'Án mạng trên chuyến tàu tốc hành phương đông' không phải là tác phẩm nổi tiếng nhất của Agatha Christie mà chính là '10 người da đen nhỏ' - cuốn tiểu thuyết trinh thám bán chạy nhất mọi thời đại với hơn 100 triệu bản đã được tẩu tán trong suốt 70 năm qua.
Sống tại Dublin (Ireland), John Curran là một người hâm mộ trung thành của Agatha Christie. Trong nhiều năm, ông đã đảm nhận vai trò biên tập cho bản tin Agatha Christie chính thức và làm tư vấn choTổ chức Tín thác Quốc gia trong lúctổ chức này khôi phục lạiNhà Greenway, ngôi nhà của Agatha Christie tại Devon. Cuốn sách đầu tiên của John Curran, Máy tính xách tay bí mật của Agatha Christie, với nhiều nội dung hấp dẫn chưa từng được công bố về Agatha đã được xuất bản cách đây không lâu.
"Tài năng văn học độc đáo của Agatha Christieđã vượt qua mọi giới hạn tuổi tác, chủng tộc, lớp học, địa lý và giáo dục", John Curran cho biết.
Dưới đây là 10 cuốn tiểu thuyết hay nhất do John Curran bình chọn và được đăng trên tờ The Guardian của Anh. Rất nhiều trong số đó đã được chuyển ngữ sang tiếng Việt thông qua NXB Trẻ.
1.The Murder of Roger Ackroyd (1926)
Tên tiếng Việt: Vụ ám sát ông Roger
Thám tử lừng danhHercule Poitrot đãquyết định nghỉ hưu tại ngôi làng King's Abbot yên bình để vui thú điền viên.Tuy nhiên, khoảng thời gian hưu bình lặng của ông đã bị phá vỡ bởi cái chết bất ngờcủa người hàng xómRoger Ackroyd giàu có ngay tại nhà riêng. Đó là một vụ giết người điển hìnhhay ít nhất là trông có vẻ như vậy cho đến khi chương cuối cùng hé lộ ra cái kết chấn động.
Có thể nói, The Murder of Roger Ackroyd chính là tác phẩmgây tranh cãi nhiều nhất trong sự nghiệp của Agatha Christie và đã sáng tạo ra cách viết mới cho dòng văn học trinh thám.
2.Peril at End House (1932)
Nữ chủ nhân của End House đãtổ chức một buổi tiệc linh đình với màn bắn pháo hoa ấn tượng. Tuy nhiên, lẫn trong tiếng pháo hoa đó là tiếng súng đã cướp đi tính mạng của cô em gái họ của cô. Hung thủlà ai trong số những vị khách đáng kính có mặt tại buổi tối thân mật ngày hômấy? Hoàn hảovới những gợi ý tinh tế và khéo léo cùng cái kếtbất ngờ nhưng hoàn toàn hợp lý. Peril at End House là mộtcuốn tiểu thuyết trinh thám kinh điển vào đầu thế kỷ 20.
3. Murder on the Orient Express (1934)
Tên tiếng Việt: Án mạng trên chuyến tàu tốc hành phương Đông
Chuyến tàu tốc hành sang trọngbuộc phải dừng lại do tuyết rơi quá dày. Sáng hôm sau, ông Ratchett bị đâm tại phòng riêng của mình và chứng cứ trên tuyết cho thấy hung thủ vẫn còn trên tàu. Đây là một thách thức mới đối với thám tử Hercule Poitrot do ông phải thẩm vấn những nghi can đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Mặc dù vậy, điều khiến cho Murder on the Orient Express trở thành một tác phẩm có thể sống mãi với thời gian chính là ở cái kết đầy tính nhân văn của nó.
4. The ABC Murder (1935)
Tên tiếng Việt: Chuỗi án mạng ABC
Bất chấp được cảnh báo từ trước, Hercule Poitrot đã không thể ngăn chặn những vụ giết người mà nạn nhân lần lượt là Alice Ascher, Betty Barnard và Carmichael Clarke. Liệu vị thám tử người Bỉ có tóm được hung thủ trước khi hắn tìm đến nạn nhân tiếp theo tương ứng với chữ "D" hay không? The ABC Murder là một trong những cuốn tiểu thuyết đầu tiên có chủ đề "kẻ giết người hàng loạt" và được viết bởi văn phong hấp dẫn đặc trưng của Agatha Christie.
