Viết là một cuộc chạy marathon đến vô cùng! Hình như có nhà văn đã tổng kết thế! Bởi đích đến thật khó! Làm sao biết chữ nào, dòng nào, tác phẩm nào là cuối cùng, là kết thúc của cuộc viết mình? Vì thế khi Nicolas Ancion ấn định "Viết một tiểu thuyết trong 24 giờ" vừa hấp dẫn, tò mò, vừa như đánh vào tâm lý của bạn đọc so sánh nhà văn với cơ bắp cử tạ...
1. Viết một tiểu thuyết trong vòng 24 giờ? Đó là ý tưởng câu khách tuyệt vời vì khêu gợi được sự tò mò người đọc rất tốt! Nhưng thực sự thì sao?
Bạn sẽ làm gì khi cầm trên tay một tiểu thuyết chỉ viết trong 24 tiếng? Xem số trang? Đo độ dày của sách? Xuýt xoa? Hay cá độ về sức khỏe của nhà văn?
Tôi là một trong những người đến dự buổi ra mắt và giao lưu của nhà văn Nicolas Ancion ở thư quán Nhã Nam tổ chức chiều 30.9 tại Sài Gòn, chỉ với ý muốn duy nhất xem một nhà văn có cơ bắp của một lực sĩ cử tạ!...
2. "Chuyện tầng 5" cuốn tiểu thuyết của Nicolas Ancion được Nhã Nam vừa phát hành tiêu biểu nhất cho dòng sách "Tiểu thuyết viết trong 24 giờ".
Trong 24 giờ hay 1 ngày chắc chắn là nhiều điều thú vị xảy ra. Với một nhà văn cùng trí tưởng, bay bổng của mình có thể viết, khám phá bao điều bất ngờ. Thậm chí, huyễn ngôn kiểu nhà văn Chingiz Aitmatov trong tiểu thuyết nổi tiếng "Một ngày dài hơn thế kỷ". Với tư duy sang phẳng những biên giới, kết nối vô tận những biên thùy tương lai, trí tưởng bất chấp những lũy tuyến không gian và thời gian để vọt trào trên chữ! Và một cuốn sách là liên hợp những trang viết cộng lại! Nhưng tất nhiên, Aitmatov không thể viết chuyện thế kỷ trong... một ngày! Có thể là ngàn ngày hay nhiều hơn! Còn hình như với quan điểm hoàn thành một tiểu thuyết trong 24 giờ, Nicolas Ancion đã làm ngược lại!...
![Tieu thuyet viet trong 24 gio : Nha van hay luc si?]() |
| Rất đông khán giả là sinh viên, nữ sinh Sư Phạm đến tham dự buổi giao lưu với nhà văn Nicolas Ancion |
3. Tại buổi giao lưu Nicolas Ancion cho biết anh thường trực bị ám ảnh bởi trí tưởng. "Tôi luôn xung đột với những ý tưởng của mình. Vừa táo bạo, vừa tàn bạo. Vừa mới mẻ, vừa cũ kỹ. Nói chung là sự đan kết không có cáo chung. Và tôi cũng thường chìm đắm vào thế giới đó! Nhiều trang văn không được viết ra? Tại sao? Lười! Tính lười! Tôi cũng thuộc vào số đông lười biếng không động đậy vào được thế giới ý tưởng phong phú diễm tuyệt của mình...".
Nicolas Ancion đã rất biết cách hài hước khi trả lời chất vấn một nhà báo từ phía khán giả đến tham dự: -"Với một nhà văn, một tác phẩm thường phải là cuộc thai nghén lâu dài. Và viết trong thúc hối của mang nặng đẻ đau. Vậy tại sao không từ từ mà buộc viết ra kết thúc trong 24 giờ? Tại sao nôn nóng "hành sự" như vậy?". Thật biết đùa và bất ngờ khi Ancion ví von: -"Xin lỗi là tôi đang đùa nhé! Với một người đàn ông, "thai nghén" không cần phải đúng 9 tháng 10 ngày như phụ nữ(!?). Đôi khi chỉ một ngày! Ví dụ đứa con "mang nặng đẻ đau" mà bạn đang nói đó là tác phẩm. Vậy tại sao nó không thể kết thúc trong 24 tiếng đồng hồ?". Nicolas Ancion cho biết anh đã hoàn thành một tiểu thuyết đạt kỷ lục "marathon" như trên tại New York - Mỹ.
