Đấu giá biển số xe: Mỏi mòn chờ khung pháp lý!

Tháng 11.2016 tại diễn đàn Quốc hội, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Cảnh đề xuất nên cho đấu giá biển số xe đẹp.

Theo đại biểu này, nếu việc đấu giá biển số được thông qua thì con số thu về cho ngân sách trong 3 năm tới ít nhất là hàng chục nghìn tỉ đồng. Ví dụ, một biển số tứ quý được tỉnh Nghệ An thí điểm đấu giá cách đây 7 năm thu được 700 triệu đồng, trong khi hiện kho biển số cho ô tô có tới 14.000 số ngũ linh (5 số giống nhau), nếu tính mỗi biển số đẹp giá 1 tỉ đồng thì phần thu về là 14.000 tỉ đồng.

Vấn đề đấu giá biển số đẹp đã được Cục Cảnh sát giao thông đề xuất nhiều năm qua, tuy nhiên vẫn còn nhiều vướng mắc nên chưa thể thực hiện. Một trong những rào cản lớn nhất là luật Đấu giá tài sản không đưa biển số xe vào danh mục tài sản đấu giá.

Trao đổi với báo điện tử Một Thế Giới về vấn đề này, Luật sư Kiều Anh Vũ, Đoàn Luật sư TP.HCM chia sẻ một số quan điểm về vụ việc dưới góc độ pháp lý.

Việt Nam chưa xem biển số xe là tài sản nên nếu tiến hành đấu giá sẽ gặp những khó khăn gì, thưa ông?

- Thật ra, việc có coi biển số xe là tài sản hay không cũng là vấn đề đáng bàn. Theo quy định của Bộ luật Dân sự, tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản. Biển số xe là tấm biển làm bằng làm bằng kim loại, có dạng hình chữ nhật hoặc hơi vuông, trên đó có in ấn chữ và số theo quy định và gắn vào xe cơ giới nên thực chất biển số xe chính là vật và hoàn toàn có thể được coi là tài sản theo định nghĩa của Bộ luật Dân sự.

Tuy nhiên, do biển số xe chỉ do cơ quan công an cấp và mỗi biển số xe gắn liền với một chiếc xe cụ thể nên từ trước đến nay không thể giao dịch, mua bán riêng biển số xe nên càng không thể bán đấu giá. Thực tế mua bán xe (nếu đã có biển số) đã bao gồm việc chuyển nhượng biển số xe, tuy nhiên từ trước đến nay cũng hiếm khi bên bán định giá biển số xe vào giá bán.

Cái khó hiện nay trong việc bán biển số xe, theo tôi không phải vì không thể coi biển số xe là tài sản, mà là vì chưa có khung pháp lý cụ thể đối với việc bán đấu giá biển số xe.

Theo Luật Đấu giá tài sản 2016 sẽ có hiệu lực từ ngày 1.7.2017 tới thì tài sản đấu giá được liệt kê tại Điều 4 Luật này, nhưng để xác định biển số xe là loại tài sản cụ thể nào trong số các tài sản đấu giá được liệt kê cũng không hề dễ dàng. Và phương án khả dĩ nhất để có thể đấu giá biển số xe đẹp là nên có khung pháp lý riêng, trên cở sở phù hợp với luật Đấu giá tài sản.

Nếu coi biển số xe là tài sản để bán đấu giá thì tài sản này có giống như tài sản thông thường và được tự do giao dịch không?

- Biển số xe là vật nên đó là tài sản, tuy nhiên tài sản này cũng là tài sản khá đặc biệt, không giống tài thông thường trong giao dịch dân sự, vì biển số xe do cơ quan nhà nước có thẩm quyền (công an) cấp. Do vậy, có thể coi biển số xe là tài sản công.

Tuy nhiên, sau khi chủ sở hữu phương tiện được cấp biển số xe, qua thủ tục mua đấu giá, theo tôi Nhà nước đã chuyển quyền sở hữu biển số xe cho chủ sở hữu phương tiện, khi đó biển số xe đã trở thành tài sản tư. Và nếu coi biển số xe là tài sản tư thì phải được tự do giao dịch theo quy định của Bộ luật Dân sự, có thể giao dịch riêng mà không cần bắt buộc phải giao dịch gắn liền với xe.

Nếu cho phép tự do giao dịch biển số xe thì Nhà nước cũng cần quy định hỗ trợ cho chủ sở hữu mới đăng lại thông tin sở hữu biển số xe để ghi nhận thông tin biển số đó với xe của họ, vừa đảm bảo quyền lợi của chủ sở hữu, vừa đảm bảo công tác quản lý.

Theo ông, việc chuyển nhượng biển số đẹp sau khi đã bán đấu giá có gây ra khó khăn gì trong quản lý không?

-Theo tôi sẽ không quá khó khăn, bởi vì khó khăn hay không là do việc xây dựng khung pháp lý cho việc này. Hiện tại, biển số xe được cấp trong phạm vi cấp tỉnh nên nếu chuyển nhượng trái tỉnh (từ tỉnh này sang tỉnh khác) có thể sẽ có khó khăn do tỉnh đó cũng đã có biển số đẹp tương tự. Còn nếu giữ nguyên biển số cũ thì xe ở tỉnh này nhưng biển kiểm soát lại ở tỉnh khác cũng không hợp lý.

Nếu đã gọi là biển số xe đẹp thì toàn quốc chỉ nên có một và nên có ký hiệu đăng ký riêng, thay vì ký hiệu địa phương như hiện nay. Khi đó, có chuyển nhượng qua địa phương nào cũng không thay đổi ký hiệu, serie đăng ký và đương nhiên không thay đổi số thứ tự đăng ký xe.

Theo cách này sẽ dễ dàng trong chuyển nhượng nhưng cơ quan có thẩm quyền quản lý bán đấu giá ban đầu sẽ là Cục Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt; còn việc đăng ký chuyển nhượng/ thay đổi chủ sở hữu sẽ là Phòng Cảnh sát giao thông, Phòng Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt Công an cấp tỉnh.

Việc đăng ký thay đổi chủ sở hữu cũng sẽ có thu lệ phí. Chẳng hạn có thể thu theo lệ phí cố định hoặc tỷ lệ phần trăm trên giá đấu giá ban đầu.

Nói tóm lại, việc chuyển nhượng biển số đẹp sau khi bán đấu giá sẽ không quá khó khăn, quan trọng là chúng ta xây dựng cơ chế, khung pháp lý như thế nào; muốn dễ hay khó là do quy định và việc thực thi quy định đó mà thôi!

Hoài Phong (thực hiện)