Bóng ma chiến tranh lại hiện trên bán đảo Triều Tiên

Trong thư gửi ông Kim, ông Trump giải thích hủy cuộc gặp dự kiến ngày 12.6 tại Singapore vì những ngày qua, việc Triều Tiên tỏ thái độ công khai thù địch với Mỹ là không thể chấp nhận được. Ông còn viết: “Ông khoe khoang khả năng hạt nhân của ông, nhưng các loại vũ khí hạt nhân của chúng tôi nhiều hơn và mạnh hơn đến độ tôi phải cầu Chúa rằng sẽ không bao giờ phải sử dụng đến chúng”.

Sau khi viết thư, ông Trump họp báo tại Nhà Trắng và đổ lỗi cho Triều Tiên, nhấn mạnh Mỹ vẫn tiếp tục trừng phạt Triều Tiên, và quan điểm của Lầu Năm Góc vẫn không thay đổi: “Quân đội chúng tôi mạnh nhất thế giới, sẵn sàng hành động nếu cần thiết. Mặt khác, tôi đã nói chuyện với Hàn Quốc và Nhật Bản, và nếu như Triều Tiên có những hành động điên rồ hoặc không cẩn trọng, thì họ sẵn sàng gánh đa phần bất kỳ gánh nặng tài chính nào, bất kỳ kinh phí nào gắn kết với Mỹ trong các hoạt động, nếu như tình hình đáng tiếc này bắt buộc chúng tôi phải hành động”.

Có thông tin Cố vấn An ninh quốc gia John Bolton là người soạn bức thư thay ông Trump. Thư để ngỏ cơ hội diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh nếu ông Kim thay đổi quan điểm, nhưng không thể rõ ông Trump có thật sự tin có cơ hội đó hay không.

"Thông điệp phát đến các nước khác rằng không thể tin tưởng ông Trump"

Ông Price còn cho rằng ông Trump và các cố vấn đều có tính khí thất thường và không cẩn thận, và quyết định hủy cuộc gặp ông Kim nhắc nhở tất cả các nước rằng không thể tin tưởng ông Trump.

Trong khoảng 10 ngày qua, đã rõ là có thể cuộc gặp thượng đỉnh sẽ không xuôi chèo mát mái. Trong khi Nhà Trắng nói mục đích cuộc gặp là giúp bán đảo Triều Tiên hoàn toàn phi hạt nhân, các thành viên chính phủ Mỹ lại công bố những quan điểm khác về cách thực hiện mục tiêu này.

Ngày 15.5, Triều Tiên hủy cuộc làm việc với Hàn Quốc, viện lý do Mỹ - Hàn khiêu khích Bình Nhưỡng bằng cuộc tập trận chung Thần Sấm 2018. Quyết định này được đưa ra ngay sau cuộc gặp lịch sử giữa các lãnh đạo Triều - Hàn ngày 27.4 đã khiến nhiều nhà quan sát bị bất ngờ, và vài người đoán chừng có chuyện gì đó không ổn.

Sự ngờ vực này được xác nhận, khi Bình Nhưỡng phản ứng với những bình luận của ông Bolton, người nói điều kiện tiên quyết để khởi động cuộc gặp Mỹ - Triều là Bình Nhưỡng phải vĩnh viễn từ bỏ vũ khí hạt nhân (VKHN).

Sau đó, ông Trump trấn an ông Kim rằng Mỹ không muốn áp dụng “mô hình Libya”, tức việc Đại tá Muammar Gaddafi quyết định hủy bỏ chương trình VKHN và vũ khí hóa học năm 2003, đổi lại Libya có quan hệ tốt hơn với phương Tây.

Lúc đó, ông Bolton đang là Đại sứ Mỹ tại LHQ, thời Tổng thống George Bush. Năm 2003 cũng là năm Mỹ đánh chiếm Iraq sau khi vu cáo Tổng thống Saddam Hussein tàng trữ vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMD) và tiếp đó là chính phủ Iraq hậu chiến xử treo cổ ông Hussein.

Ông Bolton là người ủng hộ đánh Iraq, cùng ông Bush gọi Iran, Iraq và Triều Tiên là “trục quỷ sứ”. Ông đã hoan nghênh quyết định của Đại tá Gaddafi và kêu gọi Triều Tiên noi theo.

Nhưng 15 năm sau, vào tháng 11.2011, Đại tá Gaddafi bị quân nổi dậy giết sau khi bắt được ông trốn trong một ống cống, trong cuộc nổi dậy Mùa xuân Ả rập có máy bay NATO yểm hộ.