![Tieu thuyet viet trong 24 gio : Nha van hay luc si?]() |
Cuộc giao lưu "Viết tiểu thuyết trong 24 giờ" có đại diện bạn bè nhà văn Ancion đến từ Bruxelles
|
4. Vấn đề ở đây như thế nào là tiêu chí một cuốn tiểu thuyết? Là truyện dài? Truyện vừa? Hình như tiểu thuyết vẫn đòi hỏi ở cấp độ cao nhất, bản lĩnh nhất của nhà văn. Tác phẩm không phải cốt kể lể một câu chuyện tình nhạt xì, vớ vẩn, mà phải chủ trương đưa ra một thuyết nào đó, dù nhỏ, đó chính là tinh thần của tiểu.
Nhưng rất nhiều người theo dõi buổi giao lưu của nhà văn gốc Bỉ, viết bằng tiếng Pháp nghĩa là vẫn nằm trong phạm trù văn chương Pháp hiểu theo nghĩa rộng, thì rất nhiều nghi vấn liệu có thể có một tiểu thuyết viết nhanh như thế không? Khi rất nhiều người đọc Việt Nam, nhất là người đọc Sài Gòn, từng yêu văn chương Pháp với những tiểu thuyết "đậm đặc" ra chất - tiểu - thuyết nổi tiếng từ bao thập kỷ qua của những nhà văn lừng danh Jean-Paul Sartre, Albert Camus, Antoine de Saint-Exupéry... đến Claude Simon, Milan Kundera, Michel Houellebecq... Hay gần đây nhất là hiện tượng nhà văn Pháp gốc Việt Linda Le. Những tiểu thuyết như những mũi tên bắn và ghim thẳng vào tâm hồn bạn đọc bao thế hệ vì tính chất "triết lý", "trí tuệ", những vấn đề đấu tranh, nhận thức, lăn xả. Và đó tính "tiểu thuyết" như phin cà phê đậm đặc mà nhắc tên đã lâng lâng nghe hương vị như Kẻ Xa Lạ - L Étranger, Buồn Nôn - La Nausée, Hoàng Tử Bé - Le Petit Prince, Những Con Đường Xứ Flandres - La route de Flandres, Hạt Cơ Bản - Les Particules elementaires, Phúc Âm Tội Ác - Les Évangiles du Crime, Thư Chết - Lettre morte .... Hình như chẳng có tiêu chí nào giật gân, câu khách như kiểu viết trong 24 hay 36 giờ!... Và văn chương chưa bao giờ là cuộc đua của cơ bắp! Cơ bắp nhà văn không phải đối thủ của những lực sĩ cử tạ!
![Tieu thuyet viet trong 24 gio : Nha van hay luc si?]() |
| Nhà văn, dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng (phải) đang giới thiệu về tiểu thuyết "Chuyện Tầng Năm" do Nhã Nam vừa phát hành |
5. Với những lý do bản lề mở vào cơ bản của thời đại công nghệ, văn chương trực tuyến có thể đến với bạn đọc, nối kết với toàn thế giới trong một giây, một phút. Và nơi đó cũng phát sinh ra những dòng văn chương mới giả dụ như "Tiểu thuyết viết trong vòng 24 giờ" chẳng hạn. Và tất nhiên, cùng với sự đón nhận nó có lẽ cũng đón nhận luôn những cảm giác đọc mới. Xuềnh xoàng hơn, nhạt nhẽo hơn! Ví như hương vị uống cà phê! Tùy theo gu! Và bạn có quyền chọn lựa! Tất nhiên!
