Kể từ lần đầu tiên tham dự vòng loại World Cup năm 1994 tới nay, đội tuyển Việt Nam đã có tổng cộng 7 lần thử vận may. Sau 33 trận tại vòng loại sân chơi cao nhất của bóng đá thế giới, chúng ta thua tới 23 trận.
Lịch sử 7 lần tham dự vòng loại World Cup (tính cả kỳ 2018) khẳng định đội tuyển Việt Nam chưa bao giờ và còn rất lâu mới đạt tới đẳng cấp châu lục. Đội tuyển Việt Nam hội nhập trở lại sân chơi đỉnh cao của bóng đá thế giới ở vòng loại năm 1994. Sau 21 năm, đội bóng của chúng ta đã chơi 33 trận, thắng 8, hòa 2, thua 23, ghi được 35 bàn và để lọt lưới tới 69 lần.
Đội tuyển của chúng ta chỉ vài lần vượt qua vòng loại thứ nhất, chưa từng có cơ hội cạnh tranh nghiêm túc ở vòng loại thứ 2 và không nằm trong top những đội sở hữu tham vọng vé tới World Cup. Nhưng đó không phải là tình trạng của riêng Việt Nam. Tại Đông Nam Á, thành tích tốt nhất của các đội tuyển cũng chỉ là vòng 3 với Thái Lan là đội đã tham dự nhiều lần nhất (2 lần).
World Cup 1994 và 1998 diễn ra trong thời kỳ hội nhập của bóng đá Việt Nam với đấu trường thế giới. Ở cả 2 giải đấu này, đội tuyển Việt Nam đều dừng bước tại vòng loại thứ nhất của châu Á với vị trí bét bảng. Sau 14 trận trong 2 vòng loại ấy, đội tuyển Việt Nam chỉ có 2 điểm.
Vòng loại World Cup 2002 tại châu Á chứng kiến sự tiến bộ đầu tiên của Việt Nam. Thế hệ vàng của Hồng Sơn đã lần đầu tiên tạo dấu ấn ở sân chơi châu lục khi đứng nhì bảng 10 với 10 điểm, xếp sau Saudi Arabia. Dù vậy, kết quả ấy là chưa đủ để Việt Nam vào vòng 2. Nhưng cũng tại vòng loại ấy, Thái Lan đã trở thành đội tuyển Đông Nam Á đầu tiên tiến vào vòng 2 trong 20 năm trở lại đây.
World Cup 2006 chứng kiến sự có mặt của Việt Nam và 5 đội tuyển Đông Nam Á khác ở vòng 2. Sự thay đổi điều lệ thi đấu đã tạo điều kiện cho các đội tuyển nhỏ tiến xa hơn. Nhưng nó không thể làm thay đổi thực lực của họ. Đội tuyển Việt Nam xếp hạng 3 tại bảng 7 trong lần đầu tiên dự vòng 2.
Giải đấu năm 2010 là bước lùi của đội tuyển Việt Nam khi chúng ta thua 0-6 trước UAE và bị loại ngay từ vòng 1. Nhưng Đông Nam Á thì tiến lên. Thái Lan và Singapore có những chiến thắng thuyết phục để tiến tới vòng 3. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, 2 đội tuyển Đông Nam Á có mặt ở vòng loại thứ 3 World Cup khu vực châu Á.
Vòng loại năm 2014 tiếp tục kết thúc với giới hạn vòng 2 khi đội tuyển Việt Nam của ông Falko Goetz thua 2-4 trước Qatar sau 2 lượt trận. Tuy nhiên, chúng ta cũng để lại dấu ấn với 7 bàn thắng của Lê Công Vinh - giúp anh trở thành chân sút đứng thứ 2 trong danh sách Vua phá lưới vòng loại World Cup khu vực châu Á. Năm 2014 cũng chứng kiến sự tiến bộ vượt bậc của Đông Nam Á khi Indonesia, Singapore và nhất là Thái Lan đi vào tới vòng 3.
Chính đội tuyển Thái Lan ấy, ở vòng loại World Cup lần này, đang là đối trọng lớn nhất với đội tuyển Việt Nam. Đoàn quân giàu sức sống của Kiatisuk đang có cơ hội vượt qua cả Iraq để giành suất tới thẳng vòng loại thứ 3. Trong khi đó, mục tiêu khả dĩ nhất của đội tuyển Việt Nam chỉ là vòng loại thứ 3 Asian Cup 2019.
Hơn 20 năm, đội tuyển của chúng ta không hề có tiến bộ trên bình diện châu lục và thế giới. Hơn chục đội tuyển khác của Đông Nam Á cũng không đạt được thành tựu nào lớn hơn. Chỉ một mình Thái Lan đang cho thấy tiềm năng vươn mình ra biển lớn.
Bạch Dương/ Thể thao & Văn hóa
