Được Qualcomm hỏi mua, Intel đứng trước ngã ba đường dù giá cổ phiếu tăng vọt

Một thỏa thuận mua bán không phải là điều chắc chắn và có thể phải đối mặt với rào cản chống độc quyền ở Mỹ, Wall Street Journal giải thích, trích dẫn những người giấu tên quen thuộc với vấn đề này.

Theo Wall Street Journal, Qualcomm có thể mua lại Intel, rồi bán một số bộ phận của Intel cho những người mua khác để hoàn tất thỏa thuận.

Cổ phiếu Intel có lúc tăng khoảng 10% trong phiên giao dịch chiều 20.9, sau bản tin của Wall Street Journal và chốt phiên ở mức tăng 3,31% (hiện là 21,84 USD). Hiện vốn hóa thị trường Qualcomm và Intel lần lượt là 188,18 tỉ USD và 93,19 tỉ USD.

Intel từng là nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới và gã khổng lồ công nghệ tại Mỹ. Vào khoảng năm 2018, vị thế dẫn đầu này bắt đầu sụp đổ khi TSMC (Đài Loan) dần chiếm lĩnh vị trí là nhà sản xuất chip theo hợp đồng được hầu hết hãng công nghệ lớn lựa chọn, gồm cả Apple, Nvidia và Qualcomm. TSMC hiện là hãng sản xuất chip theo hợp đồng số 1 thế giới.

Qualcomm sản xuất chip được sử dụng trong smartphone, gồm cả iPhone, một thị trường mà Intel bỏ lỡ. Intel chủ yếu bán chip cho PC (máy tính cá nhân) và máy chủ trung tâm dữ liệu. Thế nhưng, GPU (bộ xử lý đồ họa) của Nvidia đã tạo được những bước tiến lớn vào thị trường trung tâm dữ liệu béo bở này.

Một sự kết hợp "kỳ lạ"

Dylan Patel, nhà phân tích chính của hãng Semianalysis, cho biết Qualcomm và Intel sẽ là sự kết hợp "kỳ lạ".

"Nếu Qualcomm và Intel hợp nhất, họ sẽ có nhiều công nghệ hoặc tài sản trí tuệ giống nhau, vì cả hai đều phát triển các công nghệ tương tự. Điều này sẽ tạo ra sự dư thừa không cần thiết nên để tối ưu hóa hiệu quả, họ phải cắt giảm chi phí, có thể bằng cách giảm nhân sự hoặc thu hẹp các mảng kinh doanh trùng lặp. Hơn nữa, Qualcomm không có khả năng xoay chuyển tình hình kinh doanh trung tâm dữ liệu, vốn là mảng quan trọng nhất", Dylan Patel chia sẻ với trang Insider.

Dylan Patel nói thêm rằng Qualcomm sẽ gặp khó khăn trong việc cải thiện mảng kinh doanh sản xuất chip theo hợp đồng của Intel, đến nay vẫn chưa thể cạnh tranh với TSMC.

Người phát ngôn của Intel từ chối bình luận. Qualcomm không trả lời câu hỏi của trang Insider về chủ đề này.

Pat Gelsinger đã tiếp quản vai trò Giám đốc điều hành Intel vào năm 2021 và cố gắng đảo ngược đà trượt dốc của hãng chip này. Doanh thu Intel đã giảm những năm gần đây trong khi các đối thủ như Nvidia, TSMC và Broadcom đang tận dụng làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI) để đạt được những đỉnh cao mới. Đến nay, Pat Gelsinger được coi là không thành công trong vai trò lãnh đạo Intel và công ty đã công bố kế hoạch sa thải 15.000 nhân viên vào tháng trước.

Hôm 16.9, Intel đã công bố quan hệ đối tác với Amazon Web Services. Trong đó, Intel sẽ sản xuất chip AI tùy chỉnh cho đơn vị điện toán đám mây của Amazon trong "khuôn khổ nhiều năm, nhiều tỉ USD". Cổ phiếu Intel đã tăng vọt sau thông tin đó.

