Ứng dụng AI DeepSeek nêu cách để Trung Quốc đối phó với mức thuế mới từ ông Trump

Hôm 1.2, ông Trump đã ký lệnh áp thuế 10% với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và 25% với hầu hết mặt hàng từ Canada, Mexico. Năng lượng nhập khẩu từ Canada vào Mỹ sẽ bị áp thuế 10%, trong khi mặt hàng này từ Mexico vẫn bị áp thuế 25%.

Việc công ty khởi nghiệp DeepSeek (Trung Quốc) ra mắt ứng dụng AI gần dịp Tết Nguyên đán tạo điều kiện cho hàng triệu người dùng nước này có thời gian thử nghiệm sức mạnh phân tích và dự đoán của nó. Ứng dụng AI này đã trở thành niềm tự hào và sự tò mò của quốc gia.

Wang Jiangyu, giáo sư luật tại Đại học Thành phố Hồng Kông được nhiều người theo dõi trên Weibo, đã kiểm tra ứng dụng AI DeepSeek bằng cách hỏi Trung Quốc nên phản ứng thế nào trước quyết định của ông Trump áp thuế 10% với hàng hóa từ nước này.

Câu trả lời gồm 7 điểm của ứng dụng AI DeepSeek đề cập đến các phản ứng mà Trung Quốc có thể thực hiện, từ việc áp thuế 10% nhắm vào các ngành công nghiệp tại bang thuộc Mỹ như Michigan và Wisconsin, đến việc giảm thuế cho các ngành công nghiệp ở Trung Quốc.

Ứng dụng này cũng gợi ý rằng Trung Quốc có thể thiết lập các tiêu chuẩn kỹ thuật cho trạm sạc ô tô điện nhằm "tạo ra rào cản không thể vượt qua cho các công ty Mỹ".

Đến nay, chưa có phương án nào trong số này được các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đề cập.

"Cách tư duy rất toàn diện, chủ yếu mang tính thực tế và phù hợp", Wang Jiangyu nhận xét về DeepSeek.

Câu trả lời chi tiết này trái ngược với cách DeepSeek kiểm duyệt phản hồi về những câu hỏi chính trị liên quan Trung Quốc, gồm cả những câu tưởng chừng đơn giản như tên các nhà lãnh đạo nước này.

Chen Zhihao, nhà bình luận chứng khoán nổi tiếng, đã hỏi ứng dụng AI DeepSeek về lời khuyên đầu tư vào cổ phiếu Trung Quốc khi thị trường mở cửa lại vào cuối tuần này trong bối cảnh ông Trump áp đặt mức thuế mới.

Phản hồi của DeepSeek đưa ra một dự đoán bất ngờ: Trung Quốc có thể tăng cường các biện pháp kích thích kinh tế "để đối phó với áp lực bên ngoài" hoặc đưa ra các chính sách mới nhằm hỗ trợ ngành công nghệ.

Việc công ty khởi nghiệp DeepSeek gần đây ra mắt R1, mô hình AI nguồn mở mới nhất ngang tầm với các sản phẩm hàng đầu của Mỹ nhưng chi phí đào tạo chỉ bằng một phần nhỏ, đã làm rung chuyển lĩnh vực công nghệ tuần qua.

Sự chú ý khiến DeepSeek (có trụ sở tại thành phố Hàng Châu, Trung Quốc) và người sáng lập Liang Wengfeng nổi tiếng trong văn hóa đại chúng.

Một số người Trung Quốc cho biết đã sử dụng ứng dụng AI DeepSeek để xem bói hoặc dự đoán tương lai hôn nhân. Qiu Ranran, một người dùng ứng dụng mạng xã hội RedNote, kể rằng ứng dụng này đã cung cấp cái nhìn sâu sắc về kiếp trước dựa trên giấc mơ của cô. "Nó thực sự đọc được giấc mơ của tôi", Qiu Ranran viết.

Trợ lý AI của DeepSeek đã vượt qua ChatGPT để trở thành ứng dụng được tải xuống nhiều nhất trên App Store của Apple trong tuần qua.

Trong bài viết đăng hồi tháng 12.2024, DeepSeek cho biết việc đào tạo mô hình nguồn mở V3, phiên bản đời trước R1, chỉ tiêu tốn chưa đến 6 triệu USD chi phí điện toán từ khoảng 2.000 chip Nvidia H800. Andrej Karpathy, thành viên sáng lập của OpenAI, đã gọi đây là "ngân sách nực cười".

Điều đáng nói là V3 được DeepSeek đào tạo với lượng tài nguyên ít hơn nhưng vẫn ngang bằng hoặc thậm chí vượt trội về hiệu suất ở một số lĩnh vực so với các mô hình AI từ các công ty Mỹ như Meta Platforms và OpenAI.

Nvidia H800 không phải là loại chip hàng đầu. Ban đầu H800 được Nvidia phát triển như một sản phẩm giảm hiệu năng để vượt qua các hạn chế từ chính quyền Biden với mục đích bán cho thị trường Trung Quốc, song sau đó bị cấm theo lệnh trừng phạt của Mỹ.

Thế nhưng, một số chuyên gia đã đặt nghi vấn về tuyên bố của DeepSeek.

Chuyên gia Stacy Rasgon của hãng Bernstein và các nhà phân tích khác cho rằng chi phí đào tạo V3 của DeepSeek có thể cao hơn, vì con số 6 triệu USD được công ty này công bố chỉ là chi phí cho sức mạnh tính toán. Trong khi có ít thông tin về chi phí phát triển mô hình R1 nổi tiếng hơn.

