Cuộc tấn công của Israel ở Lebanon: Bài học từ quá khứ

Cuộc chiến này được coi là một thất bại quân sự của Israel, khi quân đội của họ sa lầy vào các cuộc giao tranh với Hezbollah, với những tổn thất nặng nề cả về người và phương tiện. Ủy ban Winograd, cơ quan được thành lập để đánh giá kết quả của cuộc chiến, đã chỉ ra rằng Israel "khởi xướng một cuộc chiến dài mà không có chiến thắng quân sự rõ ràng".

Giờ đây, Israel lại đối mặt với Hezbollah, một lực lượng đã phát triển mạnh mẽ hơn về quân số, công nghệ và kinh nghiệm chiến đấu, đặc biệt là sau cuộc can thiệp quân sự vào Syria từ năm 2013. Dù đã cải thiện nhiều về khả năng quân sự, Israel vẫn phải đối mặt với nguy cơ mắc phải sai lầm chiến lược tương tự như năm 2006.

Bài học từ năm 2006

Cuộc chiến năm 2006 bắt đầu khi Hezbollah tấn công các binh sĩ Israel tại biên giới và bắt cóc hai sĩ quan, kéo theo một chiến dịch quân sự quy mô lớn của Israel. Tuy nhiên, lực lượng Hezbollah đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho Israel bằng chiến thuật du kích. Kết quả, Israel mất ít nhất 20 xe tăng và 121 binh sĩ, tạo ra một thất bại quân sự rõ ràng mà ngay cả một ủy ban chính phủ cũng phải thừa nhận.

Những thất bại này một phần là do sự đánh giá sai lầm về năng lực của Hezbollah và những hạn chế trong cách triển khai lực lượng của Israel. Cuộc chiến kết thúc mà không đạt được bất kỳ mục tiêu lớn nào của Israel, và hệ quả là Hezbollah không chỉ tồn tại mà còn tiếp tục phát triển, trở thành một lực lượng mạnh mẽ hơn. Chính phủ Israel đã phải hứng chịu nhiều chỉ trích về việc không quản lý tốt cuộc chiến, và cuộc xung đột đã để lại những vết thương sâu đậm trong lịch sử quân sự của quốc gia này.

Sau cuộc chiến, Israel đã tiến hành nhiều thay đổi trong chiến lược và cách thức chuẩn bị cho các cuộc xung đột tương lai, nhưng câu hỏi lớn vẫn là liệu những thay đổi này có đủ để tránh những thất bại tương tự trong lần tấn công mới này hay không.

Chiến dịch hiện tại của Israel

Vào tháng 10.2023, Israel tiếp tục triển khai một chiến dịch quân sự trên bộ vào miền Nam Lebanon, với mục tiêu rõ ràng là chống lại lực lượng Hezbollah. Chiến dịch lần này được tuyên bố là "có giới hạn và mục tiêu", nhưng các phân tích từ quy mô quân đội và trang bị xe tăng cho thấy Israel có thể đang chuẩn bị cho một cuộc chiến kéo dài hơn. Điều này khác biệt so với cuộc tấn công năm 2006, khi Israel phản ứng vội vàng trước các cuộc tấn công bất ngờ từ Hezbollah và phải đối mặt với thất bại.

Quân đội Israel hiện đã điều động những lực lượng tinh nhuệ, bao gồm Lữ đoàn thiết giáp số 7 và Sư đoàn 98, những đơn vị được huấn luyện kỹ lưỡng và có kinh nghiệm chiến đấu. Quá trình chuẩn bị lần này cũng được thực hiện kỹ càng hơn với nhiều cuộc không kích lớn nhắm vào các kho dự trữ và bệ phóng tên lửa của Hezbollah trước khi quân đội tiến vào. Đây là một trong những yếu tố mà giới quân sự Israel hy vọng sẽ đảm bảo cho chiến dịch lần này diễn ra thành công hơn so với năm 2006. Tuy nhiên, dù có chiến lược kỹ lưỡng, vẫn còn nhiều rủi ro về việc chiến dịch có thể không diễn ra suôn sẻ.

Trong khi đó, Hezbollah với lợi thế về địa hình và các hệ thống hầm ngầm được chuẩn bị kỹ càng, đã tạo ra một thách thức đáng kể cho bất kỳ cuộc tấn công quân sự nào từ Israel. Địa hình phức tạp của miền Nam Lebanon không chỉ giúp Hezbollah tổ chức các cuộc phục kích hiệu quả mà còn tạo ra lớp phòng thủ tự nhiên giúp họ duy trì lực lượng và vũ khí trong lòng đất. Dù Israel sở hữu công nghệ giám sát tiên tiến, việc đối phó với những đường hầm ngầm này vẫn là một bài toán khó.

