Vào dịp lễ tết, những người nội trợ thường dự trữ các loại thức ăn giàu chất đạm để dùng như: giò chả, nem, lạp xườn, thịt các loại,...mà xem nhẹ các loại rau và hoa quả. Trong bữa ăn ngày tết thì thức ăn cung cấp chất xơ chủ yếu là măng khô, vì vậy thiếu các loại vitamin cần thiết từ hoa quả tươi.
Rau quả là nguồn cung cấp cho cơ thể các vitamin và muối khoáng để phòng chống các bệnh thiếu vi chất.
Rau, quả được sử dụng nhiều trong ngày tết gồm: rau thơm (xà lách, húng láng, mùi, kinh giới, hành tươi, ớt, tỏi.... ) ngoài cung cấp các vitamin, khoáng, chất xơ chúng còn là những vị thuốc kháng sinh thực vật rất tốt, rau xanh (súp lơ, cần tây, tỏi tây, cà chua) và các loại quả (cam, chanh, quýt...) là nguồn vitamin C tốt. Vitamin C trong quả không bị mất mát do chế biến.
Beta - Caroten có nhiều trong các loại rau quả có màu vàng, đỏ da cam hay xanh sẫm như ớt đỏ, cà rốt, cà chua, xoài, gấc, hồng đỏ, rau muống, hành lá...Rau xanh là nguồn acid folic, vitamin K. Các loại rau, đậu có nhiều vitamin nhóm B (B1, B2).
Rau, quả còn chứa nhiều chất khoáng có tính kiềm đặc biệt là Kali, Canxi, Magiê có vai trò quan trọng trong nhiều chức phận hoạt động của cơ thể và cần thiết để duy trì cân bằng kiềm toan.
Rau quả còn cung cấp chất pectin, acid hữu cơ và chất xơ. Chất xenluloza của ngũ cốc và ở dưới dạng liên kết với các chất pectin tạo thành phức hợp pectin-xenluloza có tác dụng điều hoà nhu động ruột chống táo bón đồng thời giúp đào thải cholesterol ra khỏi cơ thể, để phòng chống tăng huyết áp, xơ vữa động mạch.
Vì vậy, trong bữa ăn ngày tết các bạn đừng quên rau quả, có thể ăn với số lượng nhiều và thoải mái, chứ không nên chỉ các món ăn chế biến từ thịt, cá, hải sản.
Rau sạch
Trong bữa ăn ngày tết, ngoài các thức ăn giàu đạm thì nguồn cung cấp vitamin và khoáng chủ yếu từ các loại rau sống. Rau sống với đa dạng các loại rau gia vị cung cấp cho cơ thể một lượng vitamin C, A, E, chất khoáng và một số yếu tố vi lượng. Các vitamin trong rau sống được bảo toàn nguyên vẹn, ít bị hao hụt so với khi nấu chín. Ngoài ra các loại rau thơm còn cung cấp một lượng kháng sinh thực vật giúp cơ thể tăng sức đề kháng với bệnh tật.
Nhưng nếu rau sống không đảm bảo vệ sinh (tưới bón phân tươi, phân bắc hay phân chuồng chưa ủ kỹ, sử dụng thuốc trừ sâu không đúng qui định...) thì lại là món ăn mang theo mầm bệnh làm cho người ăn dễ bị viêm nhiễm đường tiêu hoá, bệnh giun sán, nhiễm độc thuốc trừ sâu cấp tính và mạn tính.
Để đảm bảo rau sạch cần nhặt sạch rồi rửa nhiều lần bằng nước sạch, tốt nhất là rửa trực tiếp từng lá dưới vòi nước chảy là biện pháp hiệu quả nhất để loại bỏ trứng giun, vi khuẩn gây bệnh và dư lượng hoá chất trừ sâu còn bám trên lá rau.
Việc ngâm rau sống vào dung dịch thuốc tím loãng (thường là dung dịch thuốc tím 1%) hoặc nước muối loãng đều không đảm bảo loại trừ sạch mầm bệnh. Qua một số thí nghiệm cho thấy trong môi trường thuốc tím, nước muối loãng thì không có tác dụng gì với trứng giun và một số vi khuẩn gây bệnh. Lượng hoá chất bảo vệ thực vật giảm đi không đáng kể nếu không rửa lại nhiều lần.
Như vậy nên áp dụng cách rửa rau sống bằng nước sạch nhiều lần rồi vớt rau vẩy ráo trước khi ăn.
Một số lời khuyên:
Tết cổ truyền là dịp vui nhất trong mỗi gia đình, nhưng để dịp vui đó được trọn vẹn. Bạn cần nhớ:
- Đừng mua và ăn uống các loại thực phẩm có phẩm màu lòe loẹt.
- Chỉ mua các thực phẩm có số đăng ký chất lượng, địa chỉ sản xuất rõ ràng và còn hạn dùng.
- Rau quả nhớ rửa sạch, gọt vỏ trước khi ăn.
- Đừng ăn lạc, hạt hướng dương và các loại hạt khác bị mốc vì có thể chứa chất độc nguy hiểm.
- Chớ uống nhiều rượu, nước ngọt có ga và ăn nhiều bánh kẹo. Hãy cảnh giác với rượu giả trên thị trường.
- Không ăn thức ăn ôi thiu, có mùi lạ để đề phòng ngộ độc. Nên ăn ngay khi thức ăn vừa nấu chín.
Theo Bs. Nguyễn Văn Tiến (Viện Dinh dưỡng quốc gia) Ảnh minh họa
