Giá điện bình quân sẽ tăng dần?

Bộ Công Thương vừa có tờ trình gửi Chính phủ về việc phê duyệt đề án quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 (Quy hoạch điện VIII).

Theo đó, cơ quan này cho biết, tính đến hết tháng 9.2022, cả nước có 39 nhà máy nhiệt điện than, tổng công suất 24.674 MW đang vận hành. Còn 12 dự án nhiệt điện than, tương ứng 13.792 MW đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư, hoặc đang triển khai xây dựng.

Tại tờ trình, Bộ Công Thương kiến nghị phê duyệt Quy hoạch Ðiện VIII với cơ cấu nguồn điện tới năm 2030 có tổng công suất nguồn khoảng 121.495 - 146.430 MW (không tính điện mặt trời mái nhà và các nguồn đồng phát).

Trong đó, thủy điện chiếm 19,77% - 22,07%; nhiệt điện than 25,18% - 30,37%; nhiệt điện khí 24,49% - 26,52%...

Quy hoạch Ðiện VIII xác định không phát triển thêm nhà máy điện than mới sau năm 2030, xem xét chuyển đổi một số nguồn điện. Các nguồn nhiệt điện than chuyển dần sang sử dụng nhiên liệu sinh khối, amoniac khi công nghệ đã được chứng thực.

Đáng chú ý, giá điện bình quân (quy về USD năm 2020) trong Quy hoạch Điện VIII sẽ tăng dần từ mức 7,9 US cent/kWh vào năm 2020 lên 8,4 - 9,4 US cent/KWh (khoảng 1.982 - 2.219 đồng/KWh) vào năm 2030. So với phương án phụ tải cơ sở, giá điện bình quân sẽ cao hơn 10% vào năm 2030. Giai đoạn 2031 - 2050, ước tính giá điện bình quân tăng trong khoảng 10,8 - 11,4 US cent/KWh.

Hiện nay, mức giá bán lẻ điện bình quân vẫn được áp dụng theo mức từ năm 2019 là 1.864,44 đồng/KWh (chưa gồm thuế GTGT), tăng 8,36% so với trước đó (1.720,65 đồng/KWh).

Với Quy hoạch Điện VIII, trước đó, Bộ Công Thương cũng từng đề nghị tiếp tục cho phép triển khai để đưa vào vận hành trong giai đoạn đến năm 2030 các dự án/phần dự án đã được quy hoạch, đã được chấp thuận nhà đầu tư nhưng chưa vận hành với tổng công suất khoảng 2.428,42 MW.

Bởi lẽ, cơ quan này cho rằng, việc lùi các dự án này sau năm 2030 có thể sẽ gặp những vấn đề về an ninh trật tự xã hội, rủi ro về mặt pháp lý và kinh phi đền bù cho các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, các dự án nêu trên cần phải tuyệt đối tuân thủ theo đúng các quy định pháp luật về đầu tư, xây dựng, bám sát khả năng hấp thụ của hệ thống điện quốc gia và khả năng giải tỏa công suất của lưới điện; tuân thủ theo đúng cơ chế giá điện tại thời điểm đưa vào vận hành, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả dự án theo cơ chế được duyệt.

Sau này, nếu các cơ quan thanh tra, kiểm tra phát hiện vi phạm thì sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Trường hợp vi phạm nghiêm trọng thậm chí rút giấy phép đầu tư, đình chỉ dự án theo các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng.

Với các dự án điện gió, điện mặt trời sẽ triển khai trong tương lai, Bộ Công Thương đề xuất và đề nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận áp dụng cơ chế đàm phán giá điện và hợp đồng mua bán điện tương tự như nêu ở trên, để đảm bảo tính đồng nhất của hành lang pháp lý với các dự án.

Với các dự án đã được công nhận vận hành thương mại, đề nghị Thủ tướng Chính phủ có văn bản chỉ đạo để Bộ Công Thương có cơ sở hướng dẫn việc rà soát, xem xét lại hợp đồng giữa Tập đoàn Điện lực Việt Nam với các chủ đầu tư nhằm hài hoà lợi ích giữa bên bán - bên mua - người tiêu dùng điện và Nhà nước.