Éo le chuyện mẹ kiện đòi quyền sử dụng đất đứng tên con ruột

Trong đơn gửi đến HĐND tỉnh Cà Mau yêu cầu kháng nghị bản án sơ thẩm số 90/2020/DS-ST ngày 14.7.2020 của TAND TP.Cà Mau và bản án phúc thẩm số 224/2020/DS-PT ngày 28.9.2020 của TAND tỉnh Cà Mau, bà Nguyễn Thị Bạch Yến (80 tuổi), ngụ TP.Cà Mau trình bày: Vào năm 1997, bà và chồng là ông Nguyễn Toàn Long (đã chết) có sang nhượng lại nhà và đất của ông Nguyễn Long Danh với diện tích 219,84 m² (trong đó phần nhà có diện tích 147,32 m²) nằm tại số 266 Lý Văn Lâm, khóm 1, P.1, TP.Cà Mau.

Bà Yến kể vì điều kiện gia đình, vợ chồng bà chưa làm giấy chứng nhận QSDĐ, và nhờ người con trai tên Nguyễn Toàn Trung trông coi. Năm 2009, bà Yến trở về sinh sống ổn định tại căn nhà này.

Tháng 1.2019, bà Yến đến cơ quan chức năng TP.Cà Mau đăng ký quyền sử dụng nhà và đất thì phát hiện nhà và đất của bà đã được cấp cho con trai Nguyễn Toàn Trung. “Tôi đã nhiều lần yêu cầu con làm thủ tục sang tên lại cho tôi đứng giấy chủ quyền nhưng bất thành”, bà Yến cho biết.

Theo bà Yến, thời gian sau, bà phát hiện toàn bộ diện tích nhà và đất đã được ông Trung thế chấp cho bà Nguyễn Thị Lan để vay tiền, rồi làm các thủ tục chuyển nhượng cho bà Lan. Do vậy bà Yến khởi kiện ra tòa. Trong đơn kiện, bà Yến yêu cầu TAND TP.Cà Mau tuyên hủy giấy chứng nhận QSDĐ đã cấp cho người con trai; đồng thời hủy hợp đồng chuyển nhượng nhà và đất của bà do ông Trung thực hiện với bà Lan.

Và ngày 19.3.2019, bà Nguyễn Thị Lan cũng có đơn gửi đến TAND TP.Cà Mau yêu cầu tòa án giải quyết, buộc ông Nguyễn Toàn Trung tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, và giao nhà đất theo hợp đồng.

Ngày 14.7.2020, TAND TP.Cà Mau xét xử sơ thẩm tuyên không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Bạch Yến. Đó là việc yêu cầu ông Trung chuộc lại giấy chứng nhận QSDĐ đã cầm cho bà Lan; đồng thời hủy giấy chứng nhận QSDĐ cùng tài sản gắn liền trên đất đứng tên ông Nguyễn Toàn Trung để giao trả lại nhà và đất cho bà Yến đứng tên. Đồng thời, TAND TP.Cà Mau tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Lan: buộc ông Trung tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ và tài sản gắn liền trên đất.

Không chấp nhận bản án sơ thẩm, ngày 28.7.2020, bà Yến kháng cáo đến TAND tỉnh Cà Mau yêu cầu cấp phúc thẩm không công nhận hợp đồng chuyển nhượng giữa ông Trung với bà Lan, hủy giấy chứng nhận QSDĐ đã cấp cho ông Trung, bà Lan. Đồng thời công nhận quyền sở hữu hợp pháp của bà đối với nhà và đất tại số 266 đường Lý Văn Lâm, khóm 1, P.1, TP.Cà Mau.

Đến ngày 28.9.2020, TAND tỉnh Cà Mau xét xử phúc thẩm vụ kiện. Tại bản án số 224/2020/DS-PT thể hiện: tại các phiên tòa, ông Nguyễn Toàn Trung đều thừa nhận nhà và đất tại số 266 đường Lý Văn Lâm là của mẹ mình, nên không thống nhất giao nhà cho bà Lan. Trình bày tại tòa, ông Trung cho biết, sau khi được cha mẹ nhờ trông coi nhà và đất, vào năm 2012, ông đi đăng ký và được cấp giấy chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, rồi thế chấp cho bà Lan để vay tiền. Ông Trung khẳng định, khi ông vay tiền bà Lan có làm hợp đồng vay có thế chấp chớ không phải là hợp đồng chuyển nhượng.

Còn sau này, ông Trung có làm hợp đồng chuyển nhượng hay không thì chúng tôi không rõ nhưng bà Lan có đơn buộc ông Trung tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, và giao nhà đất theo hợp đồng.

Sau khi xem xét các chứng cứ có liên quan, TAND tỉnh Cà Mau tuyên án cũng không chấp nhận kháng cáo của bà Nguyễn Thị Bạch Yến… Đồng thời giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm số 90/2020/DS-ST ngày 14.7.2020 của TAND TP.Cà Mau. Tuyên chấp nhận yêu cầu của bà Nguyễn Thị Lan, buộc ông Trung và bà Yến giao lại cho bà Lan toàn bộ nhà và đất tại số 266 đường Lý Văn Lâm. Bà Yến bức xúc cho biết, tất cả các chứng cứ có liên quan đến việc bà là chủ sở hữu nhà và đất tại số 266 đường Lý Văn Lâm mà bà cung cấp không được tòa án 2 cấp xem xét. “Căn nhà là nơi ở và thờ tự chồng, ông bà duy nhất của tôi nên tôi nhất quyết giữ nó bằng mọi giá”, bà Yến nói.

Quyết tâm của bà Yến là thế nhưng trong các vụ án thì mọi thứ xử dựa trên bằng chứng chứ không phải suy nghĩ cảm tính. 

Nhận định về bản án của TAND 2 cấp tỉnh Cà Mau, luật sư Lê Thanh Thuận, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Cà Mau cho rằng, để xét xử một cách khách quan và toàn diện, TAND cả 2 cấp sơ thẩm và phúc thẩm có thể chậm lại để xác minh việc cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho ông Trung có đúng luật hay không. “Nếu như xác định việc cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho ông Trung đúng luật thì không có gì để nói. Còn trường hợp xác định việc cấp giấy chứng nhận này là chưa đúng, thì hợp đồng chuyển nhượng giữa ông Trung và bà Lan cũng không có hiệu lực”, luật sư Thuận phân tích.