Nga yêu cầu Ukraine và Ba Lan ngưng phá hoại tượng đài Liên Xô

Ông Utkin nói Bộ “quan tâm đặc biệt” việc bảo vệ các nghĩa trang quân đội Liên Xô và Nga ở nước ngoài. Bộ cũng đạt được những tiến bộ trong thỏa thuận với nhiều nước như Bulgaria, Trung Quốc về bảo vệ các địa điểm này.

Theo hãng thông tấn TASS, ông kêu gọi Ukraine “lên tiếng phản đối hàng loạt những vụ phá hoại không thể chấp nhận được”.

Vào lúc những nghĩa trang quân đội được xây sau Thế chiến 2, nhiều nghĩa trang thuộc lãnh thổ Liên Xô như ở Ukraine, hoặc trong tầm ảnh hưởng của Liên Xô như Ba Lan, cùng các nước có lính Nga tử trận như ở Đức.

Cũng tại cuộc giải trình trước Ủy ban đối ngoại Thượng viện Nga, Thứ trưởng Utkin cũng nói chính phủ Ba Lan gây lo ngại về tương lai của các nghĩa trang quân đội Nga, lưu ý việc gần đây Quốc hội Ba Lan thông qua luật cấm tuyên truyền chủ nghĩa Cộng sản.

Luật này cho phép chính quyền địa phương phá bỏ các tượng đài người lính Hồng quân Liên Xô, vì cho rằng chúng là "di sản của một chế độ độc tài". Luật cũng yêu cầu phá bỏ tên tuổi, thời gian và các chú thích trên những tượng đài công cộng.

Luật tác động đến nhiều tượng đài được xây hồi Chiến tranh Lạnh, khi Ba Lan là một đồng minhcủa Liên Xô, và Nga cực kỳ nhạy cảm vớisự tác động đến những tượng đài tôn vinh Hồng quân hy sinh khi đánh phát xít Đức thời Thế chiến 2.

Các quan chức Ba Lan nói "Liên Xô là một nhà nước chiếm đóng", và đề cập việc xóa bỏ 500 tượng đài Liên Xô vào lúc tinh thần yêu nước đang lên cao ở Ba Lan, một nước thành viên NATO và EU.

Ông Utkin nói: “Bộ Ngoại giao Nga đã đề racác biện pháp được Tổng thống Nga phê duyệt, để phản ứng với chính sách thù địch của Ba Lan, nhằm đề phòng sự phá hoại các tượng đài và nghĩa trang của chúng ta trên đất Ba Lan”.

Ngày 25.7, Thượng viện Nga đã đề nghị Tổng thống Vladimir Putin cho phép trừng phạt Ba Lan vì nước này đập tượng đài Liên Xô. Các nghị sĩ Nga xem hành động của Ba Lan láng giềng là sự xúc phạm nghiêm trọng. Trong một bức thư ngỏ, họ nhất trí kêu gọi Tổng thống Putin trừng phạt Ba Lan.

Thượng nghị sĩ Konstantin Kosachev, Chủ tịch Ủy ban đối ngoại Thượng viện Nga, đọc thư ngỏ trước mặt các đồng nhiệm, kêu gọi lãnh đạo Nga “áp đặt những biện pháp nghiêm khắc” trong quan hệ với Ba Lan, và trừng phạt các quan chức Ba Lan đã soạn luật trên.

Các nghị sĩ đề nghị Tổng thống Putin yêu cầu Ba Lan tuân thủ hai thỏa thuận giữa Nga với Ba Lan, trong việc bảo tồn các di sản tưởng niệm Hồng quân Liên Xô.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Nga nói việc phá bỏ tượng đài Liên Xô là vi phạm các thỏa thuận bảo tồn văn hóa giữa Nga với Ba Lan. Bộ khẳng định hơn 600.000 quân nhân Liên Xô đã hy sinh tại Ba Lan thời Thế chiến 2, để giải phóng nước này khỏi ách phát xít Đức.

Ba Lan bác bỏ những chỉ trích của Nga, nói các quan chức Nga “cố tình bôi nhọ Ba Lan”. Bộ Ngoại giao nước này giải thích: luật không nhằm thay đổi các luật liên quan những tượng đài ở các nghĩa trang dành cho Hồng quân Liên Xô.

Ngày 24.7, giới truyền thông Nga dẫn lời Đại sứ Ba Lan Wlodzimierz Marciniak: các nghĩa trang anh hùng quân đội Liên Xô vẫn được giữ nguyên.

Những ký ức về cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại vẫn còn sống động ở Nga. Một thăm dò độc lập gần đây cho biết: đa số dân Nga vẫn tin một mình Hồng quân Liên Xô có thể đánh thắng quân Đức, không cần sự hỗ trợ của Mỹ, Anh và các nước khác. Ở Nga thường tổ chức Ngày chiến thắng để kỷ niệm chiến thắng Đức ngay tại Berlin.

Vài năm qua, Nga nỗ lực gây lại tầm ảnh hưởng với các nước láng giềng, sáp nhập Crimea về Nga hồi năm 2014 và phủ nhận rằng không yểm trợ quân ly khai ở miền Đông Ukraine.

Những cuộc tập trận rầm rộ của Nga đã khiến nhiều nước Đông Âu lo ngại, quay ra nhờ NATO bảo vệ. Hồi tháng trước, lần đầu tiên xe tăng bộ binh Mỹ được chở bằng đường biển đến Ba Lan, và Mỹ triển khai quân luân phiên khắp Đông Âu để trấn an các đồng minh NATO.

Ngày 23.10, Ba Lan tuyên bố cam kết tăng chi phí quốc phòng lên ít nhất 2,5% GDP, cao hơn so với mức yêu cầu 2% GDPđối với các nước thành viên NATO. Đó là một tín hiệu Ba Lan lo ngại sức mạnh quân sự Nga.