5. And Then There Were None (1939)
Tên tiếng Việt: Mười người da đen nhỏ
Mười người từ nhiều nơi khác nhauđược mời đến một hòn đảo vào dịp cuối tuần mặc dù họ không hề biết chủ nhân của buổi tiệc là ai. Mỗi một người trong số đó đều sở hữunhững bí mật đen tối của riêng mình. Và bất thình lình, từng người một bị giết cho đến khi... không còn ai. Vậy thì ai mới là hung thủ nếu như tất cả đã chết hết? And Then There Were None là một sự kết hợp tuyệt vời giữa yếu tố kinh dị và trinh thám. Đây cũng là tác phẩm nổi tiếng nhất và bán chạy nhất trong suốt sự nghiệp đáng nể của Agatha Christie.
6. Five Little Pigs (1943)
Mười sáu năm trước, Caroline Crale đã chết trong tù khi đang lãnh án chung thân cho tội đầu độc chồng. Con gái của cô đã nhờ Hercule Poitrot điều trả để trả lại công lí cho mẹ mình. Ông sau đó đã tiếp cận và thẩm vấn 5 nghi can khác nhau. Cuốn tiểu thuyết tuyệt vời này là một câu chuyện trinh thám tinh vi và khéo léo, một câu chuyện tình duyên dángvà là ví dụ điển hình nhất cho kỹ thuật kể chuyện tuyệt vời của Agatha Christie.
7. Crooked House (1949)
Tên tiếng Việt: Ngôi nhà quái dị
Gia đình ba thế hệ của ông già Leonides cùng sống trong căn nhà quái dị do ông tự thiết kế. Bỗng một ngày, ông Leonides bị chết do tiêm nhầm thuốc.Bác sĩ đãtừ chối chứng tử vì nghi ngờ đây là một vụ giết người. Phía cảnh sát cũng điên đầu vì bất kỳ ai trong nhà cũng có động cơ để gây án. Đặc biệt, bản di chúc mà ông Leonides đã ký và đọc trước toàn thể gia đình biến mất không để lại dấu vết gì.
8. A Murder is Announced (1950)
Tạilàng Chipping Cleghorn, một vụ giết người đãđược thông báo trên tờ báo địa phương. Tại buổi tiệc thân mật dobà Blacklock tổ chức với sự tham gia của nhiều người bạn, một âm mưu giết người phức tạp đã nhen nhóm. Đây là cuốn tiểu thuyết thứ 50 của Agatha Christie và là tác phẩm hay nhất về bà Marple - vị thám tử nghiệp dư rất được yêu thích bên cạnh Hercule Poitrot.
9. Endless Night (1967)
Michael Rogers là một thanh niên thuộc tầng lớp lao động bình dân và may mắn cưới được Ellie, một nữ thừa kế giàu có người Mỹ. Họ chuyển đến sống chung trong một căn nhà đẹp lộng lẫy. Mặc dù vậy, cuộc hôn nhân này không nhận được sự chúc phúc từ nhiềungười xung quanh.Endless Night không giống với những gì mà Agatha Christie thường viết. Thế nhưng bầu không khí rùng rợn, căng thẳng đến tột cùng của cuốn tiểu thuyết này đã chứng minh được sau 45 năm thì "nữ hoàng trinh thám" không hề đánh mất tài năng thiên bẩm của mình.
10.Curtain: Poirot's Last Case (1975)
Một Hercule Poitrot già cõi và yếu ớt quay trở lại hiện trường của vụ án đầu tiên của ông, nay đã trở thành một nhà khách. Hercule cho gọi người bạn lâu năm của mình là Hastings đến để giúp ông nhận diện hung thủ - kẻ mà ông nghi là một người khách. Agatha Christie đã sử dụng hết tất cả mánh lới của mình để viết nên một cái kết không thể nào quên cho vị thám tử người Bỉ.
Curtain: Poirot's Last Case được viết trong nhiều năm và xuất bản sau khi Agatha Christie qua đời vào tháng 1 năm 1976. Khi ấy, Hercule Poitrot đã xuất hiện trên trang bìa của tạp chí New York Times nhằmđánh dấu cái kết cho một trong những nhân vật văn học được yêu thích nhất mọi thời đại cũng như chuyến du hành văn chương vĩ đại của Agatha.
Mai Thảo