25 phút can thiệp nút mạch cứu sống bệnh nhân chấn thương gan, lách nguy kịch

Vào lúc 10 giờ 44 phút ngày 15.6, Khoa Cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ tiếp nhận bệnh nhân nam V.M.T (sinh năm 2005, địa chỉ ở Vĩnh Long) trong tình trạng lơ mơ, huyết áp thấp (50/20mmHg), mạch nhanh, nhiều vết thương ở vùng hàm mặt, ngực và chi dưới. Trước đó một giờ, bệnh nhân đi xe máy bị tai nạn giao thông, bất tỉnh và được người đi đường đưa đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ điều trị.

Bệnh nhân được xử trí cấp cứu, hồi sức chống sốc, truyền dịch, truyền máu, giảm đau… Kết quả chụp cắt lớp vi tính ghi nhận bệnh nhân bị dập phổi, tràn dịch màng ngoài tim, tràn dịch, tràn khí màng phổi hai bên; chấn thương gan độ 4, chấn thương lách độ 4 có ổ thoát mạch.

Hội chẩn cấp bệnh viện với nhiều chuyên khoa thống nhất chẩn đoán: Đa thương, chấn thương gan độ 4, chấn thương lách độ 4, dập phổi hai bên, tràn dịch màng tim, rối loạn đông máu nặng tiên lượng bệnh nhân rất nguy kịch. Phương pháp điều trị tối ưu đối với bệnh nhân này là thực hiện Chụp số hóa xóa nền và nút động mạch cầm máu các tạng (DSA) do BSCK2 Trần Công Khánh - Phó khoa Chẩn đoán hình ảnh tiến hành. Kết quả ghi nhận chấn thương gan, lách, có ổ thoát mạch xuất phát từ nhánh động mạch gan phải và nhánh động mạch lách, chọn lọc vào từng phân nhánh có tổn thương, chụp xác định vị trí và tiến hành bơm tắc bằng hỗn hợp keo, chụp kiểm tra không thấy dấu thoát mạch. Thủ thuật thành công sau 25 phút.

Sau thủ thuật, bệnh nhân ổn định, được chuyển đơn vị hồi sức ngoại theo dõi và điều trị. Sau đó, các bác sĩ Khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch máu tiếp tục thực hiện phẫu thuật dẫn lưu màng phổi.

Hiện tại, bệnh nhân tiếp xúc được, dấu hiệu sinh tồn ổn định, phổi thông khí rõ hai bên, bụng mềm, da niêm hồng được chuyển khoa Ngoại Tổng hợp theo dõi và điều trị.

Theo BSCK2 Nguyễn Khắc Nam - Phó khoa Ngoại Tổng hợp bệnh viện, gan và lách là tạng đặc có thể tích lớn trong cơ thể, đặc biệt gan chứa rất nhiều mạch máu. Nếu gan bị vỡ rất dễ mất máu nhanh, vì vậy cần phải khẩn cấp điều trị tránh để lâu nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Vỡ gan, vỡ lách trong chấn thương bụng kín rất phức tạp, đòi hỏi phải chẩn đoán đúng và xử trí kịp thời, đặc biệt là trong bệnh cảnh đa chấn thương. Việc cầm máu được xem là tối ưu vì nguyên nhân trực tiếp gây tử vong ở bệnh nhân chấn thương gan, lách nặng là không kiểm soát được chảy máu. Tuy nhiên, ở những trường hợp vỡ gan độ 4, vỡ lách độ 4, đường vỡ phức tạp, phần tạng bị tổn thương lớn thì rất khó khăn cho việc phẫu thuật, đi kèm theo là tình trạng chảy máu ồ ạt, sốc nặng, đa chấn thương, rối loạn đông máu... Chính vì vậy, việc lựa chọn cho phương pháp can thiệp nội mạch có thể áp dụng riêng rẽ hoặc phối hợp phẫu thuật nhằm đem lại hiệu quả tối ưu trong điều trị. Với phương pháp nút mạch cầm máu (không phải gây mê), bảo tồn tối đa cơ quan nội tạng bị tổn thương, bệnh nhân không phải trải qua những cuộc đại phẫu nặng nề kéo dài hàng giờ, tiềm ẩn biến chứng trong và sau phẫu thuật nguy hiểm như sốc mất máu, nhiễm trùng vết mổ...

Hiện tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ có thể tiến hành can thiệp nội mạch cấp cứu với nhiều chuyên khoa và cùng lúc nhiều ê kíp: chảy máu mũi, trong cấp cứu đột quỵ, các dị dạng mạch máu não vỡ, lấy huyết khối do tắc mạch máu lớn, nong và đặt stent trong bệnh lý mạch vành cấp cứu, chấn thương gan, lách, thận, nút mạch trong ho ra máu, xuất huyết tiêu hóa do dị dạng mạch máu… Đã có nhiều bệnh nhân nặng, nguy kịch được cứu sống bằng kỹ thuật can thiệp nội mạch.