Với Cần Thơ, rác chỉ là chuyện nhỏ

Đầu tháng 12.2016, một đoạn đê bao bãi rác ở H.Cờ Đỏ bị vỡ, khiến rác thải và nước thối tràn ra kênh. Cơ quan chức năng phải cho tiến hành gia cố lại ngay đoạn bị vỡ với chiều dài khoảng 2m, đồng thời cho thu gom rác đang trôi dạt trên các kênh rạch…

Bãi rác xã Đông Thắng (H.Cờ Đỏ) được vận hành từ tháng 2.2010 với diện tích hơn 1 ha, khả năng tiếp nhận và xử lý rác 15 tấn/ngày cho H.Cờ Đỏ. Nếu vậy thì đã tạm ổn.

Chỉ có điều, từ tháng 8.2014, UBND TP.Cần Thơ chỉ đạo mở rộng diện tích thêm 5 ha để tiếp nhận xử lý rác thải thêm cho các quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng và H.Phong Điền. Hiện bãi rác này tiếp nhận trung bình mỗi ngày khoảng 300 tấn rác, cao điểm có khi lên đến 400 tấn. Quá tải!

Rác chất đống, dồn ứ, các lò đốt không thể đốt xuể, mùi hôi thối cứ xộc ra khiến hàng trăm hộ dân sống gần bãi rác khổ sở bởi tình trạng ô nhiễm, khói bụi, hôi thối từ bãi rác này…

Nguyên nhân bãi rác này được “nâng cấp” từ quy mô huyện lên cấp… thành phố là do hồi năm 2014, Ninh Kiều - quận trung tâm của TP.Cần Thơ có lúc phải tích trữ hơn 2.000 tấn rác thải, chưa tính lượng phát sinh thêm hằng ngày, bởi không biết đổ ở nơi nào.

Hồi năm 2004, khi tỉnh Cần Thơ được chia tách thành tỉnh Hậu Giang và TP.Cần Thơ, thì bãi rác Cái Răng bị xóa sổ để bảo vệ mỹ quan thành phố trực thuộc Trung ương. Từ đó, rác thải của TP.Cần Thơ được đổ ké tại bãi rác của tỉnh Hậu Giang. Nhưng rồi, người dân địa phương kêu ca về bãi rác khổng lồ gây ô nhiễm, nên tỉnh Hậu Giang phải quy hoạch bãi rác mới. Cũng từ đó, TP.Cần Thơ không được… đổ ké nữa.

Hết thời “ăn nhờ ở đậu”, rác thải của TP.Cần Thơ tạm được đưa về bãi rác ở Q.Ô Môn. Nơi này được quy hoạch với tên gọi rất kêu: Khu xử lý chất thải rắn của TP.Cần Thơ. Nhưng khu xử lý mà không hề xây dựng nhà máy xử lý, nên rác chở về cứ chất đống, hôi thối không ai chịu nổi, nên vào ngày 20.4.2014, người dân sống gần bãi rác đã quyết liệt ngăn xe, không cho vào đổ tiếp.

Người dân đồng lòng nêu ý kiến, rằng đã chịu đựng hết nổi tình trạng ô nhiễm của bãi rác, bởi sinh sống đã khó, huống chi mua bán làm ăn. Họ còn mời cán bộ các cấp cứ xuống sống với họ 1 ngày, sẽ hiểu. Tất nhiên, không ông bà cán bộ nào dám xuống. Và bãi rác này lại phải tê liệt…

Vẫn còn quen kiểu “dựa dẫm nhờ vả”, nên buộc lòng Công ty TNHH một thành viên Công trình đô thị Cần Thơ ngó sang tỉnh Vĩnh Long kế cận. Ngày 22.4.2014, công ty này ký hợp đồng với Nhà máy Xử lý rác Phương Thảo (thuộc Công ty cổ phần Phát triển xây dựng Phương Thảo), ở tỉnh Vĩnh Long. Mỗi ngày, Nhà máy Xử lý rác Phương Thảo nhận khoảng 300 tấn rác của TP.Cần Thơ, trong khi chờ TP.Cần Thơ có giải pháp mới. Xem như tạm ổn, “chạy” được ngày nào hay ngày ấy.