Dù vậy, con số này vẫn khác xa so với 250 tỉ USD mà các nhà phân tích ước tính các công ty điện toán đám mây lớn Mỹ sẽ chi tiêu trong năm 2025 cho cơ sở hạ tầng AI.

Đột phá của DeepSeek đã làm dấy lên hoài nghi về lợi ích thực sự của hàng tỉ USD mà các tập đoàn công nghệ Mỹ cam kết đầu tư cho phát triển AI. Việc chi tiêu này đã bị các nhà đầu tư đặt câu hỏi vì không mang lại lợi nhuận nhanh chóng như kỳ vọng.

Áp lực về giá

Giá sử dụng các mô hình AI đang giảm do cạnh tranh gia tăng và sự tiến bộ trong công nghệ. Thế nhưng, nhà phân tích Stacy Rasgon nhận xét rằng DeepSeek gây sốc khi ra giá sử dụng mô hình AI của mình thấp hơn tới 40 lần so với sản phẩm tương tự từ OpenAI.

Theo các nhà phân tích, điều này có thể khởi đầu cho một cuộc chiến giá cả trong dịch vụ AI, tạo áp lực lên các hãng công nghệ như OpenAI, vốn đang thua lỗ hàng tỉ USD mỗi năm do chi phí vận hành cao của các dịch vụ như ChatGPT.

"Nếu việc sử dụng các mô hình AI của DeepSeek tăng cao thì có thể buộc các đối thủ có sản phẩm mã nguồn mở tương tự phải giảm giá. Các công ty dẫn đầu thị trường như OpenAI (đang hướng tới lợi nhuận) có thể sẽ không hạ giá trong ngắn hạn. Thay vào đó, họ sẽ nhấn mạnh vào sự tin cậy và an toàn như những yếu tố khác biệt chính, điều vốn rất quan trọng với các doanh nghiệp", Gadjo Sevilla, nhà phân tích cấp cao tại hãng eMarketer, nhận định.

Lo ngại bảo mật và việc thu thập dữ liệu

Một số chuyên gia cũng hoài nghi việc các doanh nghiệp Mỹ có sẵn sàng chấp nhận công nghệ AI của Trung Quốc hay không, do căng thẳng giữa hai nước cũng như lo ngại về quyền riêng tư và an ninh dữ liệu.

DeepSeek cho biết lưu trữ thông tin người dùng trên các máy chủ tại Trung Quốc, điều này có thể trở thành rào cản với việc áp dụng tại Mỹ. Ngày 31.1.2025, Greg Abbott - Thống đốc bang Texas (Mỹ) đã ban hành lệnh cấm DeepSeek trên tất cả thiết bị do chính quyền bang cấp. Ông Greg Abbott cũng đồng thời cấm hai ứng dụng mạng xã hội nổi tiếng của Trung Quốc là RedNote và Lemon8 trên các thiết bị dạng này.

Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Ý, Ireland và nhiều quốc gia khác cũng đang xem xét cách DeepSeek sử dụng dữ liệu cá nhân.

Ngoài vấn đề bảo mật, DeepSeek còn bị các chuyên gia an ninh mạng chỉ trích vì hệ thống kiểm soát nội dung kém chặt chẽ. Các nhà nghiên cứu tội phạm mạng cảnh báo rằng nền tảng AI của DeepSeek có ít cơ chế kiểm soát, chưa đảm bảo ngăn chặn việc hacker lợi dụng AI vào mục đích xấu, như tạo email lừa đảo, phân tích tập dữ liệu bị đánh cắp hoặc nghiên cứu lỗ hổng bảo mật.

Dewardric McNeal, Giám đốc điều hành kiêm nhà phân tích chính sách cấp cao tại công ty quản lý rủi ro Longview Global, nói lượng dữ liệu và thông tin mà DeepSeek có thể thu thập cao hơn 20 lần so với công cụ tìm kiếm Google. Longview Global chuyên tư vấn cho các công ty về chiến lược Trung Quốc.

Từng nghiên cứu chi tiết về việc chính phủ Trung Quốc yêu cầu các công ty trong nước chia sẻ dữ liệu, Dewardric McNeal cho hay: "Đây là kho tàng thông tin tình báo phong phú".

Ông nói có những rủi ro rõ ràng, chẳng hạn thông tin ngân hàng hoặc sức khỏe cá nhân có thể bị đánh cắp, và các công ty an ninh mạng lớn đã báo cáo về các lỗ hổng trong DeepSeek.

DeepSeek từng thông báo bị tấn công mạng vào tuần trước. Lúc đó, công ty Trung Quốc cho biết sẽ tạm thời hạn chế đăng ký người dùng "do các cuộc tấn công độc hại trên quy mô lớn" vào các dịch vụ của mình, trước khi tiếp tục hoạt động như bình thường sau đó.

Dewardric McNeal lo ngại thông qua những truy vấn trên DeepSeek, Trung Quốc có thể tìm hiểu về nhiều ngành công nghiệp khác nhau của Mỹ và gieo rắc sự chia rẽ trong công chúng.

Ông bình luận: "Thế giới sẽ không kết thúc vào ngày mai chỉ vì tôi đã đăng nhập DeepSeek", nhưng nói thêm rằng điều đó không có nghĩa là không có rủi ro liên quan.