Và tôi cũng thật uể oải, tiếc rẻ khi phải cầm trên tay cuốn Chuyện Tầng Năm của Nicolas Ancion khi nghe chính tác giả tự bạch thẳng thắn: -"Không chỉ cuốn tiểu thuyết này mà còn nhiều cuốn khác sau khi tôi viết trực tuyến trên mạng, có nhà xuất bản đã liên lạc đề nghị sửa chữa chỗ này chỗ nọ để hay hơn, bớt rườm rà... để bạn đọc dễ theo dõi hơn. Nhưng tôi rất băn khoăn. Vấn đề không phải ở chỗ có sữa chữa được hay không mà như thế đã không còn đạt tiêu chí như ban đầu đề ra, tiểu thuyết viết trong 24 giờ... Đành phải chấp nhận như bản thân nó đã có vậy!...".
Một tác phẩm nghệ thuật, chưa đòi hỏi "khắc nghiệt" phải đúng tầm tiểu thuyết - mà dù là văn xuôi, truyện dài, truyện vừa... khi bạn buộc phải hoàn thành trong 24 tiếng đồng hồ và sau đó không được sửa chữa, nâng cao, chau chuốt lại cho thật "vàng là vàng, kim cương là kim cương" thì thật quá đáng tiếc!
Nhà văn vẫn chưa phát huy hết cỡ, vắt cạn linh hồn mình cho tác phẩm, cống hiến vì bạn đọc!
Tôi nghĩ về một cuộc đua chữ nghĩa marathon. Tàn phá, khốc liệt và rẻ rúng!
Điểm đến cuối cùng là đâu? Hay sẽ gặp nhau ở nghĩa - địa - sách?...
VỀ TIỂU THUYẾT "CHUYỆN TẦNG NĂM" CỦA NICOLAS ANCION
Cuốn sách được phát hành trong kế hoạch đến Việt Nam với dự án thực hiện "Viết một Tiểu thuyết trong 24 tiếng" của nhà văn Nicolas Ancion diễn ra đầu tháng 10.2014 có nhan đề “Chuyện Tầng Năm” vừa tới tay bạn đọc VN qua chuyển ngữ tiếng Việt của dịch giả Trần Văn Công & công ty văn hóa truyền thông Nhã Nam. Sách dày 180 trang, mang chứa một câu chuyện dài cuộc đời đã diễn ra của nhân vật chính là một chàng trai trẻ bị xe buýt đâm chết trên phố. Dắt díu qua số phận hai người già cô đơn sống trên tầng 5 lạnh lẽo. Cuộc đời chớp mắt tựu thành, đứt gãy trong sự suy tưởng không dứt về tình yêu và về hiện trạng thay đổi chóng mặt của một thành phố. Nhà văn Nicolas Ancion đã sử dụng bút pháp hiện đại, phi tuyến tính, đan xen chồng chéo các tình tiết điên rồ và phóng túng, cô đơn hạnh phúc như một cuốn phim chồng mờ nhiều cảnh. Tác giả cho biết: -"Tôi sẵn sàng giết chết bất ngờ nhân vật để rẽ hướng khi trước đó đã tạo ra nhiều tình huống cho bạn đọc phán đoán, can dự vào những comment suy đoán bên dưới tác phẩm xuất bản trực tuyến trên mạng! Bất ngờ và đột ngột cũng là phương pháp viết của tôi! Tôi không muốn bị "lệ thuộc" hay một ai có thể "bắt cóc" ý tưởng của tôi cả! Một nhà văn theo tôi quan trọng nhất là luôn đầy những bất ngờ! Tôi luôn khám phá để luôn marathon cùng ý tưởng!..." (Đông Dương)
Sài Gòn, tòa soạn báo Một Thế Giới, chiều 1.10.2014
Nguyễn Hữu Hồng Minh - Ảnh: Đông Dương
