Nhanh chóng phát hiện ca nhiễm COVID-19 là yếu tố quan trọng góp phần kiểm soát dịch bệnh lan rộng. Cuộc chiến chống dịch trên toàn cầu đang được sự hỗ trợ đắc lực của hàng loạt bộ xét nghiệm nhanh ra mắt thời gian gần đây.
Các bộ xét nghiệm nhanh đều sở hữu đặc điểm tiết kiệm thời gian, đơn giản dễ sử dụng và vận chuyển, thậm chí kết nối được với ứng dụng điện thoại thông minh.
Cơ quan quản lý Thực phẩm - Dược phẩm Mỹ (FDA) gần đây đã cấp phép sử dụng hai bộ xét nghiệm: một của Bodysphere và một của Abbott Labs.
Sản phẩm do Bodysphere nghiên cứu chế tạo cho kết quả chỉ sau 2 phút, thuộc hình thức xét nghiệm kháng thể rất hữu ích cho việc xác định nhân viên y tế sau khi mắc COVID-19 đã miễn dịch và trở lại làm việc được hay chưa, cũng như cho phép giới nghiên cứu theo dõi quy mô cùng tỷ lệ tử vong - dữ liệu rất quan trọng cho công tác xây dựng chính sách chống dịch.
Tuy nhiên, bộ xét nghiệm này chỉ có thể phát hiện trường hợp đã mắc bệnh vài ngày với lượng virus SARS-CoV-2 đủ nhiều. Hơn nữa, xét nghiệm kháng thể giúp tìm ra ai đó nhiễm COVID-19, nhưng không thể xác định được liệu virus có còn tồn tại trong người điều trị khỏi không.
Trong khi đó, sản phẩm Abbott Labs thuộc hình thức phát hiện vật liệu di truyền RNA của virus trong dịch mũi qua đó cho phép tìm ra trường hợp nhiễm COVID-19 chưa có triệu chứng hay chưa có kháng thể. Sau khoảng 5 - 13 phút sẽ cho kết quả.
Nhóm nghiên cứu đến từ đại học Brunel, đại học Lancaster, đại học Surrey (đều của Anh) cũng giới thiệu bộ xét nghiệm phát hiện RNA cho kết quả trong vòng 30 phút, dùng thiết bị giá rẻ mà lại đủ sức xét nghiệm một lúc 6 người. Kích thước nhỏ gọn nên bộ xét nghiệm có thể đặt tại bệnh viện, phòng khám, công sở.
Công ty Hàn Quốc PCL phát triển bộ xét nghiệm mang tên COVID-19 Ag GICA, kiểm tra dịch mũi tìm kiếm sự hiện diện của virus trong 10 phút, độ chính xác đạt 85%.
Giống như phương pháp thử thai thông thường, bộ xét nghiệm có thể dùng tại nhà - giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm do tiếp xúc giữa người với người khi phải đến trung tâm y tế. Đây là phương án xét nghiệm kháng thể hỗ trợ cho xét nghiệm tìm RNA virus trong bệnh viện tại Hàn Quốc, tuy nhiên cơ quan chức năng vẫn chưa cấp giấy phép.
Công ty Singapore Biolidics giới thiệu bộ xét nghiệm huyết thanh, huyết tương hay đơn giản chỉ là mẫu máu. Độ chính xác lên đến hơn 95%, chưa đầy 10 phút có kết quả.
Cơ quan Khoa học Y tế Singpore (HAS) đã cấp phép tạm thời cho Biolidics. Công ty dự kiến tung ra lô hàng đầu tiên vào tháng 4, phân phối đến những điểm kiểm soát nhập cảnh.
Một số “vũ khí” chống dịch khác
Công ty khởi nghiệp Lucence giúp cải thiện công tác lấy mẫu dịch hầu họng/dịch mũi với bộ thu thập mẫu SAFER-Sample.
SAFER-Sample gồm thanh lấy dịch đi kèm một chai chứa chất lỏng hòa trộn với mẫu ngay tại điểm lấy mẫu, giữ RNA virus ổn định dưới điều kiện nhiệt độ thông thường trong tối đa 1 tuần. Mẫu có thể được chuyển đến phòng xét nghiệm mà không cần làm lạnh.
Bộ thu thập giảm nguy cơ mẫu dịch hầu họng/dịch mũi hư hại trong quá trình vận chuyển. Giới chức y tế Singapore đang tiến hành đánh giá hiệu quả sử dụng.
Tập đoàn Bình An (Trung Quốc) ra mắt hệ thống đọc hình ảnh thông minh hỗ trợ y bác sĩ chẩn đoán COVID-19 thông qua ảnh chụp CT.
Trí tuệ nhân tạo tích hợp trong hệ thống phân tích - so sánh nhiều ảnh của cùng một bệnh nhân và đo lường sự thay đổi, sau đó gửi dữ liệu sang cho bác sĩ. Đây là cách giải quyết tình trạng thiếu nhân viên chuyên về ảnh chụp CT.
Cẩm Bình (theo Mobi Health News, Industry Week, Asia Tech Daily)