Doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu kiến nghị được hoàn trả chi phí kinh doanh định mức

Cụ thể, theo các doanh nghiệp, chi phí kinh doanh xăng dầu định mức là khoản chi phí tổng hợp tối đa chỉ có giá trị để tính giá cơ sở xăng dầu theo quy định tại điều 1 Nghị định số 95/2021/NĐ-CP.

Khoản chi phí kinh doanh xăng dầu định mức là chi phí lưu thông xăng dầu trong nước gồm: chi phí bán buôn, chi phí bán lẻ ở nhiệt độ thực tế đã bao gồm chi phí dành cho thương nhân phân phối, thương nhân nhận quyền bán lẻ, tổng đại lý, đại lý xăng dầu để tính giá cơ sở theo mức tối đa”.

Trong giá cơ sở từ khi ban hành Thông tư 104 đều có liệt kê tính gồm: Chi phí kinh doanh định mức là 1.050đ/lít và lợi nhuận định mức là 300đ/lít. Trong phần chi phí trên, quy định đã nêu rõ là cả khâu bán buôn và khâu bán lẻ.

Tuy nhiên, thông tin với Một Thế Giới, ông Giang Chấn Tây (Công ty Bội Ngọc) cho biết Thông tư 104 không ghi rõ tỷ lệ phân chia ở khâu bán buôn là bao nhiêu và khâu bán lẻ là bao nhiêu, nên doanh nghiệp đầu mối đã lợi dụng kẽ hở này một cách triệt để hưởng gần như hầu hết phần chi phí này.

“Họ phân chia cho doanh nghiệp bán lẻ theo dạng ban phát. Đó là nguyên nhân dẫn đến hơn một năm qua, doanh nghiệp bán lẻ phải dùng tiền túi để bù lỗ nhằm duy trì hoạt động kinh doanh”, ông Giang Chấn Tây nói.

Theo ông Tây, các doanh nghiệp bán lẻ nghĩ rằng sự việc này sẽ diễn ra trong thời gian ngắn, nhưng không ngờ nó diễn ra hơn một năm qua, đã làm cho các doanh nghiệp lỗ lã nặng nề, bị kiệt quệ về tài chính. Theo đó, có người phải bán cả ruộng vườn, đất đai, thậm chí cầm cố tài sản để bù lỗ nhằm phục vụ bình ổn thị trường theo mệnh lệnh hành chính của cơ quan chức năng, dù lỗ vẫn phải bán. Đây là hình thức cưỡng bức doanh nghiệp bán lẻ.

“Điều quan trọng cần xem xét là bởi vì doanh nghiệp bán lẻ thực tế không phải nằm trong chuỗi cửa hàng trực thuộc của doanh nghiệp đầu mối. Doanh nghiệp bán lẻ đã phải bỏ tiền của mình để mua hàng của đối tác là doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu hoặc thương nhân phân phối xăng dầu để kinh doanh độc lập, hạch toán độc lập, thực hiện các nghĩa vụ về ngân sách nhà nước độc lập nhưng không được hưởng đầy đủ phần lợi ích về chi phí kinh doanh định mức và lợi nhuận phải được hưởng”, ông Tây nêu.

Ngoài ra, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cũng cho biết phải mua hàng của doanh nghiệp đầu mối theo dạng mua đứt bán đoạn và có nhiều tháng thù lao bằng 0 đồng, thậm chí âm, nên về bản chất đây không phải là hoạt động đại lý. Như vậy doanh nghiệp bán lẻ phải được chia phần chi phí định mức và lợi nhuận định mức theo quy định.

“Căn cứ vào Thông tư 104 nêu trên thì 2 khoản này đều có nêu rõ là có cả chi phí bán buôn thuộc về sỡ hữu của doanh nghiệp đầu mối và chi phí bán lẻ thuộc về sở hữu của doanh nghiệp bán lẻ, nhưng thời gian qua doanh nghiệp đầu mối đã định đoạt hầu hết phần này”, các doanh nghiệp nêu.

Theo đó, các doanh nghiệp đề nghị liên bộ Tài chính -  Công Thương thành lập hội đồng để phân chia lại giá trị của 1.350đ chi phí định mức và lợi nhuận định mức này xem doanh nghiệp bán lẻ nhận được bao nhiêu đồng? Từ đó làm cơ sở cho việc phân chia chi phí cơ bản này trong nghị định mới và làm cơ sở quay ngược lại truy thu phần đáng ra của doanh nghiệp bán lẻ.

Ví dụ, sau khi thẩm định, phân định lại mức nhận được của doanh nghiệp bán lẻ là 900đ/lít mà mới nhận được có 100đ/lít thì đề nghị hội đồng yêu cầu doanh nghiệp đầu mối hoàn trả lại cho doanh nghiệp bán lẻ thêm 800đ/lít nữa; đồng thời thống kê tổng số lượng hàng hóa bán ra để tính ra tổng mức mà doanh nghiệp đầu mối phải chi trả bổ sung cho doanh nghiệp bán lẻ kể từ ngày 1.11.2021 khi Nghị định 95 ban hành cho đến nay.

Trước đó, trong phiên giải trình của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về thị trường xăng dầu cuối tháng 2 vừa qua, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đã đề nghị tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật về kinh doanh xăng dầu, rà soát điều chỉnh các loại thuế, phí và các yếu tố cấu thành giá cơ sở, các định mức hao hụt, chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức… phù hợp với thực tế, đảm bảo công khai, minh bạch. Cùng với đó là tăng cường các hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, các trường hợp đầu cơ, găm hàng và tăng giá bất hợp lý, trái quy định.

Về vấn đề chiết khấu, tại tọa đàm mới đây, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nêu câu hỏi rằng tại sao trước đây không nêu vấn đề chiết khấu mà gần đây lại nêu ra? Chiết khấu phụ thuộc nhiều yếu tố như cung cầu, cạnh tranh, tài chính doanh nghiệp, tồn kho... và có nước nào quy định chiết khấu tối thiểu không? Nhà nước có nên can thiệp hoạt động các doanh nghiệp không? Nếu có thì tỷ lệ bao nhiêu phần trăm là hợp lý, khoa học?

“Nếu đưa chiết khấu vào là thể hiện yếu tố tăng thêm chi phí khiến giá xăng dầu tăng lên thì quyền lợi người tiêu dùng thế nào? Kiểm soát CPI nhà nước làm sao? Như vậy có công bằng không trong nền kinh tế. Chúng ta phải xem xét thấu đáo các vấn đề. Câu chuyện chiết khấu các doanh nghiệp có thời kỳ lên 1.500 - 2.000đ/lít. Tại sao chúng ta không tính chiết khấu bình quân? Tại sao doanh nghiệp bán lẻ không tìm cách chiết khấu đàm phán hợp đồng”, ông Đông nói.