Báo Mỹ: Cuộc tiến quân chậm của Ukraine thách thức Kyiv và đồng minh

Khó khăn bủa vây

Khi xe bọc thép Ukraine chọc thủng tuyến phòng thủ chính của Nga ở đông nam Ukraine vào tháng trước, điều này đã làm dấy lên hy vọng về một bước đột phá mang tính quyết định. Tuy nhiên, điều đó đã không xảy ra. Thay vào đó, gần 5 tháng sau cuộc phản công, bộ binh Ukraine vẫn đang tiến về phía trước theo từng nhóm nhỏ dọc theo những hệ thống chiến hào và mìn của Nga.

“Chúng tôi đang tiến lên, nhưng có vẻ như đó không phải là một bước đột phá”, một sĩ quan phục vụ ở miền đông nam Ukraine cho WSJ biết.

Trong khi đó, Nga đã phát động một cuộc tấn công của riêng mình trong tháng này nhằm cố gắng kiểm soát thành phố Avdiivka ở phía đông. Moscow dường như nhận ra rằng cuộc phản công của Ukraine đang cạn kiệt sức lực. Phía Ukraine tiết lộ lực lượng Nga chỉ chiếm được rất ít lãnh thổ với cái giá phải trả là hàng chục xe bọc thép và hàng trăm binh sĩ.

Cho đến nay, việc Ukraine không thể tiến sâu vào lãnh thổ bị Nga kiểm soát, đặt ra một loạt thách thức chính trị và quân sự cho Kyiv và những quốc gia ủng hộ phương Tây.

WSJ nhận định Ukraine sẽ cần phải tăng cường và huấn luyện thêm quân đội, đồng thời gây áp lực lên lực lượng Nga để ngăn họ tăng cường hơn nữa các tuyến phòng thủ. Những nước ủng hộ Ukraine sẽ phải huy động thêm sự hỗ trợ về tài chính và quân sự trong bối cảnh có những trở ngại chính trị ở Mỹ và một cuộc xung đột mới ở Trung Đông đang đòi hỏi sự chú ý và nguồn lực.

Các nhà ngoại giao châu Âu cho rằng các chính phủ phương Tây có thể bị phân tâm và phản ứng chậm hơn trước những diễn biến trên thực địa ở Ukraine. Các hoạt động quân sự của Israel cũng có thể buộc Mỹ và các đồng minh chuyển hướng đạn dược khỏi Ukraine, đặc biệt nếu Israel bị lôi kéo vào một cuộc chiến với phiến quân Hezbollah ở Lebanon cũng như Hamas ở Gaza.

Tổng thống Joe Biden đã nói rằng Mỹ có thể hỗ trợ cả hai. Trong bài phát biểu tại Phòng Bầu dục hôm 19.10, ông Biden đã gắn kết sự ủng hộ dành cho Ukraine và Israel với nhau. Một ngày sau, Tổng thống Mỹ gửi yêu cầu tài trợ bổ sung tới quốc hội bao gồm 14 tỉ USD cho Israel và 61 tỉ USD cho Ukraine. Tuy nhiên, Hạ viện do Đảng Cộng hòa lãnh đạo vẫn đang hỗn loạn khi vẫn không tìm ra người điều hành. Bên cạnh đó, các dự luật viện trợ thêm cho Ukraine đang vấp phải phản đối gay gắt bởi nhiều thành viên bảo thủ của đảng Cộng hòa.

Dấu hiệu tích cực

Trong bài phát biểu toàn dân hôm 20.10, ông Biden trích dẫn bình luận gần đây của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng Ukraine sẽ không thể tồn tại quá một tuần nếu phương Tây rút lại sự ủng hộ. “Chúng tôi sẽ không rút lui”, ông Biden nói.

Đã có những dấu hiệu tích cực đối với Ukraine trong những tuần gần đây. Ukraine lần đầu tiên sử dụng tên lửa tầm xa do Mỹ cung cấp để tấn công hai sân bay của Nga, chứng minh cách chúng có thể được sử dụng để phá hủy các thiết bị quân sự và trung tâm hậu cần của Nga ở phía sau chiến tuyến. 

Ở phía đông, việc Ukraine đẩy lùi các cuộc tấn công vào Avdiivka đã cho thấy những khó khăn của Moscow trong việc đạt được mục tiêu quân sự.

Hộ thống phòng thủ kiên cố của Nga

Kyiv và các quốc gia ủng hộ hy vọng rằng hàng nghìn binh sĩ Ukraine được phương Tây trang bị xe bọc thép có thể đạt được bước tiến đáng kể ở phía đông nam, cắt đôi lực lượng Nga và xoay chuyển cuộc chiến theo hướng có lợi cho Kyiv. Tuy nhiên, những nỗ lực tấn công chớp nhoáng đã bị cản trở bởi hệ thống phòng thủ kiên cố của Nga, bao gồm cả các bãi mìn dày đặc ở phía nam thành phố Orikhiv.