Amazon Web Services đã thiết kế một số chip để sử dụng trong các trung tâm dữ liệu của mình và thuê Intel đóng gói ít nhất một phiên bản. Intel sẽ sản xuất "chip được thiết kế đặc biệt để tối ưu hóa các tác vụ AI" cho AWS và sử dụng quy trình 18A của mình (phiên bản tiên tiến nhất dành cho khách hàng bên ngoài), hai công ty thông báo.

Intel dự kiến ​​sẽ thực hiện thêm các thiết kế chip từ Amazon cho quy trình sản xuất 18AP và 14A sắp tới của công ty.

Intel hầu như đã bỏ lỡ sự bùng nổ của AI thời gian qua. Chip AI Gaudi 3 của Intel, được thiết kế để cạnh tranh với Nvidia và AMD, dự kiến ​​sẽ chỉ tạo ra doanh số 500 triệu USD trong năm nay. Nvidia sẽ thu về nhiều tỉ USD trong cùng kỳ.

Qualcomm đã có những động thái hướng tới việc cạnh tranh trực tiếp hơn với Nvidia trong thời đại AI. Vào năm ngoái, Qualcomm đã tham gia một liên minh có tên UXL Foundation, cùng Google và Intel, với mục tiêu tạo ra phần mềm không phụ thuộc vào phần cứng để cạnh tranh với nền tảng CUDA thống trị của Nvidia.

Intel đang đứng trước ngã ba đường

Intel đang đứng trước ngã ba đường khi tìm ra những bước đi tiếp theo trong bối cảnh định giá giảm và hoạt động kinh doanh đang gặp khó khăn.

Được thành lập vào năm 1968, Intel từng là công ty chủ lực của Mỹ trong lĩnh vực thiết kế linh kiện máy tính nhưng phải đối mặt với sự suy yếu vài năm qua. Thương vụ được Qualcomm mua lại nếu xảy ra có thể mang lại nguồn tiền cho Intel, nhưng các nhà phân tích trong ngành chip nói điều này sẽ làm tăng thêm những thách thức về giám sát chống độc quyền và gặp thách thức về thực hiện trong bối cảnh chính trị hiện nay. Dù có ít sự chồng chéo giữa mảng kinh doanh chip di động của Qualcomm và việc Intel tập trung vào PC cùng trung tâm dữ liệu, chính quyền Biden trước nay vẫn hoài nghi về các vụ sáp nhập.

"Qualcomm và Intel không có nhiều lĩnh vực kinh doanh trùng lặp nên việc sáp nhập giữa hai công ty có thể không tạo ra tình trạng độc quyền, nhưng cơ quan quản lý sẽ xem xét rất kỹ thỏa thuận này thay vì thông qua một cách dễ dàng", Logan Purk, t nhà phân tích cấp cao tại hãng Edward Jones, nhận định.

Mảng kinh doanh sản xuất theo hợp đồng chip của Intel cũng có thể bị nghi ngờ và khoản tài trợ hàng tỉ cho công ty này từ chính phủ Mỹ theo Đạo luật CHIPS and Science (chips và khoa học) bị đe dọa.

Intel từng là một biểu tượng cho sản xuất chip của Mỹ, với việc được tăng cường 3 tỉ USD gần đây từ Đạo luật CHIPS and Science.

"Chính phủ Mỹ thực sự có lợi ích nếu mảng kinh doanh sản xuất chip của Intel thành công. Điều đó sẽ khiến Qualcomm gặp khó khăn nếu muốn tách riêng hoặc bán một phần mảng kinh doanh này của Intel sau khi mua lại, vì họ sẽ gặp phải áp lực chính trị và sự phản đối từ phía chính phủ”, Logan Purk bình luận.

Giữa tháng 9, Reuters đưa tin Qualcomm đã tìm cách mua lại một phần mảng kinh doanh thiết kế chip của Intel.

Nhiều quyền tự chủ hơn cho hoạt động sản xuất chip của Intel

“Việc biến mảng sản xuất chip thành công ty con độc lập là cách dễ nhất để mở khóa giá trị cho Intel, vì những khoản lỗ và đầu tư đáng kể mà mảng này yêu cầu", Logan Purk cho biết.

