Ngược dòng sông Son khám phá động Phong Nha Kẻ Bàng

Bình yên bên dòng sông son

Dòng Son khởi nguồn từ Đông Trường Sơn. Mùa khô nước sông Son xanh biếc hiền hòa, hai bên bờ quang cảnh rất thơ mộng. Mùa lũ, sông Son cuồn cuộn, phù sa đỏ tươi như máu, chảy băng băng qua đại ngàn, qua những thung lũng, đồng bằng rồi nhập vào sông Gianh (Linh Giang) ra biển Đông. Đến trung tâm du lịch Phong Nha, nằm cận ngay bến đò Xuân Sơn (Bố Trạch), du khách mua vé 80.000đ/người, sau đó thuê thuyền 320.000đ cho 14 người và xuất bến. Từ bến đò Xuân Sơn, đi về phía thượng nguồn chừng 5km, du khách sẽ đến hang Phong Nha.

Thuyền ngược dòng. Sông Son biêng biếc chảy men theo dải núi đá vôi hùng vĩ như bức trường thành. Những xóm làng yên ả thấp thoáng trong bóng cây rừng xanh ngút. Có một ngôi thánh đường nhỏ với cây thập giá như vươn mình lên tựa vào vách núi. Những chiếc thuyền nhỏ của cư dân Kẻ Bàng ngược xuôi mưu sinh trên dòng Son với những gương mặt dãi dầu mưa nắng xen lẫn những nụ cười chân chất mến khách của các cô sơn nữ. Theo cô lái đò Hồ Thị Lan, dân tộc Vân Kiều, thì: người ta đặt tên sông Son là bởi vào mùa mưa lũ, nước sông từ thượng nguồn đổ về có màu đỏ tươi như son. Thế nhưng, cũng có truyền thuyết nói về xuất xứ tên của dòng sông liên quan đến chuyện tình giữa một cô gái con nhà giàu và một chàng trai con nhà nghèo. Dù bị gia đình phản đối do không môn đăng hộ đối, cô gái vẫn sắt son yêu chàng trai và cuối cùng hai người dẫn nhau tới dòng sông này tự vẫn.

Huyền thoại sông Son

Quốc Cường - cán bộ của Hội VHNT tỉnh Quảng Bình kể cho chúng tôi nghe: “Bến đò sông Son thời chiến tranh là điểm vượt sông, đầu tiên với con phà kéo tay 18 tấn của Công ty giao thông Quảng Bình thời ấy đã thông bến Xuân Sơn - Phong Nha, góp phần chi viện vũ khí, lương thực cho chiến trường miền Nam. Không quân Mỹ đã tập trung đánh phá rất dữ dội dọc theo dòng Son đến tận cửa động Phong Nha. Bến phà Xuân Sơn hồi ấy là điểm nối, đầu cầu của đường mòn Hồ Chí Minh lịch sử ở phía bắc vĩ tuyến 17. Phà Xuân Sơn thuộc địa phận xã Sơn Trạch, gắn liền với đường 20 Quyết Thắng. Cùng lúc ấy, có thêm bến phà B (bến phà Nguyễn Văn Trỗi) cách động Phong Nha 800m, ở thượng nguồn. Kẻ địch phát hiện ra điểm vượt sông vô cùng hiểm yếu này nên đã cho máy bay dội bom, đánh phá ác liệt.

Lúc ấy, động Phong Nha là một hang động thiên nhiên to lớn và chắc chắn có thể chứa cả sư đoàn trú ẩn tránh bom. Quân ta đã dùng làm nơi cất giấu khí tài quân sự, lương thực. Năm 1966, Bộ Tư lệnh Mặt trận 559 (Trường Sơn) quyết định bắc cầu phao qua sông Son ở bến Xuân Sơn. Những ngày đầu tiên đã có hàng ngàn lượt xe vượt sông, chi viện cho chiến trường miền Nam. Địch bắn phá nơi đây ngày đêm không ngớt. Phong Nha - Xuân Sơn bị bom đạn Mỹ cày xới tơi bời, tan nát. Kẻ thù đã thả xuống lòng sông Son đầy các loại thủy lôi, bom từ trường, bom hẹn giờ… Trong cuộc chiến đấu oanh liệt giữ bến, thông xe, nhiều chiến sĩ đã anh dũng hi sinh. Nhiều chiến sĩ được làm lễ truy điệu sống trước khi tình nguyện đi phá bom. Và còn biết bao sự hy sinh của bà con, nhân dân Bố Trạch góp phần làm nên những chiến công vẻ vang của nhân dân và các lực lượng vũ trang Quảng Bình.

Có một điều chắc chắn rằng, nếu bạn đã đến Quảng Bình mà chưa đến Phong Nha - Kẻ Bàng thì coi như chưa đến! Thật vậy, Phong Nha - Kẻ Bàng là địa điểm thu hút nhất của du khách khi đến Quảng Bình. Quần thể Phong Nha - Kẻ Bàng đã được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới. Vườn quốc gia này có khoảng 300 hang động cùng với hệ sinh thái vô cùng phong phú. Các nhà thám hiểm của Anh và Việt Nam mới chỉ thám hiểm 20 km, trong chiều dài khoảng hơn 80 km hang động thuộc khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng…

Đò chèo nhẹ vào cửa hang Phong Nha. Độ sâu của dòng sông có từ 10m đến 15m. Có nơi sâu hầu như không đáy! Lòng sông trong hang khá rộng chừng khoảng 8 m, nước âm u, lạnh lét và đen nhẻm do bóng tối vĩnh cửu bao trùm. Hang có ánh sáng chập chờn nhờ những bóng đèn mắc dọc vách. Khách ngước nhìn lên và sửng sốt, ngạc nhiên với cảnh vật vô cùng kì ảo như chốn bồng lai, tiên cảnh mà lần đầu chứng kiến! Đò đi khoảng chừng 1 km rồi nhẹ nhàng dừng lại. Khách lên bờ của một hang khô khá rộng và thong thả dạo chơi, ngắm nhìn vô số những thạch nhũ thiên hình vạn trạng, lung linh trong ánh sáng mờ ảo. Có những nhũ như hình quả bí khổng lồ, có nhũ lại giống như bình rượu cổ hay giàn đèn mâm trong đại sảnh... Có khá nhiều nhũ đá mang dáng hình Phật Tổ, Phật Bà, Tam Tạng, Tề Thiên, Cá Sấu, Voi, Sư Tử… và du khách tha hồ tưởng tượng theo góc nhìn và cảm nhận riêng của mình. Quả là cảnh tiên kì vĩ, hoành tráng trong lòng núi. Và sau khi khám phá các hình nhũ, du khách sẽ ra khỏi động bằng lối đi men theo vách núi đá. Đò chờ ở trước cửa hang và đưa khách xuôi dòng Son trở về bến cũ… Du khách lại quyến luyến ngắm nhìn cảnh đẹp nên thơ bên hai bờ sông Son xanh mướt