Các nhà lãnh đạo cực hữu tập hợp tại Tây Ban Nha để 'làm cho châu Âu vĩ đại trở lại'

Theo New York Times, bỏ qua những lo ngại về chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với châu Âu, các nhà lãnh đạo cánh hữu tập trung vào một mục tiêu chung: đối đầu với Liên minh châu Âu (EU).

Sự kiện mang tên "Những người yêu nước châu Âu" không chỉ thể hiện sự đoàn kết giữa các phong trào dân túy cánh hữu, mà còn phản ánh tham vọng chính trị ngày càng lớn của họ trong việc tái định hình tương lai của châu Âu.

Trong những năm qua, Tổng thống Trump đã nhiều lần có những động thái cứng rắn đối với các đồng minh châu Âu, từ đe dọa áp thuế, tìm cách kiểm soát Greenland cho đến những tuyên bố làm suy yếu nền kinh tế khu vực.

Những hành động này khiến ngay cả các đảng cực hữu, vốn thường có xu hướng ủng hộ ông, cũng phải thận trọng. Tuy nhiên, tại sự kiện lần này, những bất đồng dường như được gạt sang một bên để nhường chỗ cho một chiến lược chung nhằm chống lại EU.

Tư tưởng Trump áp đảo hội nghị

Hội nghị có sự tham gia của nhiều nhân vật có tầm ảnh hưởng trong chính trị cực hữu châu Âu như bà Marine Le Pen (lãnh đạo đảng Tập hợp Quốc gia Pháp), ông Geert Wilders (đảng Tự do Hà Lan), Phó thủ tướng Ý Matteo Salvini và Thủ tướng Hungary Viktor Orban. Tất cả đều thể hiện sự đồng tình với các quan điểm của ông Trump về các vấn đề như chống nhập cư, phản đối chủ nghĩa môi trường cực đoan và chỉ trích các giá trị tự do.

Ông Viktor Orban nhấn mạnh rằng Tổng thống Trump đã thay đổi hoàn toàn bối cảnh chính trị toàn cầu chỉ trong vài tuần. "Hôm qua, chúng ta bị coi là kẻ dị giáo, nhưng hôm nay chúng ta là xu hướng chính thống", ông phát biểu. Sự hiện diện của ông tại sự kiện càng củng cố tầm quan trọng của cuộc họp này đối với các đảng cực hữu.

Bên cạnh những chủ đề quen thuộc như bài xích người nhập cư, chỉ trích giới tinh hoa chính trị và phương tiện truyền thông, các lãnh đạo tại hội nghị cũng nhanh chóng chuyển sự chú ý đến các tổ chức mà ông Trump từng công kích, bao gồm Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Tòa án Hình sự quốc tế (ICC). Phó thủ tướng Ý Matteo Salvini chỉ trích mạnh mẽ cả hai tổ chức này, đồng thời thể hiện sự ủng hộ đối với chính sách đối ngoại của ông Trump.

Geert Wilders, một trong những nhân vật nổi bật nhất của phong trào dân túy châu Âu, nhấn mạnh rằng chiến thắng của ông Trump mang đến một "trận động đất chính trị", giúp khích lệ những người ủng hộ chủ nghĩa dân tộc trên toàn cầu. Ông lặp lại quan điểm của Tổng thống Trump về vấn đề nhập cư, kêu gọi trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp và tội phạm.

Afroditi Latinopoulou, một chính trị gia thuộc đảng cực hữu Hy Lạp, mô tả cuộc bầu cử của ông Trump như "cơ hội cuối cùng của thế giới phương Tây". Dù đảng của bà chưa có đại diện tại quốc hội Hy Lạp, nhưng nhiều đảng tham gia hội nghị này đã đạt được những bước tiến đáng kể trên chính trường quốc gia, thậm chí có đảng đã trở thành một phần của các liên minh cầm quyền.

Dù vậy, vẫn có sự chia rẽ giữa các đảng cực hữu này trong cách tiếp cận với EU. Một số đảng, như đảng Tập hợp Quốc gia Pháp của bà Le Pen hay đảng Vox của Tây Ban Nha, vẫn chưa giành được quyền lực do bị các đảng chính thống ngăn chặn. Trong khi đó, những đảng như đảng cực hữu Liên đoàn của ông Salvini và đảng Tự do của ông Wilders đã có chỗ đứng trong chính phủ. Sự kiện lần này không có sự tham gia của Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, cho thấy sự khác biệt về quan điểm trong nội bộ phe cánh hữu.

Mục tiêu chung

EU là mục tiêu chỉ trích chung của hội nghị, khi các diễn giả mô tả khối này như một bộ máy quan liêu không được bầu chọn, kìm hãm sự phát triển của các quốc gia thành viên bằng những quy định cứng nhắc. Bà Marine Le Pen tuyên bố rằng EU đang "hút cạn chủ quyền của các quốc gia để thể chế hóa sự bất lực". Trong khi đó, ông Salvini kêu gọi "ít sự kiểm soát của EU hơn, nhiều tự do hơn", nhấn mạnh mong muốn giảm quyền lực của Brussels.

Tuy nhiên, phần lớn các đảng này đều không ủng hộ việc rời khỏi EU như Anh đã làm với Brexit, vì những khó khăn kinh tế mà Anh đang gặp phải sau khi rời khối. Thay vào đó, họ tập trung vào việc làm suy yếu các thể chế của EU từ bên trong, hướng đến một châu Âu dựa trên chủ quyền quốc gia nhiều hơn là sự hợp tác khu vực.

Cuộc gặp cũng thể hiện một xu hướng rộng lớn hơn trong chính trị châu Âu, nơi các đảng cực hữu đang dần giành được sự ủng hộ từ cử tri trẻ tuổi. Dù trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu gần đây, làn sóng ủng hộ phe cực hữu không lớn như kỳ vọng, nhưng triển vọng trong các cuộc bầu cử sắp tới vẫn rất khả quan.

Trong khi đó, những bất đồng giữa các đảng này vẫn tồn tại. Một số đảng ủng hộ nền kinh tế thị trường tự do, trong khi những đảng khác lại thiên về chủ nghĩa bảo hộ. Sự khác biệt về chính sách đối với Nga cũng là một vấn đề gây chia rẽ.

Thủ tướng Viktor Orban, người từ lâu đã có quan hệ thân thiết với Tổng thống Nga Vladimir Putin, đã chỉ trích sự hỗ trợ của EU dành cho Ukraine và coi đó là "một cuộc chiến vô vọng". Điều này trái ngược với lập trường của một số đảng khác, vốn ủng hộ việc tăng cường chi tiêu quốc phòng để đối phó với các mối đe dọa an ninh.

Tại hội nghị, một số người tham gia còn đặt nghi vấn về chính khẩu hiệu "Làm cho châu Âu vĩ đại trở lại". Một số quan điểm thiên về việc tái lập quyền lực quốc gia hơn là bảo vệ châu Âu như một thực thể thống nhất.

Bất chấp những khác biệt, tinh thần chung của hội nghị vẫn xoay quanh việc củng cố vị thế của các đảng cực hữu và tận dụng sự thay đổi chính trị tại Mỹ để thúc đẩy chương trình nghị sự của họ. Sự kiện này đánh dấu một bước quan trọng trong nỗ lực xây dựng liên minh giữa các đảng dân túy cánh hữu trên toàn châu Âu, với tham vọng tái định hình chính trị khu vực trong những năm tới.