“Tạo ra sự độc lập cho mảng sản xuất chip giúp nó không bị ràng buộc với thăng trầm của thị trường CPU, tất cả đều suy giảm đáng kể hai năm qua", Dan Morgan, quản lý cấp cao tại hãng Synovus, nhận định.

Mảng sản xuất chip của Intel dự kiến ​​sẽ cạnh tranh nhiều hơn với GlobalFoundries, TSMC và Samsung.

So với các công ty như Nvidia (thiết kế chip) và TSMC (chuyên sản xuất chip theo hợp đồng cho khách hàng, chẳng hạn Nvidia), Intel có thể đảm nhiệm cả hai vai trò này nên khiến các đối tác và khách hàng tiềm năng do dự.

"Luôn có sự lo lắng rằng nếu bạn là một nhà thiết kế chip hàng đầu và gửi thiết kế đến Intel để sản xuất chip thì Intel sẽ cạnh tranh bằng cách tạo ra các chip tương tự. Điều đó khiến một số người cảm thấy lo ngại", Logan Purk nói.

Các nhà phân tích cho biết việc Intel tiếp tục tập trung vào CPU (bộ xử lý trung tâm) thay vì GPU (bộ xử lý đồ họa) làm giảm tầm quan trọng của họ trong làn sóng AI. Các GPU của Nvidia đã và đang đóng vai trò quan trọng với điện toán AI.

AMD, đối thủ của Intel, rơi vào tình hình tài chính khó khăn tương tự vào những năm 2000. Thời điểm đó, AMD đã chia tách hoạt động thiết kế và sản xuất chip của mình thành hai công ty. Tiếp theo, AMD bán các nhà máy sản xuất chip của mình cho một công ty đầu tư ở UAE. Hoạt động sản xuất chip tốn kém đó đã trở thành GlobalFoundries, một trong những công ty lớn nhất thế giới về lĩnh vực này. Dưới sự lãnh đạo của Giám đốc điều hành Lisa Su, AMD cuối cùng đã tập trung đặt cược vào các công nghệ tiên tiến hơn như GPU kiến ​​trúc điện toán cao và AI.

Intel phải đối mặt với môi trường địa chính trị khó khăn hơn trong những động thái tiếp theo. Stacy Rasgon, nhà phân tích cấp cao tại hãng Bernstein Research, cho biết việc bán mình cho một công ty nước ngoài hiện không phải là "tình huống khả thi về mặt chính trị" do lo ngại về an ninh quốc gia trong chuỗi cung ứng.

Intel đặt cược vào Amazon

Hôm 16.9, Pat Gelsinger thông báo rằng Intel sẽ sản xuất chip tùy chỉnh AI cho Amazon Web Services bằng cách sử dụng quy trình 18A.

Stacy Rasgon cho biết sự hợp tác mở rộng giữa hãng công nghệ này giúp tăng thêm sự tự tin về việc Intel sẽ nắm bắt được sự bùng nổ AI. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nghi ngờ về thông báo này vì Amazon đã tự sản xuất chip AI tùy chỉnh của riêng mình.

Dan Morgan cho biết: "Bạn phải nhớ rằng Amazon đã tự sản xuất hai chip AI và vẫn đang mua GPU từ Nvidia. Intel đưa ra một số lời khuyên về AI, nhưng tôi không biết điều đó thực sự giúp ích cho Amazon được bao nhiêu".

Ngoài ra, Intel cũng đang đối mặt với cuộc chiến khó khăn do lịch sử không đáp ứng được các yêu cầu phát triển quan trọng từ khách hàng. Sau khi sử dụng chip Intel hơn 15 năm trên MacBook, Apple đã ra mắt thiết kế chip nội bộ là dòng M1 vào năm 2020 và ký hợp đồng sản xuất với TSMC.

"Intel hoàn toàn bỏ lỡ cuộc cách mạng chip di động, về cơ bản là từ chối hợp tác với Apple vì không nghĩ rằng đó sẽ là sản phẩm có khối lượng tiêu thụ đủ lớn. Chúng ta đều biết hậu quả của điều đó như thế nào”, Logan Purk cho hay.