Tại hội thảo “Cơ hội đối tác để Việt Nam tham gia thành công vào Cộng đồng Kinh tế ASEAN” do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức sáng 13.11, ông Jonathan Dunn, Trưởng đại diện IMF tại Việt Nam cho rằng, sự chi phối của doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) đã ngăn cản sự phát triển của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).
Bên cạnh đó, bà Chi Lan cho hay, DNNVV, thậm chí siêu nhỏ có mối lo trước mắt quá lớn, phải đối phó với các vấn đề môi trường kinh doanh và ám ảnh bởi số doanh nghiệp giải thể đang rất lớn.
Cũng tại hội thảo, ông Jonathan Dunn cho rằng, các DNNVV gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn. Vị chuyên gia này đề xuất Việt Nam phải cải cách tài chính khi tham gia kinh tế toàn cầu. Ông nói thêm rằng, cải cách giáo dục để chuyển dịch lực lượng lao động hiệu quả trong lĩnh vực sản xuất cũng là điều Việt Nam cần quan tâm.
Một khó khăn không nhỏ được đề cập tại báo cáo chính là vấn đề tài chính. Ông Aaron Batten, chuyên gia kinh tế của Ngân hàng ADB nhận định, AEC sẽ hỗ trợ Việt Nam kết nối cơ sở hạ tầng và rào cản về pháp lý liên quan đến thương mại mậu biên, hỗ trợ tài chính cho các dự án này.
Vị chuyên gia cũng nói thêm, các doanh nghiệp tư nhân chưa được phát huy trong khi Nhà nước hiện nay rất cần DN tư nhân. Do đó, các nhà đầu tư nước ngoài cảm nhận rủi ro ở Việt Nam rất cao, thiếu sự bình đẳng và thách thức trong nhiều dự án.
“Việt Nam cần hài hòa hóa chính sách và khung pháp quy đồng thời tăng cường đối thoại với khu vực tư nhân”- ông Aaron Batten cho hay.
Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, mặc dù môi trường kinh doanh của Việt Nam có nhiều cải thiện, hàng rào thuế quan đối với các nước khi tham gia Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã giảm, nhưng đối với doanh nghiệp trong nước nhiều hàng rào lại được dựng lên. Đây là nghịch lý tồn tại lâu nay, cần phải xử lý.
“Hiện nay, thủ tục hành chính của Việt Nam cực kỳ phức tạp và nhiêu khê, cấp nào cũng đều có quyền gây khó cho doanh nghiệp. Thậm chí, thuế phí ở Việt Nam quá nhiều, chẳng hạn 1 quả trứng phải "cõng" 14 loại thuế, phí; 1 con lợn chịu 51 loại thuế, phí. Thuế, phí như thế doanh nghiệp nào chịu nổi” – bà Lan nhấn mạnh.
Bà Phạm Chi Lan cho hay, tình trạng đó là rào cản cho sự phát triển của khu vực doanh nghiệp tư nhân trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nông dân Việt Nam đang có chiều hướng tăng.
Cũng theo báo cáo về sự sẵn sàng của doanh nghiệp khi tham gia cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), các doanh nghiệp Việt Nam còn bị động và mức độ sẵn sàng hội nhập AEC chưa cao. Biểu hiện là nhận thức của doanh nghiệp về các vấn đề chung của AEC còn thấp, chưa nhận rõ các cơ hội, thách thức và thiếu sự chuẩn bị cho hội nhập AEC.
Nguyên nhân được báo cáo chỉ ra rằng, do nhiều doanh nghiệp thụ động, có chênh lệch lớn giữa thông tin, tuyên truyền, tập huấn và việc tiếp nhận các thông tin này. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đang dốc sức vượt qua khó khăn hiện tại nên không chú trọng được nhiều vấn đề xung quanh, vai trò của các Hiệp hội chưa được phát huy đúng mức...