Để có body chuẩn, nhiều người tập thể hình sẵn sàng dùng thêm thần dược tăng cường cơ bắp, nhưng họ lại không lường trước được tác hại lâu dài của chúng. Mới đây một MC đã mất mạng khi tuổi đời còn quá trẻ mà nguyên nhân được người nhà nghi ngờ là do anh này tập tạ và thường sử dụng thuốc tăng cơ không rõ nguồn gốc.
Việc sử dụng các sản phẩm này phải được chỉ định và giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên môn. Tuy nhiên ở Việt Nam, các loại thuốc tăng cơ lại có thể mua dễ dàng, đặc biệt tại các phòng tập thể hình với đủ chủng loại tiêm, uống, dán ngoài da...
Phần lớn các loại thuốc làm tăng cơ bắp đang được quảng cáo trên thị trường hiện nay đều chứa các hoạt chất androgen. Đây là thuật ngữ chung được sử dụng để chỉ một nhóm các hoóc-môn steroid có tác dụng tương tự như nhóm hoóc-môn sinh dục nam-testosterone (còn được gọi là hoóc-môn tăng trọng). Cơ chế hoạt động của loại thuốc này giúp làm đồng hóa protein, tức là giúp cho cơ thể hấp thụ, biến dưỡng tốt protein và vận chuyển các a-xít amin của chất đạm vào mô cơ làm cho cơ thể tăng
Theo các chuyên gia, lạm dụng thuốc tăng cơ liều cao sẽ dẫn đến những tác hại nghiêm trọng như: gây tổn thương gan, viêm gan tắc mật dẫn đến vàng da, dùng lâu dài có thể suy gan, tăng nguy cơ ung thư gan, rối loạn chức năng thận nghiêm trọng, rụng tóc, tình trạng hói đầu tăng cao, chứng to vú ở đàn ông, tăng huyết áp, xơ cứng mạch máu, rối loạn chuyển hoá nội tiết tố, rối loạn cương dương, teo tinh hoàn, không có tinh trùng, vô sinh ở cả nam và nữ giới…
Nếu là phụ nữ, còn có thể bị triệu chứng nam hoá như lông mọc rậm hơn, giọng nói trầm hơn, xuất hiện râu, tóc rụng nhiều, nổi trứng cá ở mặt, rối loạn rụng trứng thậm chí có thể mất kinh nguyệt. Trẻ vị thành niên nếu dùng các sản phẩm này có thể làm dậy thì sớm, giảm khả năng sinh sản do lúc này cơ quan sinh sản chưa phát triển hoàn thiện.
Theo GS.TS Trần Quán Anh (Chủ tịch Hội y học giới tính Việt Nam) thì mặc dù testosterone ngoại sinh có thể giúp tăng khối lượng và trương lực cơ nhưng nếu hệ gân và dây chằng không phát triển tương xứng thì dễ dẫn đến chấn thương, phát triển lệch lạc hệ cơ- xương-khớp, gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm lên hệ tim mạch, hệ hô hấp...
Nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, nam giới dùng testosterone ngoại sinh tuy giúp cơ bắp tăng nhưng đồng thời cũng có nguy cơ bị các cơn đau tim cao hơn. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) khuyến cáo, dùng Testosterone ngoại sinh làm tăng 30% nguy cơ đột quỵ, đau tim và tử vong ở nam giới.
Đặc biệt, loại hoóc-môn này còn gây ảnh hưởng xấu đến chức năng sinh lý, sinh sản của nam giới. Thống kê cho thấy, 90% nam giới bổ sung testosterone ngoại sinh làm số lượng tinh trùng giảm nghiêm trọng, do ức chế giải phóng FSH và Luteinizing hoóc-môn từ tuyến yên.
Lạm dụng chất này còn dẫn đến tình trạng hoóc-môn tăng đột ngột, can thiệp vào hệ thống nội tiết của cơ thể gây phản hồi giả lên não và tuyến yên, làm ngừng quá trình sinh tổng hợp testosterone nội sinh trong cơ thể. Lâu ngày sẽ làm tê liệt hoàn toàn khả năng tự tổng hợp testosterone nội sinh của cơ thể, ảnh hưởng nặng nề đến toàn bộ sức khoẻ tổng quát và chức năng sinh lý nam giới.
Theo phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM đã trao đổi với vnexpress các loại thuốc, thực phẩm chức năng làm tăng cơ bắp thường có thành phần chủ yếu là đạm, protein, vitamin, khoáng chất, đôi khi có thêm một số yếu tố tăng trưởng có tác dụng kích thích sự phát triển của cơ bắp và giảm mỡ. Nam giới uống sản phẩm này kết hợp với việc tập luyện thể hình sẽ có được cơ thể săn chắc, cơ bắp "6 múi", giảm cân, giảm mỡ...
Hiện nay tại Việt Nam có rất nhiều thuốc, thực phẩm tăng cơ bán theo con đường "tiểu ngạch", hàng xách tay, giá rẻ, không rõ nguồn gốc tràn lan trên thị trường. Được quảng cáo "tác dụng thần kỳ, làm tăng cơ bắp an toàn, tự nhiên, tăng sinh lực phái mạnh", thế nhưng khó biết được thực hư chất lượng và thành phần sản phẩm. Thực tế, các loại thuốc "trôi nổi" này có thể được nhà sản xuất cho thêm một số thành phần phụ gia nhằm tăng tác dụng nên người uống có thể thấy hiệu quả ngay tức thì, song về lâu dài lại có hại cho sức khỏe, gây dị ứng, thậm chí ngộ độc nặng ở những người có cơ địa nhạy cảm.
Nguyên Vy (TH)
