Đề nghị bỏ quy định bắt buộc mua bảo hiểm xe máy, Bộ Tài chính nói gì?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc vừa trả lời kiến nghị của cử tri về việc xem xét bãi bỏ quy định bắt buộc tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với mô tô, xe máy. Cử tri cho rằng chỉ nên khuyến khích tham gia loại bảo hiểm bởi hiện nay việc lập thủ tục bồi thường khi xảy ra sự cố rất phức tạp.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, việc quy định mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc đối với mô tô, xe máy là cần thiết và đúng quy định pháp luật, đáp ứng nhu cầu thực tiễn nhằm bảo vệ lợi ích và an toàn xã hội chung, phù hợp với xu thế chung trên thế giới.

Về cơ sở pháp lý, việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc đối với chủ xe mô tô, xe máy được cắn cứ theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật Giao thông đường bộ.

Bộ Tài chính cũng cho biết, số liệu thống kê, số vụ tai nạn giao thông do mô tô 2 bánh, xe gắn máy, xe máy chiếm tỉ lệ khoảng 70% trong tổng số vụ tai nạn giao thông đường bộ.

Hậu quả tai nạn giao thông đã gây ra thiệt hại không chỉ đối với nạn nhân (về sức khỏe, tính mạng, tài sản) mà còn đối với cả chủ xe (chi trả bồi thường, thiệt hại về gián đoạn kinh doanh, chi phí pháp lý), gây ảnh hưởng chung đến toàn xã hội.

Do đó, nhằm phát huy vai trò, ý nghĩa xã hội và tính nhân đạo của bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, từ năm 1988, Chính phủ cũng đã quy định loại hình bảo hiểm này là loại hình bảo hiểm bắt buộc và lần lượt ban hành các Nghị định liên quan vấn đè này.

Cũng theo Bộ Tài chính, nhiều quốc gia trên thế giới cũng triển khai với hình thức bắt buộc với loại hình bảo hiểm này.

Số liệu từ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) cho thấy, 6 tháng đầu năm 2022, doanh thu bảo hiểm xe cơ giới tự nguyện đạt 7.010 tỉ đồng, tăng 9,5% so với cùng kỳ, chiếm tỷ trọng 20,8%, bồi thường 3.386 tỉ đồng, tỷ lệ bồi thường 48,3%.

Số liệu từ IAV cho thấy, doanh thu bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới đạt 2.356 tỉ đồng, chiếm tỉ trọng 7%, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm 2021; mức bồi thường đạt 346 tỉ đồng, tỷ lệ bồi thường 14,7%. Trong đó, doanh thu bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe mô tô (hay còn gọi tắt là bảo hiểm bắt buộc xe máy) đạt hơn 545,4 tỉ đồng, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, số tiền bồi thường của bảo hiểm bắt buộc xe máy chỉ là hơn 11,8 tỉ đồng, tỷ lệ bồi thường 2,2%.

Trong lĩnh vực bảo hiểm, tỷ lệ bồi thường thấp là điều đáng mừng, song với nghiệp vụ có rủi ro cao như bảo hiểm xe cơ giới nói chung, xe máy nói riêng thì lại nói lên nhiều điều, bởi có nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ này thấp, có thể đến từ việc thủ tục đòi bồi thường còn rườm rà, trong khi số tiền bồi thường không cao như kỳ vọng khiến chủ xe, người tham gia bảo hiểm e ngại. Ngoài ra, một lý do nữa được cho là trong quá trình hướng dẫn hồ sơ bồi thường cho khách hàng, nhân viên của công ty bảo hiểm chưa thực hiện đúng quy định; hoặc có thể do chủ xe, người tham gia bảo hiểm không nắm rõ quy định để đi đòi bồi thường…

Trước đó, trên cơ sở tổng kết, đánh giá thực tế triển khai thời gian qua, nhằm cắt giảm thủ tục, tăng cường công tác tạm ứng bồi thường, giải quyết bồi thường bảo hiểm và tạo thuận lợi về thực hiện bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 03/2021 thay thế Nghị định số 103/2008, qua đó sửa đổi, bổ sung các quy định về công tác tạm ứng bồi thường, cắt giảm hồ sơ bồi thường, đấy mạnh công tác giải quyết bồi thường.

Nghị định số 03 cũng quy định rõ trách nhiệm cung cấp hồ sơ bồi thường bảo hiểm của các bên, thời hạn thanh toán bồi thường; tạo điều kiện thuận lợi cho việc chi trả bồi thường bảo hiểm.

Theo đó, nếu tai nạn không gây tử vong, các bên không cần thu thập tài liệu từ cơ quan công an, doanh nghiệp chỉ cần lập biên bản giám định xác định nguyên nhân và mức độ thiệt hại trước khi tiến hành chi trả bồi thường với sự thống nhất của bên mua bảo hiểm.

Khi tai nạn xảy ra, trong phạm vi mức trách nhiệm bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải bồi thường cho người được bảo hiểm số tiền mà người được bảo hiểm đã bồi thường hoặc sẽ phải bồi thường cho người bị thiệt hại.

Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo của bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm về vụ tai nạn, doanh nghiệp bảo hiểm phải tạm ứng bồi thường đối với thiệt hại về sức khỏe, tính mạng. Mức tạm ứng từ 10-70% mức trách nhiệm bảo hiểm theo quy định.