Lực lượng Ukraine tiến lên từ từ theo các nhóm bộ binh nhỏ, chọc thủng tuyến phòng thủ chính gồm các hàng rào chống tăng, bao gồm một con mương và các chướng ngại vật bê tông được gọi là răng rồng. Nhưng tiến độ diễn ra chậm, làm tiêu tan hy vọng rằng xe bọc thép có thể tiến về phía nam.

“Chúng tôi kiệt sức. Đã có những tổn thất lớn”, sĩ quan Ukraine trong khu vực nói với WSJ.

Nga nhanh chóng gửi lực lượng dự bị để củng cố khả năng phòng thủ của mình. Các binh sĩ Ukraine cho biết, các công sự trên và phía sau tuyến chính tỏ ra dày đặc và nằm ở những vị trí thuận lợi trên vùng đất cao hơn với tầm nhìn rõ ràng ra các khu vực nông nghiệp rộng và bằng phẳng. Mỗi hàng cây ven bờ ruộng là một tổ hợp phòng thủ gồm hào, hầm, vị trí bắn súng máy và tên lửa chống tăng. Do đó, việc lực lượng Ukraine đến được tiền tuyến là một hành trình đầy nguy hiểm.

Oleksandr Solonko, một người điều khiển máy bay không người lái (UAV) người Ukraine đã được triển khai trong khu vực cho đến gần đây cho biết, các lực lượng Nga đang sử dụng bom dẫn đường nặng nửa tấn được cải tiến từ các loại đạn dược thời Liên Xô, để tấn công nơi trú ẩn của quân đội Kyiv. Theo ông, người Nga thậm chí còn nhắm mục tiêu đánh bom vào các con đường nhằm cản trở việc di chuyển.

Cơ hội nào cho Ukraine?

Một vấn đề đối với Ukraine là những bước tiến chậm của cuộc phản công lại cho Nga cơ hội chuẩn bị hệ thống phòng thủ mới. Tuy nhiên, lực lượng Kyiv gần đây đã được bổ sung thêm quân mới và đang chia hai cánh quân để tạo gọng kìm tấn công làng Novoprokopivka, với mục tiêu chiếm được mục tiêu chiến lược tiếp theo trên đường tới Melitopol.

Chiếm được ngôi làng này, quân đội Ukraine sẽ khơi thông được một tuyến đường quan trọng để có thể đánh xa hơn về phía nam, nhằm cắt đứt hành lang trên bộ của Nga nối bán đảo Crimea với vùng Donbass. Mỗi km đạt được sẽ giúp Ukraine dễ dàng tấn công các đường tiếp tế của Nga dọc theo bờ biển Azov.

“Càng đến gần biển, chúng tôi càng có thể tiếp cận được hậu phương của họ và điều đó sẽ không dễ dàng với họ”, ông Solonko nói.

Tên lửa ATACMS mới do Mỹ cung cấp sẽ cho phép Ukraine tấn công hầu hết mọi nơi trong lãnh thổ bị kiểm soát, phá hủy các thiết bị quân sự và cản trở hoạt động hậu cần. Cuộc tấn công bằng ATACMS của Ukraine đầu tuần này vào hai sân bay của Moscow đã gây ra thiệt hại đối với lực lượng không quân Nga và buộc Moscow phải di chuyển các căn cứ ra xa tiền tuyến.

Ukraine hôm17.10 cho biết họ đã phá hủy 9 máy bay trực thăng của Nga vốn từ lâu đã đe dọa quân đội Ukraine và các phương tiện bọc thép ở miền nam. Lực lượng Kyiv cũng đang tìm cách gây bất ngờ cho người Nga ở những nơi khác trên chiến tuyến dài gần 1.000km.

Các blogger quân sự Nga tiết lộ lực lượng Ukraine đã vượt sông Dnipro ở phía nam gần thành phố Kherson và đang tìm cách thiết lập một cuộc tấn công tiếp theo. Ukraine chưa bình luận về thông tin này.

Cuộc tiến công của Ukraine xung quanh thành phố Bakhmut ở phía đông vào tháng 9 mang lại nhiều tín hiệu tích cực cho Kyiv. Ukraine cho đến nay cũng đã cản trở các nỗ lực của Nga nhằm tiến về phía đông bắc.

Nga đã phát động cuộc tấn công vào thành phố công nghiệp Kupyansk vào ngày 10.10 và 19.10 sau nhiều tuần cố gắng làm suy yếu hệ thống phòng thủ Ukraine bằng pháo binh và máy bay không người lái tự nổ. Quân phòng thủ Ukraine gần như đêm nào cũng gấp rút xây dựng lại hệ thống phòng thủ.

Nga đã gửi các đoàn xe tăng và các phương tiện bọc thép khác từ phía bắc và phía nam trong nỗ lực bao vây Kupyansk - thành phố có tiềm năng trở thành chảo lửa Bakhmut thứ 2. Một người lính Ukraine thuộc Lữ đoàn cơ giới 110 đang phòng thủ trong thành phố đã khẳng định với WSJ rằng Kyiv vẫn sẽ đứng vững trước các làn sóng tấn công của Moscow.