Nhưng không! Đến chiều 6.5.2014, thì rất nhiều người dân ấp Phú Hưng, xã Hòa Phú, H.Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long lân cận Nhà máy Xử lý rác Phương Thảo, sau khi biết chuyện đã kiên quyết cản đường các xe chuyển rác từ TP.Cần Thơ sang. Họ lập cả chốt chặn, phân công hàng chục người có mặt suốt ngày đêm để… chặn các xe rác của TP.Cần Thơ đem sang đổ ké.

Theo những người dân nơi này, họ cứ ngỡ Nhà máy Xử lý rác Phương Thảo ra đời sẽ giúp họ xử lý bãi rác Hòa Phú cứ đổ đống lộ thiên khoảng 20 năm nay. Nào ngờ, do “trục trặc” với tỉnh, nên nhà máy không xử lý rác của tỉnh Vĩnh Long, vì vậy bãi rác Hòa Phú ô nhiễm vẫn hoàn ô nhiễm.

Vậy mà nay có người lại ngang nhiên đem rác từ TP.Cần Thơ qua để xử lý, ai mà không tức. Do vậy, rác của tình nhà thì họ đành ráng chịu, chứ họ không chấp nhận cho TP.Cần Thơ đem rác qua xử lý ké, để chất đống gây thêm ô nhiễm nữa.

Phía UBND tỉnh Vĩnh Long cũng đã lên tiếng bằng văn bản, gián tiếp không cho Nhà máy Xử lý rác Phương Thảo nhận rác từ Cần Thơ sang; đồng thời đề nghị UBND TP.Cần Thơ có ý kiến để Công ty TNHH một thành viên Công trình đô thị Cần Thơ dừng ký hợp đồng vận chuyển rác với Công ty Phương Thảo.

Và đó là nguyên nhân dẫn đến việc TP.Cần Thơ trở thành… “đầu nậu” rác suốt năm 2014, dẫn đến chuyện phải “nâng cấp” bãi rác ở H.Cờ Đỏ, giúp cho Cần Thơ giải quyết chuyện rác trong những ngày qua.

Khi xây căn nhà, người ta thường chú trọng đến mặt tiền, cái phòng khách- nơi có nhiều người chiêm ngưỡng, phải đẹp và sang trọng thế nào để khỏi thua ai. Còn bên trong, phòng ngủ, nhà vệ sinh… thì từ từ, có tiền mua trang trí, gắn thêm… cũng được. Chuyện trong nhà mà.

Rõ ràng, từ khi chia tách và trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, nhiều công trình cầu, đường, cao ốc, siêu thị, khu dân cư và kể cả sân bay… đã được Cần Thơ mau chóng triển khai, hoàn thành. Tất cả những công trình ấy, ngoài phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, thì điều hiển nhiên mà nhiều người đều biết: để tạo bộ mặt tráng lệ xa hoa cho thành phố.

Còn chuyện xây dựng bãi rác? Ối dào, từ từ tính, trước giờ đổ đâu thì nay đổ đó, lo bộ mặt thành phố trước đã? Phải chăng là vậy? Cánh phóng viên báo chí đều biết, từ lúc Cần Thơ là thành phố trực thuộc Trung ương, họ đã dự hàng chục cuộc họp bàn về việc xây dựng nhà máy xử lý rác cho toàn thành phố, nhưng rốt cuộc vẫn chưa ai mặn mà xúc tiến.

10 năm qua, rác của Cần Thơ chỉ toàn đi… đổ ké. Nay khi láng giềng xua tay "nói không với rác", thì đúng là nước đã đến chân.

Nguyễn Hồ