VAFI 'hiến kế' giúp ngân sách nhà nước thu về 100 tỉ USD

Mục tiêu soạn luật chưa rõ ràng

Góp ý về Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cho rằng, dự thảo này ít mang lại lợi ích cho nền kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp và chưa giải quyết được những vấn đề còn tồn tại trong đời sống quản trị doanh nghiệp.

Theo VAFI, mục tiêu soạn thảo luật chưa rõ ràng, chưa có những mục tiêu cụ thể để thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ hay để cộng đồng doanh nghiệp được hưởng lợi ích to lớn từ việc làm luật mới.

Hơn nữa, việc này không tạo ra những tác động mạnh để giải quyết những khó khăn của doanh nghiệp hay, kinh tế và những vấn đề tồn tại trong quản trị doanh nghiệp.

Nhà nước phải mở ra khuôn khổ pháp lý theo thông lệ thế giới tiên tiến để tăng cường thu hút vốn thêm nhiều vốn và công nghệ từ nhà đầu tư nước ngoài cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước, từ đó kích thích thị trường chứng khoán phát triển, kích thích dòng vốn đầu tư trong nước đầu tư vào thị trường chứng khoán và đầu tư vào các doanh nghiệp chưa niêm yết; phải kích thích thay đổi cơ cấu cổ đông trong công ty đại chúng theo hướng giảm mạnh tỷ lệ cổ phần nhà nước, giảm tỷ trọng cổ phần cá nhân, tăng tỷ trọng nắm giữ cổ phần của các nhà đầu tư tổ chức và đầu tư chiến lược theo thông lệ thế giới.

“Có như vậy mới tạo lập hàng vạn doanh nghiệp có cơ cấu cổ đông ổn định vững chắc, có tiềm lực tài chính mạnh và giảm phụ thuộc vào nguồn vốn ngân hàng”, VAFI nêu.

Song song đó, thủ tục thành lập doanh nghiệp cần phải đơn giản hơn nữa nhất là đối với các doanh nghiệp liên quan đến ngành nghề kinh doanh có điều kiện; phải kích thích sự phát triển của hệ thống các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Luật ra đời phải có những giải pháp mạnh mẽ để cải cách triệt để và toàn diện khối doanh nghiệp nhà nước. Từ các sự kiện đã xảy ra tại Vinashin, Vinalines, PVN…, VAFI cho rằng Chính phủ hầu như chưa có các giải pháp mạnh để xóa bỏ tận gốc tình trạng quản lý yếu kém, tình trạng tham nhũng tràn lan trong khối doanh nghiệp nhà nước (DNNN).

“Trong mấy năm gần đây, với sự chỉ đạo quyết liệt của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, tình trạng tham nhũng trắng trợn và tham nhũng lớn đã bị đẩy lùi nhưng Chính phủ cần thêm các giải pháp xóa bỏ tận gốc tình trạng tiêu cực đó để làm sao tham nhũng yếu kém không có đất phát triển”, VAFI nêu.

Bình đẳng giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài

Theo đó, VAFI đề xuất nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam thành lập doanh nghiệp của mình theo Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư hoặc tham gia cổ phần chi phối thì coi là doanh nghiệp trong nước và được đối xử bình đẳng như nhà đầu tư trong nước từ các khâu thành lập, đăng ký kinh doanh, quản lý nhà nước về doanh nghiệp và phát triển đầu tư dự án.

Việc hạn chế về tỷ lệ cổ phần sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài chỉ là số ít ngành nghề đặc biệt (chứ không phải là ngành nghề kinh doanh có điều kiện) do Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục .

Chính phủ cần ban hành 1 danh mục mới với số ít ngành nghề hạn chế tỷ lệ sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài.

Lý do là hiện có nhiều ngành nghề kinh doanh có điều kiện hạn chế tỷ lệ sở hữu nhà đầu tư nước ngoài. Cần hiểu rằng ban hành ngành nghề kinh doanh có điều kiện để phục vụ công tác quản lý nhà nước chứ không phải hạn chế công nghệ và vốn từ nhà đầu tư nước ngoài.

Trên tinh thần đó phải thống kê và loại bỏ khoảng 80% ngành nghề kinh doanh có điều kiện đang qui định hạn chế tỷ lệ sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài.

VAFI nêu câu hỏi, tại sao Hong Kong, Singapore là thị trường tài chính lớn nhất châu Á và cũng là thị trường tài chính lớn trên thế giới? Nhà đầu tư trong nước (của họ) chiếm 50% giao dịch trên thị trường chứng khoán? Tại sao với những quốc gia nhỏ bé dân số ít mà họ lại nhiều tiền đến như vậy?

Không phải là người dân Hong Kong, Singapore quá nhiều tiền để biến đất nước họ thành những trung tâm tài chính lớn trên thế giới mà Luật Doanh nghiệp của họ đã coi tất cả nhà đầu tư nước ngoài đến Singapore thành lập doanh nghiệp cũng là doanh nghiệp trong nước, được đối xử bình đẳng như doanh nghiệp bản xứ.

“Chính sách bình đẳng này không chỉ áp dụng cho doanh nghiệp mà còn cho cả nhân viên nước ngoài như con cái họ được học trường công miễn phí, nếu công tác dài hạn thì được mua nhà giá rẻ của chính phủ…”, VAFI nêu.

Cần quyết liệt cải tổ DNNN

VAFI nhấn mạnh cần phải có những giải pháp quyết liệt để cải tổ DNNN. Theo đó, DNNN phải là doanh nghiệp có cổ phần chi phối của Nhà nước, phải niêm yết chứng khoán, và thuộc Danh mục ngành nghề mà nhà nước cần nắm giữ chi phối.

Chỉ còn rất ít loại hình DNNN cần nhà nước nắm giữ 100% vốn. Tất cả DNNN khác và doanh nghiệp có cổ phần nhà nước không thuộc đối tượng trên thì phải thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn và niêm yết chứng khoán.

Tất cả thành viên HĐQT, Ban Kiểm soát của DNNN, DN có vốn nhà nước mà không tuân thủ các qui định như trên thì tự động bị mất chức vụ mà không cần ý kiến quyết định của cấp có thẩm quyền.

“Nếu áp dụng đầy đủ và quyết liệt các giải pháp trên thì trong vòng 15 năm tới, ngân sách nhà nước sẽ thu được khoảng 100 tỉ USD. Số tiền này vừa góp phần giảm mạnh nợ chính phủ đồng thời dư sức để Việt Nam phát triển hoàn chỉnh hệ thống giao thông hiện đại cho toàn quốc, phát triển được hệ thống đường sắt cao tốc Bắc Nam, hệ thống đường sắt nội đô tại Hà Nội, TP.HCM”, VAFI nêu.

Lam Thanh