Những bức xúc trước thềm ‘Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ 9’

Theo thông tin từ Hội Nhà văn Việt Nam, Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ 9 sẽ thu hút hơn 100 nhà văn trẻ đến từ các tỉnh thành trong cả nước. Thành phần đại biểu về dự hội nghị là những nhà văn, nhà thơ, dịch giả, nhà lý luận phê bình thuộc thế hệ sinh từ năm 1980 trở về sau.

Cũng theo BTC, Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ 9 được chuẩn bị kỹ lưỡng từ giữa tháng 6.2016. Những nội dung diễn ra tại hội nghị trong ngày mở đầu sẽ là buổi dạ hội thơ Bản hòa âm tháng 9, tiếp đó là hai cuộc tọa đàm mang tên Thơ trẻ - Truyền thống và cách tân và Văn trẻ - Nhập cuộc và sáng tạo. Đây là dịp để các nhà văn trẻ trao đổi, bàn thảo một số nội dung liên quan đến ý thức, thái độ, công việc sáng tác và tác phẩm của họ trước thời cuộc, trước thực tế xã hội, cũng như những vấn đề tìm tòi, đổi mới nghệ thuật. Buổi bế mạc diễn ra vào trưa29.9 tại Bảo tàng Văn học Việt Nam.

Tuy nhiên, trước thềm hội nghị, không khí hội nghị diễn ra khá lặng lẽ. Trên các trang báo chuyên về văn nghệ cũng thấy xuất hiệnchỉ vài mẩu tin ngắn gọn về hội nghị.

Truy cập vào trang web của Hội Nhà văn Việt Nam để tìm thông tin và danh sách đại biểu dự hội nghị, nhưng thông tin mà chúng tôi cần đều không có. Trên website cũng không có bất cứ sự thay đổi nào để bạn đọc có thể biết Hội Nhà văn Việt Nam đang sắp có một sự kiện trong đại diễn ra…

Theo tìm hiểu của chúng tôi, năm nay Hội Nhà văn Việt Nam tự đứng ra mời các đại biểu từ các vùng miền về dự hội nghị mà không thông qua các tổ chức hội ở địa phương. Hình thức mời đại biểu của BTC là gửi email và giấy mời trực tiếp đến từng đại biểu cụ thể. Và điều này đã tạo nên những phản khác nhau từ các cấp hội.

Tiêu biểu cho phản ứng này là Hội Nhà văn TP.HCM. Theo truyền thống từ trước, sau khi nhận công văn của Hội Nhà văn Việt Nam thông báo đề cử một đoàn nhà văn trẻ đi dự hội nghị toàn quốc, ban lãnh đạo Hội Nhà văn TP.HCM sẽ tiến hành các bước thủ tục chặt chẽ về nhân sự và kinh phí để lo tổ chức đoàn văn trẻ, người đại đại diện cho thành phố mình đến với hội nghị cấp quốc gia.

Tuy nhiên lần này, theo nhà văn Trần Văn Tuấn - Chủ tịch Hội, thì ông cũng chỉ nhận được từ Ban Tuyên giáo Thành ủyTP.HCM một bản photo công văn của Hội Nhà văn Việt Nam, kèm một danh sách 15 cây bút trẻ TP.HCM do Hội Nhà văn Việt Nam đã chọn từ trước. Vì vậy ông Tuấn chỉ có ý kiến với Ban Tuyên giáo Thành ủyvề những cây bút trẻ là hội viên Hội Nhà văn TP.HCM mà thôi, ngoài ra công văn này không gởi trực tiếp cho HNV TP.HCM, cho ông nên không thể có ý kiến nào khác.

Vì vậy, khác với những hội nghị trước, lần này Ban Thường vụ, Ban Chấp hành và Ban Nhà văn trẻ Hội Nhà văn TP.HCM không tham gia tổ chức đoàn nhà văn trẻ đại diện cho thành phố mình, cũng như không chịu bất kỳ trách nhiệm nào về đoàn.

Một vị lãnh đạo của Hội Nhà văn TP.HCM bức xúc nói: “Cách làm của Hội Nhà văn Việt Nam như vậy không tôn trọng các Hội địa phương. Hội Nhà văn TP.HCMkhông phải cấp dưới của Hội Nhà văn Việt Nam. Hội Nhà văn Việt Nam làm vậy, chúng tôi không có trách nhiệm. Đúng ra Hội Nhà văn Việt Nam sẽ đưa công văn về các hội, nếu như cần thì Hội Nhà văn Việt Nam sẽ bổ sung thêm, khi đó địa phương sẽ lo hết mọi thứ kinh phí. Lần này, chúng tôi chỉ nhận được cái công văn tuyên giáo thành phố đưa qua nhưng mục đích là để tham khảo thôi, không phải là phối hợp như trước”.

TP.HCM là địa phương có đến 20 đại biểu về dự Hội nghị viết văn trẻ toàn quốc lần thứ 9 theo danh sách đề cử của Ban văn Trẻ Hội Nhà văn Việt Nam. Tuy nhiên con số này cũng khá mơ hồ bởi chưa có nguồn tin nào xác nhận cụ thể về danh sách những người sẽ tham gia hội nghị lần này.

