Với mức trích lợi nhuận định mức cao hơn so với quy định đã giúp các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu được lợi lớn, trong đó có Petrolimex, bất chấp bối cảnh giá dầu đang giảm sâu. Tuy nhiên phản bác lại điều này, đại diện Bộ Tài chính khẳng định không có chuyện ưu ái cho doanh nghiệp xăng dầu.
Vừa qua, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đã công bố Báo cáo tài chính quý 2.2015 với doanh thu thuần đạt 43.565 tỷ đồng, giảm 22% so với cùng kỳ 2014. Tuy nhiên lợi nhuận sau thuế của Petrolimex vẫn tăng lên 1.125 tỷ đồng, tương ứng gấp 2,7 lần lợi nhuận cùng kỳ.
Lũy kế 6 tháng đầu năm, mặc dù tập đoàn chỉ đạt 81.502 tỷ đồng doanh thu thuần, tương ứng giảm 23% so với cùng kỳ nhưng lợi nhuận sau thuế vẫn tăng 137%, đạt 1.586 tỷ đồng.
Không chỉ riêng khoản lãi khủng của Petrolimex, thời gian vừa qua có nhiều thông tin về việc các đơn vị kinh doanh xăng dầu đầu mối được trích mức lợi nhuận định mức cao hơn so với quy định 1.050 đồng/lít xăng cùng với mức lợi nhuận cố định 300 đồng/lít.
Như vậy, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang được lợi lớn bất chấp bối cảnh giá dầu thế giới giảm sâu. Chính vì vậy, nhiều chuyên gia kinh tế và người dân cho rằng, Bộ Tài chính đã quá ưu ái cho các doanh nghiệp xăng dầu.
Tuy nhiên trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) lại khẳng định, không có chuyện ưu ái doanh nghiệp xăng dầu.
Theo đó, ông Tuấn cho biết, theo quy định hiện hành, việc xây dựng giá cơ sở quy định làm căn cứ để điều hành giá bán xăng dầu trong nước trong từng thời kỳ. Trong giá cơ sở, tại Điều 5 Thông tư liên tịch số 39 ngày 29.10.2014 quy định chi phí kinh doanh xăng dầu định mức, lợi nhuận định mức để tính giá cơ sở. Trong đó:
Thứ nhất, chi phí kinh doanh xăng dầu định mức quy định nói trên có thể trùng, có thể cao hơn và cũng có thể thấp hơn chi phí thực tế tại từng thời điểm của từng doanh nghiệp.
Việc quy định định mức như vậy sẽ có tác dụng tích cực tác động đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp vì nó sẽ khuyến khích doanh nghiệp lựa chọn bạn hàng, thời cơ giá nhập tốt, tổ chức mạng lưới kinh doanh hợp lý để có giá vốn thực tế thấp hơn giá cơ sở thì sẽ có lợi nhuận cao hơn mức lợi nhuận định mức quy định 300 đồng/lít,kg được tính trong giá xăng, dầu.
Ngược lại nó sẽ tạo ra sức ép đối với các doanh nghiệp tổ chức mạng lưới kinh doanh chưa hợp lý... có chi phí kinh doanh cao hơn chi phí kinh doanh định mức thì có thể có lợi nhuận sẽ ít thậm chí không có lợi nhuận phải tích cực tổ chức lại hoạt động kinh doanh để mang lại hiệu quả.
"Liên Bộ không dựa trên số liệu của một doanh nghiệp riêng lẻ nào, mọi số liệu thu thập đều được rà soát đồng thời có yếu tố chi phí yêu cầu doanh nghiệp phải tiết giảm so với thực tế phát sinh.
Theo quy định, hàng năm, thương nhân đầu mối có trách nhiệm kiểm toán riêng chuyên đề về chi phí kinh doanh và rà soát, tổng hợp, báo cáo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương. Trên cơ sở báo cáo của các thương nhân đầu mối, Liên Bộ sẽ tổng hợp, đánh giá, kiểm tra, khảo sát thực tế (nếu cần thiết) để có điều chỉnh cho phù hợp với thực tế phát sinh tại các doanh nghiệp", ông Tuấn khẳng định.
Thứ hai, ông Tuấn cho biết, về quy định lợi nhuận định mức trong cơ cấu giá cơ sở (300 đồng/lít,kg) là mức lợi nhuận giúp doanh nghiệp duy trì hệ thống, ổn định kinh doanh và tạo lập thị trường.
"Nếu so sánh với các ngành kinh doanh khác thì việc quy định về lợi nhuận định mức như vậy không phải là lớn. Cụ thể, nếu so sánh 300 đồng/lít,kg tính trên giá bán xăng dầu hiện nay (18.530 đồng/lít xăng RON 92) thì tỷ suất lợi nhuận đạt 1,62%.
Trong thời điểm giá xăng dầu cao (ngày 19.6.2015 giá xăng RON 92 là 20.710 đồng/lít) thì tỷ suất lợi nhuận chỉ đạt 1,45% - tỷ suất này thấp hơn nhiều so với lãi suất tiền gửi ngân hàng tại các thời điểm tương ứng.
Tuy nhiên, không phải bất cứ thời điểm nào doanh nghiệp cũng được lợi nhuận 300 đồng/lít,kg, thực tế có những thời điểm Liên Bộ yêu cầu các doanh nghiệp chia sẻ với người tiêu dùng, không tính hoặc không tính đầy đủ 300 đồng/lít,kg, ví dụ như trong suốt thời điểm Quý I năm 2014", ông Tuấn nói.
Thụy Miên