Chủ nhân Nhà Trắng cũng dọa xử ông Kim như đã xử Đại tá Gaddafi

Triều Tiên đã chứng kiến số phận của các ông Hussein, Gaddafi, nên phát triển VKHN nhằm đề phòng Mỹ xâm lược.

Nên khi ông Bolton cảm thấy mô hình Libya vẫn còn nguyên giá trị, ông Trump phải nói trấn an Bình Nhưỡng rằng Mỹ không theo đuổi mô hình này, thừa nhận Libya “bị tiêu diệt” là do các chính sách của người tiền nhiệm Obama.

Ông Trump cũng hứa giữ ông Kim ở vai trò lãnh đạo Triều Tiên, và thỏa thuận từ bỏ VKHN với Mỹ sẽ giúp ông Kim “rất giàu”, và Triều Tiên sẽ có tương lai tươi sáng. Nhưng ông Trump cũng nói nếu Bình Nhưỡng không từ bỏ VKHN thì ông Kim cũng có thể gặp phải số phận như vị lãnh đạo Libya.

Thứ trưởng ngoại giao Triều Tiên Kim Kye-gwan phản ứng: “Thế giới đã biết rõ tổ quốc chúng tôi không là Libya, Iraq vốn chịu chung số phận bi thảm”. Ông cũng nói ông Trump sẽ được ghi nhận là “một tổng thống Mỹ thảm bại hơn tất cả các tiền nhiệm”, nếu Mỹ không đổi quan điểm.

Cố vấn "diều hâu" Bolton (bìa phải) nghe lãnh đạo Hàn - Mỹ họp báo - Ảnh : AP

Quan điểm về số phận Gaddafi được Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nhắc lại, cảnh cáo Bình Nhưỡng chớ tính chuyện “xỏ mũi” ông Trump: “Tôi không nghĩ Tổng thống Trump đang nghĩ chuyện đánh bóng mình, mà Ngài nghĩ về hòa bình”.

Sau đó, khi trả lời phỏng vấn của hãng tin Fox News vào ngày 21.5, Phó Tổng thống Pence phát biểu: “Đã có vài người nói về mô hình Lybia. Tổng thống đã nói rõ, nếu ông Kim Jong-un không đi đến một thỏa thuận nào, mọi chuyện sẽ chỉ dẫn tới kết cục như mô hình Libya”.

Ngày 24.5, Triều Tiên phản ứng mạnh với bình luận của ông Pence, gọi ông là “chính khách bù nhìn, trì độn” khi dọa lật đổ ông Kim như đã lật đổ Đại tá Gaddafi.

Theo hãng thông tấn KCNA, Thứ trưởng ngoại giao Triều Tiên Choe Son-hui nói nếu Mỹ cứ hành xử hung hăng, bà sẽ gợi ý Triều Tiên tái cân nhắc về cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều. Bà Choe cũng tuyên bố Bình Nhưỡng sẵn sàng cho một cuộc "quyết đấu" hạt nhân nếu đối thoại với Mỹ thất bại: "Việc Mỹ sẽ gặp chúng tôi trong phòng họp hoặc trong cuộc quyết đấu hạt nhân hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định và cách hành xử của Mỹ".

Vài giờ sau, ông Trump tuyên bố hủy cuộc gặp ông Kim. Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, người giữ vai trò quan trọng trong việc lập kênh kiên lạc để tổ chức những cuộc đàm phán bí mật trước đó, lập tức họp khẩn với chính phủ của ông,kêu gọi Mỹ - Triều tìm ra giải pháp tổ chức cuộc gặp. Ông Moon nói “bối rối” trước phản ứng của Washington.

Theo Newsweek, ông Trump không cô độc trong việc hy vọng Mỹ không phải dùng đến vũ khí hạt nhân đánh Triều Tiên. Các chuyên gia nhận định ngay cả khi bùng nổ chiến tranh phi hạt nhân cũng làm chết khoảng 2 triệu người.

Hồi tháng 8.2017, Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel nói cuộc chiến tranh này có thể làm chết nhiều người hơn cả Thế chiến 2. Và dù quân đội Mỹ mạnh hơn, hiện đại hơn quân đội triều Tiên, các quan chức quốc phòng Mỹ đều cảnh báo những khó khăn và các hậu quả không thể lường trước nếu phát động cuộc đánh phủ đầu Triều Tiên.

Vĩnh Thụy (theo Independent)