Bộ Tài chính trước áp lực giải ngân vốn đầu tư công cuối năm

Trước tình trạng nhiều bộ ngành, địa phương còn giải ngân chậm dù đã đi vào thời điểm nước rút cuối năm, Bộ Tài chính mới đây đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ một số nội dung nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Dẫn báo cáo của Kho bạc Nhà nước, Bộ Tài chính cho biết thanh toán vốn đầu tư công 11 tháng đầu năm 2018 ước đạt 239.573,357 tỉ đồng, đạt tỷ lệ 59,94% so với kế hoạch Quốc hội giao và đạt 61,62% so kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2017 (tỷ lệ tương ứng là 59,21% và 65,12%). Trong đó có 5 bộ, ngành và 11 địa phương có tỷ lệ giải ngân cao trên 80% kế hoạch (có 5 địa phương trong số đó đạt tỷ lệ giải ngân trên 90% là Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Nam Định, Bình Phước).

Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn nhiều bộ, ngành trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp. Cụ thể là có 31/56 bộ, ngành trung ương và 28/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân kế hoạch 11 tháng đầu năm 2018 dưới 65% kế hoạch năm, trong đó còn 21 bộ, ngành trung ương và 4 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 50% (có 13 bộ, ngành trung ương đạt tỷ lệ giải ngân thấp hơn 30%)

Về nguyên nhân giải ngân chậm, Bộ Tài chính cho biết các bộ, ngành, địa phương lý giải rằng đến tháng 11 vừa qua vẫn còn tồn tại một số vướng mắc chưa được giải quyết dứt điểm dẫn đến công tác giải ngân chưa đạt yêu cầu như: vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng; thủ tục điều chỉnh hạng mục, điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án, điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công và dự toán; do ảnh hưởng của địa hình phức tạp, thời tiết; năng lực một số nhà thầu chưa đảm bảo; các dự án chuyển tiếp đang triển khai thi công chưa nghiệm thu khối lượng hoàn thành để giải ngân thanh toán vốn.

Đối với nguồn vốn trái phiếu chính phủ, việc giao kế hoạch vốn trái phiếu chính phủ chưa sát với khả năng giải ngân của các bộ, ngành, địa phương là nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ giải ngân nguồn vốn này mới chỉ đạt khoảng 35,23% kế hoạch.

Cụ thể đối với khối bộ, ngành trung ương, tổng kế hoạch vốn được giao là 15.863,456 tỉ đồng nhưng các dự án đều là dự án khởi công mới nên hiện nay hầu hết các dự án mới hoàn thiện công tác lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, lựa chọn đơn vị thi công xây lắp. Đối với các địa phương, nhiều dự án khởi công mới đã giao hết trong kế hoạch vốn trái phiếu chính phủ giai đoạn 2017-2020 trong năm 2017 và 2018, do vậy một số dự án vượt quá khả năng giải ngân trong năm 2018.

Đối với nguồn vốn nước ngoài, tỷ lệ giải ngân vốn nước ngoài thấp so với cùng kỳ năm 2017 (chỉ đạt 38,65% so với 57,11%). Việc giải ngân chậm có thể kể đến một số nguyên nhân như: vướng mắc về cơ chế, do giao kế hoạch vốn chưa phù hợp, vướng mắc về phía dự án, vướng mắc do nhà tài trợ…

Trước tình trạng trên, Bộ Tài chính kiến nghị đối với phần kế hoạch vốn năm 2018 còn lại chưa giao thì Bộ KH-ĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ tiếp tục giao kế hoạch vốn cho các dự án đã hoàn thiện thủ tục đầu tư theo quy định. Về kế hoạch vốn trái phiếu chính phủ điều chỉnh, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ thông báo kế hoạch cho các bộ, ngành được bổ sung vốn trái phiếu chính phủ. Sau khi có thông báo của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương được bổ sung vốn khẩn trương phân bổ chi tiết kế hoạch vốn, làm cơ sở để các chủ đầu tư triển khai thực hiện.

Đối với việc giải ngân kế hoạch vốn nước ngoài, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ KH-ĐT khẩn trương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương trình phương án điều chỉnh kế hoạch vốn nước ngoài năm 2018 theo đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 10140/VPCP-KTTH ngày 18.10.2018 của Văn phòng Chính phủ, về việc đẩy mạnh việc thực hiện và thanh toán kế hoạch vốn đầu tư công năm 2018.

"Về việc đẩy nhanh tiến độ nghiệm thu, thanh toán, theo quy định, kế hoạch vốn năm của dự án chỉ thanh toán cho khối lượng hoàn thành được nghiệm thu đến ngày 31.12 năm kế hoạch. Do đến nay đã cuối tháng 11.2018 nên Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành chỉ đạo các chủ đầu tư tập trung rà soát các khối lượng đã thực hiện để nghiệm thu trong tháng 12, trên cơ sở đó hoàn thiện thủ tục thanh toán gửi ngay ra Kho bạc Nhà nước để thanh toán theo quy định. Đối với các dự án đã có quyết định phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành, đề nghị các bộ, ngành, địa phương yêu cầu các chủ đầu tư khẩn trương gửi Kho bạc Nhà nước để làm cơ sở thanh toán dứt điểm cho nhà thầu theo quy định hiện hành", Bộ Tài chính nêu.

Tuyết Nhung