Đề xuất nâng trần nợ công để tăng quy mô gói hỗ trợ ứng phó COVID-19

Chiều 7.10, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có buổi làm việc với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và đại diện giới doanh nhân.

Lấy COVID-19 làm động lực hoàn thiện thể chế

Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công cho biết trong gần hai năm vừa qua, đại dịch COVID-19 hoành hành, tàn phá cả thế giới. Trong 9 tháng đầu năm nay, đã có trên 90.000 doanh nghiệp giải thể và tạm ngừng kinh doanh, như vậy, bình quân một tháng có hơn 10.000 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, tăng hơn 24% so với năm 2020.

Cuộc chiến chống COVID-19 đã làm nhiều doanh nghiệp kiệt sức, nhiều lĩnh vực kinh doanh kiệt quệ, tài chính suy kiệt, lực lượng lao động tan rã. Việc khôi phục lại sản xuất sẽ là bài toán nan giải, nguy cơ nhiều doanh nghiệp đóng cửa, việc làm không được khôi phục, an sinh xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

“Tình hình đặc biệt này đòi hỏi Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ phải có cách làm đặc biệt và những quyết sách đặc biệt để giải nguy cho những doanh nghiệp đang khó khăn”, ông Công nói.

VCCI từng đề xuất với Thủ tướng 2 chủ trương mới. Thứ nhất, cần nhìn nhận các doanh nghiệp là một chủ thể trong ứng phó COVID-19, từ đó tin tưởng giao quyền và trang bị, nâng cao năng lực y tế tại chỗ cho các doanh nghiệp.

Theo đó, cần công nhận và cho doanh nghiệp chủ động về y tế tại chỗ, tự xét nghiệm, tự điều trị các ca F0 nhẹ tuỳ theo khả năng, điều kiện của doanh nghiệp, Nhà nước chỉ cần hỗ trợ, hướng dẫn và ban hành các quy định, chính sách phù hợp.

Thứ hai, mặt trận kinh tế vững chắc là nền tảng cho chiến thắng trên mặt trận y tế, do vậy cần có chủ trương kiên quyết bảo vệ, hỗ trợ duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh an toàn của doanh nghiệp trong điều kiện sống chung với dịch.

“Thời chiến tranh, dù bom đạn ác liệt chúng ta cũng không ngừng sản xuất, thì nay dù COVID thế nào, cũng phải tìm cách để duy trì sản xuất an toàn trên quan điểm "vừa sản xuất, vừa chống dịch"”, Chủ tịch VCCI nêu.

Tại cuộc gặp gỡ hôm nay, VCCI xin đề xuất thêm với Chủ tịch Quốc hội một chủ trương thứ 3, đó là lấy COVID-19 làm động lực thực hiện đột phá trong xây dựng và hoàn thiện thể chế.

Theo đó, cần đặc biệt cần chủ động rà soát, kịp thời điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp lý và các quy định, chính sách cho phù hợp với điều kiện “bình thường mới”; mạnh dạn phá bỏ ngay những quy định cũ không còn phù hợp; ban hành các quy định pháp lý đặc biệt, trong thời hạn nhất định, để tạo cơ hội cho doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi sản xuất kinh doanh.

VCCI đề xuất chủ động rà soát, sửa đổi bổ sung ngay những quy định pháp luật, chính sách về kinh doanh đang là rào cản, chồng chéo, mâu thuẫn, gây cản trở đến hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Ngoài ra, cần triển khai nhanh việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý cho quản lý, phát triển kinh tế số, xã hội số, chính quyền số.

Đề xuất nâng trần nợ công

Ông Phạm Tấn Công cho rằng, trong bối cảnh mới, cần khẩn trương nghiên cứu thực hiện các cơ chế, chính sách mới có quy mô tác động đủ lớn; hỗ trợ các doanh nghiệp nhằm ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng mất thanh khoản, phá sản, giải thể; thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế phù hợp với những thay đổi trên thế giới sau đại dịch; kích thích tiêu dùng trong nước, bảo đảm an sinh xã hội.

Chủ tịch VCCI cũng đề nghị xem xét việc nâng trần nợ công quốc gia để tăng quy mô các gói hỗ trợ ứng phó COVID-19. Hiện nay các gói hỗ trợ của Nhà nước mới đạt khoảng 2,2% GDP là mức khá thấp so với các nước trong khu vực, như Thái Lan là 15,6%, Malaysia 8,8%, Indonesia 5,4%, Philippines 3,6% GDP. Các gói hỗ trợ duy trì và phục hồi kinh tế cần đủ lớn và kịp thời để nắm bắt được thời cơ phục hồi.

Mặt khác, tổng nợ công/GDP của Việt Nam hiện đang ở mức thấp, vì vậy việc xem xét nâng trần nợ công quốc gia là giải pháp hợp lý, tạo nguồn ngân sách để phục vụ mục tiêu tăng trưởng, khôi phục kinh tế, mở rộng quy mô các gói hỗ trợ cho doanh nghiệp. Với GDP ước tính năm 2020 của Việt Nam là gần 6,3 triệu tỉ đồng, các gói hỗ trợ có thể mở rộng đến 4% GDP, tương đương 250.000 tỉ đồng.

Ngoài ra, đại diện VCCI cho rằng cần nghiên cứu ban hành một số chính sách tài khóa, tiền tệ có tính chất đột phá. Hiện nay cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước chủ yếu dưới hình thức gián tiếp thông qua chính sách giãn, hoãn, kéo dài thời gian thực hiện các nghĩa vụ thuế, khoản vay đối với doanh nghiệp.

Với tình thế "sống còn", tình trạng "kiệt quệ" hiện nay của các doanh nghiệp, VCCI đề nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét các chính sách trực tiếp với mức độ hỗ trợ mạnh hơn.

Cụ thể, xem xét bổ sung gói hỗ trợ cấp bù lãi suất cho doanh nghiệp, nhất là các DNNVV với mức độ khoảng từ 3 - 5%/năm so với lãi suất thị trường, tập trung vào các ngành, lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh như du lịch, hàng không, vận tải, y tế, giáo dục đào tạo…

Đồng thời xem xét mức giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT, tiền thuê đất ở mức cao hơn so với mức hỗ trợ giảm 30% như hiện nay lên mức 50%; giảm mức nộp BHXH, BHYT, BHTN 50% trong các năm 2021, 2022; giảm mức thuế VAT từ 10% xuống 5% trong năm 2021, 2022; giảm phí công đoàn doanh nghiệp phải nộp ở mức 50% so với quy định hiện hành.

Song song với đó, cần đẩy nhanh việc xây dựng và triển khai chương trình tổng thể về phục hồi kinh tế, có phân chia giai đoạn, phân chia nhóm đối tượng để có chính sách phù hợp, tránh cào bằng.

Đặc biệt, VCCI cho rằng cần có phương án ổn định và phục hồi lại thị trường lao động. Nhìn dòng người ồ ạt rút khỏi TP.HCM và các trung tâm kinh tế phía Nam, có thể thấy cấu trúc lao động cũ đã bị phá vỡ.

"Các doanh nghiệp sẽ đối mặt với thách thức to lớn về lao động trong 6 tháng tới, vì vậy cần có ngay các gói hỗ trợ doanh nghiệp thu hút và đào tạo lại lao động được thiết kế dễ tiếp cận, có quy mô và mức hỗ trợ phù hợp", ông Phạm Tấn Công lưu ý.