Ngoài ra, lực lượng Hezbollah đã phát triển đáng kể từ cuộc chiến năm 2006, tăng từ khoảng 5.000 binh lính lên hàng chục nghìn chiến binh, nhiều trong số đó đã tích lũy kinh nghiệm chiến đấu trong cuộc nội chiến Syria. Những kinh nghiệm này giúp họ trở nên linh hoạt hơn trong các trận chiến địa phương và sẵn sàng đối mặt với quân đội Israel. Hezbollah cũng sở hữu một kho vũ khí khổng lồ, bao gồm cả tên lửa tầm xa có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Israel, đồng thời phát triển công nghệ máy bay không người lái, giúp theo dõi các động thái của quân đội Israel và tăng cường khả năng phản công.

Israel có bị sa lầy?

Cuộc xung đột giữa Israel và Hezbollah tại miền Nam Lebanon đang ngày càng trở nên phức tạp và khó đoán định. Mục tiêu chính trị của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong cuộc chiến lần này là nhằm đảm bảo an ninh cho khu vực miền Bắc Israel và tạo điều kiện cho những cộng đồng bị di dời có thể trở về. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng việc đạt được mục tiêu này sẽ rất khó khăn. Hezbollah với khả năng phòng ngự và tấn công mạnh mẽ, có thể tiếp tục phóng tên lửa từ các vị trí chiến lược an toàn, duy trì sự bất ổn trong khu vực và ngăn chặn sự hồi hương của người dân Israel.

Mặc dù quân đội Israel có thể phá hủy các cơ sở quân sự của Hezbollah, việc tạo ra một môi trường an toàn và ổn định về lâu dài là một thách thức lớn. Hezbollah không chỉ có một kho tên lửa lớn mà còn sở hữu các hệ thống hầm ngầm phức tạp, cho phép họ tiến hành các cuộc tấn công bất ngờ ngay cả khi bị Israel phản công. Khả năng này, kết hợp với kinh nghiệm chiến đấu tích lũy được từ cuộc nội chiến Syria, khiến Hezbollah trở nên linh hoạt và khó đối phó hơn so với quá khứ.

Các nhà phân tích cũng chỉ ra rằng, mặc dù quân đội Israel đã cải thiện đáng kể từ cuộc chiến năm 2006, nhưng không có gì đảm bảo rằng họ sẽ tránh được một cuộc xung đột kéo dài. Hezbollah có thể tiếp tục áp dụng chiến thuật đánh nhanh, rút gọn, sử dụng tên lửa và các chiến dịch tấn công bất ngờ để làm suy yếu Israel, khiến cuộc chiến có thể kéo dài mà không có một kết thúc rõ ràng.

Ngoài những thách thức về mặt quân sự, Israel còn đang đối diện với áp lực quốc tế về cách họ xử lý các cuộc xung đột tại cả Lebanon và Gaza. Việc phải đối mặt với nhiều mặt trận cùng lúc, đặc biệt là với sự tham gia của các nhóm vũ trang khác trong khu vực, đặt ra câu hỏi về khả năng Israel có thể kiểm soát một cuộc chiến đa mặt trận mà không bị kéo dài và mất kiểm soát không.

Trong tương lai, Israel có thể xem xét việc tạo ra một vùng đệm tại miền Nam Lebanon để bảo vệ người dân tại các khu vực biên giới. Tuy nhiên, đây là chiến lược đã từng thất bại trong quá khứ và nhiều nhà phân tích cho rằng nó sẽ không hiệu quả trong bối cảnh hiện tại. Với kho vũ khí tầm xa của Hezbollah, vùng đệm có thể không đủ để ngăn chặn các cuộc tấn công, và do đó, khả năng đảm bảo an toàn cho miền Bắc Israel vẫn là một câu hỏi mở.

Nhìn chung, cuộc xung đột này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cả về mặt quân sự và chính trị, không chỉ đối với Israel mà còn đối với cả khu vực. Các bên tham gia cần phải cân nhắc kỹ lưỡng các bước đi tiếp theo để tránh rơi vào một cuộc chiến kéo dài, giống như những gì đã xảy ra trong quá khứ.