Vì sao có ngày 1.6?

Ngày 1/6 hàng năm, chúng ta làm thật nhiều điều để được thấy các em nhỏ nở những nụ cười rạng rỡ. Bởi vì vào ngày 1/6/1942, một tội ác không thể dung thứ được đã giáng lên số phận của hàng trăm trẻ em. Nhân loại tiến bộ rơi nước mắt. Nhân loại quyết định rằng: cần phải có một ngày nhắc nhở Thế giới Hành động vì Trẻ em!
Câu chuyệt đau thương 1.6.1942:
Vào rạng sáng ngày 1-6-1942, phát xít Đức bao vây làng Li-đi-xơ (Tiệp Khắc), chúng bắt 173 người đàn ông, 196 người phụ nữ và trẻ em. Tại đây, chúng đã tàn sát dã man 66 người và đưa 104 em thiếu nhi vào trại tập trung, 88 em đã bị chết trong các phòng hơi độc, 9 em khác bị đưa đi làm tay sai cho bọn phát xít. Làng Li-đi-xơ không còn một bóng người. Hai năm sau, ngày 10-6-1944, bọn phát xít Đức lại bao vây thị trấn Ô-ra-đua (Pháp), chúng dồn 400 người vào nhà thờ, trong đó có nhiều phụ nữ và hơn 100 trẻ em, phóng hỏa đốt cháy một cách thảm thương.

Căm phẫn trước tội ác dã man của phát xít Đức, cả loài người tiến bộ trên toàn thế giới đã kịch liệt lên án và đấu tranh để tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. Sau khi phát xít Đức bị đánh bại, Nhà nước Tiệp Khắc đã cho xây dựng lại làng Li-đi-xơ và Đài tưởng niệm để khắc sâu tội ác của bọn phát xít.
Quyết định kỷ niệm 1.6:

Tháng 12-1949, Liên hiệp Hội phụ nữ Á Phi họp ở Bắc Kinh (Trung Quốc) đã đề nghị và được Liên đoàn phụ nữ Dân chủ thế giới nhất trí chọn ngày 1-6 hàng năm làm ngày Quốc tế Thiếu nhi, nhằm nhắc nhở nhân dân toàn thế giới nhớ đến vụ thảm sát Li-đi-xơ và Ô-ra-đua của bọn phát xít, và hành động để bảo vệ và chăm sóc trẻ em.

Tiếp theo, tháng 4 năm 1952 tại Viên ( thủ đô nước Áo) đã có cuộc họp quốc tế bảo vệ thiếu nhi. Hội nghị này đã yêu cầu tất cả Chính phủ các nước đặt ra những Pháp luật cho nước mình nhằm đảm bảo hạnh phúc cho các bà mẹ và trẻ em, đòi cấm dùng những phát minh khoa học vào mục đích chiến tranh.

Đến năm 1955, Đại hội các bà mẹ của hầu hết các nước trên thế giới họp tại Matxacơva đã tố cáo bọn đế quốc âm mưu gây lại chiến tranh và kêu gọi các bà mẹ khắp năm châu xiết chặt thêm hàng ngũ đấu tranh cho một nền hoà bình bền vững trên đất nước.

Từ đó đến nay, những tổ chức phụ nữ thanh niên ở các nước đã lấy ngày 1 – 6 làm ngày biểu dương lực lượng đấu tranh chống các thế lực gây chiến tranh để bảo vệ hạnh phúc cho các bà mẹ và trẻ em trên thế giới.
1.6 tại Việt Nam:

Ở nước ta, từ sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, ngày 1- 6 đã được tổ chức hàng năm và trở thành ngày hội chăm sóc và bồi dưỡng thế hệ măng non cho Tổ Quốc. Nhà nước ta cũng ban hành Pháp lệnh về chăm sóc và bảo vệ thiếu niên, nhi đồng coi trách nhiệm vẻ vang ấy là của toàn dân.

Việt Nam là nước đầu tiên ở châu Á và nước thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước về quyền trẻ em- Văn kiện pháp lý Quốc tế đầu tiên đề cập toàn diện đến các quyền trẻ em dựa trên nguyên tắc trẻ em có quyền được chăm sóc, bảo vệ và giúp đỡ đặc biệt. Từ 15/5 đến 30/6 được coi là Tháng Hành động vì trẻ em Việt Nam.

Đến “Ngày thiếu nhi thế giới”

 Được đề xuất bởi tổ chức Liên Hợp Quốc từ năm 1954, nhằm khuyến khích các nước ghi nhớ về trẻ em và bảo vệ quyền lợi trẻ em. Đó là ngày 20/11 (trùng với ngày nhà giáo Việt Nam).

Cũng chính vào ngày này, nhiều sự kiện quan trọng về trẻ em trên thế giới đã diễn ra: Tuyên bố về quyền trẻ em (1959), Công ước về quyền trẻ em cũng được ký kết vào ngày này (1989), có hơn 191 nước phê chuẩn. Việt Nam là nước đầu tiên ở châu Á, thứ hai của thế giới ký vào Công ước này.
Liên Hợp Quốc lại cho các nước tự chọn ngày kỷ niệm thiếu nhi phù hợp với đất nước mình, và một số nước đã kỷ niệm chính ngày 20/11 ở chính quốc như: Canada, Úc, Parkistan, Ai Cập…

Ngày thiếu nhi và lễ độc lập tại Thổ Nhĩ Kỳ

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia được cho là có sự ra đời sớm nhất về các hoạt động liên quan đến ngày trẻ em và bảo vệ quyền lợi trẻ em.

 Ngày 23/4/1920 là ngày Lễ Quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ và ngày này cũng được chọn là ngày Hội thiếu nhi được tổ chức kỷ niệm hàng năm, kéo dài cả tuần lễ với nhiều chương trình ấn tượng, hoành tráng.

Trong vài chục năm qua Thổ Nhĩ Kỳ mong muốn được đem ngày lễ “chủ quyền và thiếu nhi” ra phạm vi quốc tế: như việc mời trẻ em từ 61 nước đến tham dự lễ hội năm 2007, 42 quốc gia vào năm 2010 (Trong đó có Việt Nam).

Phan Cao (tổng hợp nhiều nguồn)