ASEAN và Trung Quốc đồng thuận hạ căng thẳng trên Biển Đông

Tuyên bố chung lần này được thông qua đúng dịp kỷ niệm 25 hợp tác ngoại giao giữa ASEAN-Trung Quốc nhấn mạnh: "Chúng tôi tái khẳng định sự tôn trọng và cam kết tự do hàng hải hàng không tại Biển Đông theo các nguyên tắc phổ quát được thừa nhận bởi luật pháp quốc tế, gồm (Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển, viết tắt UNCLOS) năm 1982. Giải quyết các tranh chấp lãnh thổ, quyền tài phán bằng biện pháp hòa bình mà không cần đến sự đe dọa sử dụng vũ lực, thông qua hiệp thương hữu nghị và đàm phán bởi các quốc gia có chủ quyền trực tiếp liên quan đến tranh chấp, phù hợp với những nguyên tắc được luật pháp quốc tế thừa nhận, gồm cả UNCLOS 1982 ".

"Chúng tôi cam kết kiềm chế trong việc thực thi các hành động làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp và ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định", tuyên bố chung của ASEAN-Trung Quốc cho biết thêm.

Trước đó, cũng trong khuôn khổ hội nghị cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 19 hai bên đã thông qua bộ nguyên tắc chỉ đạo về đường dây nóng của các nhà ngoại giao cấp cao giữa hai bên nhằm giải quyết những tình huống khẩn cấp trên biển.

Hai bên cũng đã ra một tuyên bố chung, nhất trí áp dụng Bộ quy tắc về tránh va chạm bất ngờ trên biển, một thỏa thuận được xây dựng từ năm 2014 nhằm giảm bớt nguy cơ xảy ra các vụ va chạm trên biển.

Quan hệ giữa Trung Quốc và 10 nước Đông Nam Á đã leo thang căng thẳng trong những năm gần đây vì vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi pháp với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông, thông qua yêu sách "đường chín đoạn" chồng lên chủ quyền của Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei trên Biển Đông.

Trong năm 2015, Trung Quốc đã đẩy mạnh xây dựng các đảo nhân tạo trên Biển Đông, làm dấy lên lo ngại chạy đua vũ trang trong khu vực. Trung Quốc cũng bác bỏ phán quyết phủ định yêu sách "đường chín đoạn" do Tòa Trọng tài Thường trực ở The Hague ban hành hôm 12.7.