Báo điện tử Một Thế Giới đã liên lạc với nhà văn Trần Nhã Thụy, Trưởng Ban Nhà văn Trẻ TP.HCM, Trần Nhã Thụy cho biết bản thân anh không tham gia hội nghị lần này, bên cạnh đó anh cũng không nắm rõ được hội viên nào ở TP.HCM đi dự hội nghị “Vai trò của tôi cũng như Ban Nhà văn Trẻ TP.HCM với hội nghị lần là số không. Bởi vì chúng tôi không nhận được bất cứ thông báo gì từ phía Hội Nhà văn Việt Nam. Tôi vô cùng bối rối trước những cuộc điện thoại của hội viên hỏi về chuyến đi, về kinh phí, về cách tổ chức của đoàn nhà văn TP.HCM ra tham gia hội nghị. Bản thân tôi cũng chỉ nhận được bản photocopy công văn của hội từ Ban Tuyên giáo Thành ủy chuyển tiếp qua, nên tôi chỉ có thể trả lời rằng các bạn nên điện thoại liên hệ trực tiếp nơi mời.

Tôi có cảm giác BTC đã làm việc thiếu chuyên nghiệp và rất bất cập, không có sự kết hợp với hội nhà văn địa phương để tổ chức một sự kiện rất lớn của văn đàn Việt Nam. Bên canh Hội Nhà Văn VN quá lạm dụng “quyền lực” để rồi tự ý ra danh sách, quyết định mời đại biểu, nhưng lại buộc họ phải tự tìm kinh phí để tham gia điều này không công bằng chút nào. Không phải nhà văn trẻ nào cũng có tiền sẵn trong túi để tự thân vận động được. Tôi cũng đang băn khoăn không biết khi ra Hà Nội, trong đoàn nhà văn trẻ TP.HCM ai sẽ đọc tham luận, đọc như thế nào và tham luận về đề tài gì?Và nhiều vấn đề tế nhị khác tôi không tiện nêu ra ở đây. Bản thân tôi rất ấy náy, vì với vai trò là trưởng ban Nhà văn Trẻ TP.HCM mà không thể lo tươm tất cho anh em đi dự hội nghị lần này một cách chu toàn được thì làm sao có thể ăn nói với anh em. Trong khi đó dù có muốn lo tôi cũng bất lực với cách tổ chức, cách triệu tập khá luộm thuộm này” – Nhà văn Trần Nhã Thụy chia sẻ.

Theo chúng tôi được biết, TP.HCM đã có hai nhà văn trẻ từ chối tham gia hội nghị lần này đó là nhà văn Lê Hữu Nam và nhà thơ Trần Võ Thành Văn. Trả lời phóng viên Một Thế Giới về lý do không tham dự hội nghị, nhà văn Lê Hữu Nam cho biết: “Tôi nghĩ hội nghị lần này không có tính thiết thực với người viết văn trẻ vì nó quá nặng nề về mặt hình thức tổ chức, các liên hệ với đại biểu. Bên cạnh đó bản thân tôi rất băn khoăn về việc phải tự túc kinh phí ra đến Hà Nội và phải đi tự do không theo một tổ chức đoàn thể nào…”.

Nhà thơ trẻ Trần Võ Thành Văn cho biết: “Lí do chính không tham dự hội nghị vì tôi thấy không có mục đích rõ ràng. Tôi đã tham dự hội nghị phải tham dự nghiêm túc,có tham luận… Tổ chức hội nghị khá tốn kém, lại dùng tiền ngân sách, đó là mồ hôi nước mắt của người dân. Nếu tôi thấy không có ích lợi về văn học, tốn tiền ngân sách thì tôi không đi. Nhiều người nhận được thư mời đều vui mừng, nhưng chưa từng thấy ai nói gì về trách nhiệm nhà văn, hay những vấn đề của văn học…”.

Trong khi đó các hội nhà văn của các tỉnh thành khác cũng ở trong tình trạng tương tự Hội Nhà Văn TP.HCM. Hầu như các chủ tịch hội, các ban phụ trách theo dõi mảng văn học trẻ đều không biết ở địa phương mình ai là người tham gia Hội nghị những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ 9 bởi cách mời “rất đặc biệt” lần này của Hội Nhà văn Việt Nam.

Trước phản ứng của hội nhà văn các địa phương, một vị đại diện (giấu tên) của Hội Nhà văn Việt Nam giải thích: Ban Nhà văn Trẻ lập một danh sách những nhà văn trẻ dự hội nghị, trình lên ban tổ chức hội nghị bằng công văn, rồi sau đó xin ý kiến của Ban tuyên giáo tỉnh và Hội văn học nghệ thuật các tỉnh chứ Hội Nhà văn Việt Nam không tự mình chỉ định đại biểu. Chúng tôi vừa đưa danh sách, vừa xin ý kiến của địa phương chứ không phải như một số địa phương đã phản ảnh.