt Nam không thể thực hiện xuất khẩu được mặt hàng này.
Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đã kiến nghị Phó thủ tướng xem xét chỉ đạo giữ nguyên mức thuế suất xuất khẩu đối với mặt hàng là 0% như hiện hành. Nếu cần thiết phải áp dụng mức thuế suất xuất khẩu cho mặt hàng vàng thì chỉ nên áp thuế 0,5 % đối các nhóm hàng trang sức, mỹ nghệ có hàm lượng lớn hơn 99% nếu cơ quan quản lý Nhà nước muốn hạn chế xuất khẩu vàng có hàm lượng cao, bởi vì theo thông lệ quốc tế, vàng có hàm lượng trên 99% được coi như là vàng nguyên liệu.
Còn với nhóm hàng trang sức, mỹ nghệ có hàm lượng nhỏ hơn 99%, cần áp thuế xuất khẩu 0%, vì theo thông lệ quốc tế, loại vàng có hàm lượng thông thường này được coi như là vàng trang sức, mỹ nghệ.
Trước đó, kim ngạch xuất khẩu nhóm sản phẩm liên quan đến vàng trang sức của Việt Nam từng đạt gần 3 tỷ USD/năm. Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu đá quý, kim loại quý và sản phẩm giai đoạn 2011 - 2012 đạt khoảng 2,7 - 2,9 tỷ USD thế nhưng có những thời điểm, gần như không có hoạt động xuất khẩu vàng trang sức.
Phan Diệu
