Thất thu ngân sách hàng ngàn tỉ do sai phạm trong cơ quan thuế

Thanh tra Chính phủ ngày 28.2 đã ra thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, chống thất thu ngân sách nhà nước đối với Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế và Cục Thuế thành phố Hà Nội.

Theo đó, kết luận thanh tra chỉ ra toàn ngành thuế trong các năm đều không hoàn thành kế hoạch thanh tra, kiểm tra được phê duyệt, có năm đạt tỉ lệ rất thấp (năm 2012, Thanh tra Tổng cục Thuế thực hiện đạt 29% kế hoạch, Cục Thuế Hà Nội thực hiện đạt 63% kế hoạch).

Tổng cục Thuế, Cục Thuế Hà Nội chưa thường xuyên thực hiện theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện kết luận thanh tra, việc thực hiện truy thu, phạt vi phạm pháp luật về thuế sau thanh tra, kiểm tra. Vì vậy kết quả xử lý sau thanh tra, kiểm tra thấp. Ngoài ra các cơ quan này cũng không theo dõi, quản lý tiền chậm nộp qua thanh tra.

Tổng cục Thuế còn áp dụng văn bản hướng dẫn ưu đãi đầu tư chưa phù hợp làm ảnh hưởng đến quyền lợi của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cơ quan này còn thay đổi tỉ suất thu nhập thuần trước thuế thu nhập doanh nghiệp trên tổng chi phí không có cơ sở trong các cuộc thanh tra chuyên đề về hoạt động chuyển giá.

Về những sai sót trong cục thuế các tỉnh, thành phố, Thanh tra cho biết việc áp dụng pháp luật trong công tác giải quyết khiếu nại lần 1 của các cục thuế chưa chính xác, thiếu cơ sở pháp lý. Cụ thể, Cục Thuế TP.HCM đã thiếu trách nhiệm trong việc xử lý kịp thời với 4 công ty dầu khí dẫn đến khi có quyết định xử lý thì đã hết thời hạn xử lý, gây khiếu kiện kéo dài và chưa xử lý truy thu được thuế cho Nhà nước.

Tại Cục Thuế Hà Nội, việc giải quyết khiếu nại có những vi phạm thời gian thụ lý và giải quyết chậm so với quy định, nội dung giải quyết khiếu nại chưa phù hợp, thiếu cơ sở pháp lý đã làm giảm số thu ngân sách nhà nước.

Cục Thuế tỉnh Cà Mau chậm ban hành quyết định truy thu thuế đối với Công ty Minh Quí, dẫn đến giảm thu ngân sách nhà nước 1.092 tỉ đồng do hết thời hạn xử lý.

Cục Thuế Thừa Thiên-Huế đã hoàn thuế không đúng quy định choCông ty TNHH NN MTV Khoáng sản Thừa Thiên-Huế từ năm 2009 đến năm 2011 đối với 4 sản phẩm xuất khẩu: Ilmenite, Zircon, Monazite, Rutile với số tiền là 21.086 tỉ đồng.

Về việc thu hồi nợ thuế, với đối tượng nợ thuế lớn, cơ quan thuế không ban hànhThông báo 07 và Thông báo 09 và cưỡng chế thuế với các doanh nghiệp này là thiếu trách nhiệm. Khuyết điểm vi phạm này đã khiến nợ thuế toàn ngành ngày càng tăng (thời điểm 31.12.2012 tổng số tiền nợ 55.056.561 tỉ đồng; thời điểm 31.12.2013 là 61.160.134 tỉ đồng, tăng 11% so với năm trước và đến thời điểm 30.6.2014 là 68.904.085 tỉ đồng, tăng 13% so với năm trước).

Không theo dõi được nghĩa vụ thuế của các doanh nghiệp, chỉ tính riêng số tiền tính phạt chậm nộp tiền sử dụng đất của toàn ngành thuế, các Cục thuế tính thiếu tiền phạt chậm nộp tiền sử dụng đất đã lên tới669.424 tỉ đồng.

UBND thành phố Hà Nội có những vi phạm trong quản lý đất đai, xây dựng dẫn đến nhiều chủ đầu tư sử dụng đất của Nhà nước đã lâu nhưng chưa nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước. Đến ngày 31.12.2014 dự tính là hơn 7.166 tỉ đồng.

Từ đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND thành phố Hà Nội theo thẩm quyền tiến hành kiểm điểm các đơn vị, cá nhân có liên quan đã buông lỏng, thiếu trách nhiệm trong việc quản lý đất đai trên địa bàn, dẫn đến các chủ đầu tư sử dụng đất của Nhà nước có nhiều vi phạm.

Yêu cầu UBND thành phố Hà Nội thực hiện các giải pháp để rà soát và thực hiện ngay việc xác định nghĩa vụ tài chính của các chủ đầu tư đã sử dụng đất của Nhà nước trên địa bàn, đặc biệt là đối với các dự án chủ đầu tư cố ý trốn tránh, chây ỳ thực hiện nghĩa vụ thì có giải pháp xử lý kiên quyết, kể cả xem xét trách nhiệm hình sự.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển cơ quan công an điều tra hình sự 2 vụ việc. Thứ nhất làdự án Đại Thanh do có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng của cơ quan quản lý Nhà nước thuộc UBND TP Hà Nội. Đến thời điểm thanh tra chủ đầu tư vẫn chưa thực hiện hết nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, có dấu hiệu thất thoát tiền ngân sách nhà nước.

Thứ hai là vụ việc 21 doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, gồm 20 doanh nghiệp đã bỏ địa chỉ kinh doanh và Công ty cổ phầnXD&PT năng lượng Apa Green có tổng giá trị là 822,8 tỉ đồng để kê khai thuế, khấu trừ thuế, hoàn thuế.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Tổng cục Thuế chỉ đạo các Cục Thuế truy thu các doanh nghiệp, cá nhân có vi phạm về thuế với số tiền 792,4 tỉ đồng. Rà soát, truy thu thuế, tính tiền chậm nộp và xử phạt đối với 12 doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.