Châm cứu có hồi phục vận động cho người bệnh sau đột quỵ?

Y học cổ truyền có thế mạnh nhưng chưa phát triển, vì sao?

Châm cứu bằng laser: Sự kết hợp độc đáo y học hiện đại và cổ truyền

Nghiên cứu mới của Mỹ cho thấy hiện tượng đặc biệt khi châm cứu

Người đột quỵ đã đi được nhờ kết hợp châm cứu

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đột quỵ đang là một vấn đề sức khỏe ngày một gia tăng ở các nước đang phát triển. Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng thứ 2, và là nguyên nhân hàng thứ 3 gây khuyết tật. Khoảng hơn 30% những người sống sót sau đột quỵ được báo cáo vẫn bị hạn chế vận động cũng như tham gia các hoạt động xã hội.

Tại Việt Nam, theo thông kê mới nhất của Hội phòng chống tai biến mạch máu não, mỗi năm nước ta có khoảng 200.000 người bị đột quỵ. Khuyết tật vận động sau đó chiếm tỷ lệ cao nhất (51,9%). Việc phục hồi vận động đối với những bệnh nhân này đang là ưu tiên hàng đầu.

Hiện nay, tại Việt Nam nhiều bệnh nhân bị tình trạng trên đã sử dụng các bài thuốc giúp tăng tuần hoàn não kết hợp tập vật lý trị liệu – phục hồi chức năng, châm cứu để điều trị phục hồi.

Đề cập đến vấn đề châm cứu trong phục hồi vận động đối với người bị khuyết tật vận động sau khi bị đột quỵ, PGS.TS.BS Trịnh Thị Diệu Thường- Bệnh viện Đại học y dược TP.HCM, cho biết châm cứu nhưng phải là châm cứu cải tiến, chứ châm cứu kinh điển như trước đây không thể phục hồi được chuyển năng vận động sau đột quỵ. “Khác với châm cứu kinh điển, các huyệt trong châm cứu cải tiến được lựa chọn tại vị trí nguyên ủy – bám tận của cơ yếu liệt và sử dụng dòng điện xung tần số thấp để kích thích huyệt”, bác sĩ Thường nói.

Bác sĩ Thường đưa dẫn chứng về trường hợp ông N.H.V. (46 tuổi, ngụ ở TP.HCM) bị đột quỵ trong tình trạng đau nặng đầu, nửa người trái hầu như liệt hoàn toàn được điều trị thành công sau khi sử dụng thuốc tân dược, đông dược kết hợp với châm cứu cải tiến.

Bệnh nhân V. này bị xuất huyết não nhân bèo trên nền bệnh tăng huyết áp, các bác sĩ đã chỉ định điều trị bằng thuốc tân dược (điều trị tăng huyết áp, phòng ngừa xuất huyết não tái phát, kiểm soát bệnh lý nền), thuốc đông dược (giúp hành khí hoạt huyết, trừ thấp) kết hợp vận động theo phương pháp châm cứu cải tiến.

“Sau 1 liệu trình điều trị (kéo dài 2 tuần), người bệnh có thể ăn cháo, súp, uống nước, ăn trái cây mềm không bị nghẹn sặc, cử động tay chưa linh hoạt nhưng có thể tự cầm nắm đồ vật. Sau 2 liệu trình điều trị, người bệnh có thể bước đi với gậy, tay cầm nắm khéo léo, tự mặc được áo quần. Người bệnh tiếp tục điều trị theo liệu trình, tình trạng sức khỏe ngày càng được cải thiện”, bác sĩ Thường cho hay.

Châm cứu được chỉ định cho bệnh nhân đột quỵ não không hôn mê

Theo PGS.TS.BS Trịnh Thị Diệu Thường, trong khoảng 16 năm trở lại đây, phương pháp châm cứu cải tiến này đã được Bộ môn châm cứu - Khoa y học cổ truyền, Đại học y dược TP.HCM nghiên cứu và phát triển, đã được chứng minh tính hiệu quả và an toàn qua nhiều công trình nghiên cứu khác nhau, được báo cáo tại các hội thảo trong nước, quốc tế.

Phương pháp này tuân thủ lý luận của y học cổ truyền khi chọn huyệt trên đường kinh đi qua vùng bị bệnh, tập trung tác động vào những cơ yếu liệt nhiều nhất, vận dụng tính điện trở da, trở kháng thấp tại các huyệt và tác dụng của điện trị liệu để kích thích cơ bằng dòng điện tần số thấp, từ đó tác động trên cơ thông qua kích thích ở nguyên ủy – bám tận của cơ đồng thời tác động đến vỏ não qua việc kết hợp tập vận động chủ động trong lúc châm.

Phương pháp châm cứu đã được WHO công nhận có hiệu quả đối với phục hồi vận động sau đột quỵ. Tại Việt Nam, Bộ Y tế cũng đã ban hành quy trình kỹ thuật y học cổ truyền. Quy trình này cho phép sử dụng kỹ thuật điện châm cứu để điều trị liệt nửa người, và được chỉ định cho những người bệnh đột quỵ não không hôn mê có sinh hiệu ổn định.

Bác sĩ Thường cho rằng, người bệnh sau đột quỵ nên bắt đầu điều trị phục hồi chức năng càng sớm càng tốt. Phương châm điều trị phục hồi là kết hợp đa mô thức điều trị gồm: châm cứu cải tiến, vật lý trị liệu – phục hồi chức năng, dùng thuốc, tập luyện… người bệnh sẽ rút ngắn được thời gian điều trị, tiết kiệm chi phí và được chăm sóc toàn diện bởi các nhân viên y tế trình độ chuyên môn cao, y đức tốt.

Hồ Quang