Gửi bình luận
Thủ tướng Benjamin Netanyahu của Israel lại trưng chứng cứ để cáo buộc Iran xây “một nhà kho bí mật” để giấu vũ khí hạt nhân ngay sát thủ đô Tehran, tức vi phạm Thỏa thuận hạt nhân mà Iran đã ký với các cường quốc hồi năm 2015.
Ông Netanyahu bị chê là “người thích biểu diễn”, vì hồi tháng 5, ông trưng “hồ sơ hạt nhân” mà tình báo Israel lấy được, nhưng Ủy ban năng lượng hạt nhân quốc tế (IAEA) đã xem các hồ sơ này hồi năm 2005 và đến năm 2011 thì công bố.
Hồi tháng 4, tình báo Israel xâm nhập một cơ sở tại khu ngoại ô Shourabad gần thủ đô Tehran, sau đó Israel tuyên bố “sự tồn tại của nửa tấn tài liệu hạt nhân của Iran”, và nói đó là bằng chứng lãnh đạo Iran che giấu chương trình vũ khí hạt nhân trước khi ký Thỏa thuận hạt nhân Iran (còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện-JCPOA).
Tại phiên họp Đại hội đồng LHQ (UNGA) hôm 27.9, ông Netanyahu trưng một ảnh chụp vệ tinh khu vực gần Tehran, nói với lãnh đạo các nước rằng, các quan chức Iran giấu 300 tấn phương tiện hạt nhân và vật liệu phóng xạ trong một tòa nhà có cổng thép và tường bao quanh, gần một cơ sở giặt thảm.
Ông nói: “Quývị hãy tự đặt câu hỏi: tại sao Iran giữ bí mật hồ sơ hạt nhân và một nhà kho hạt nhân bí mật? Iran giấu gì, Israel đều tìm ra”.
Ông Netanyahu còn nói các quan chức Iran đã đem khỏi nhà kho 15 kg vật liệu phóng xạ để “vãi ra nhiều con đường quanh Tehran”.
Chưa biếtnhững chứng cứ của ông Netanyahu có vi phạm JCPOA hay không. IAEA chưa bình luận. Cơ quan này giám sát sự tuân thủ JCPOAcủa Iran, đã nhiều lần xác nhận Iran tuân thủ JCPOA. Nhưng ông Netanyahu đòi Tổng thư ký IAEA Yukiya Amano lập tức mở cuộc điều tra “nhà kho bí mật” mà tình báo Israel đã xác định.
JCPOA còn gọi là Thỏa thuận G5+1 do Tổng thống Mỹ Barack Obama cùng Nga, Trung Quốc và nhóm E3(Pháp, Anh, Đức) đạt được với Iran, Iran từ bỏ tham vọng phát triển vũ khí hạt nhân,giảm hoạt động hạt nhân bằng cách xuất khẩu đa số uranium đã làm giàu và hủy lò làm giàu uranium, đổi lại là Iran được quốc tế dỡbỏ sự trừng phạt kinh tế.
Nhưng hồi tháng 5, Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi JCPOA, kêu gọi nối lại trừng phạt Iran. Nhưng ngày 26.9, nỗ lực vận động quốc tế ủng hộ chính sách của ông bị thất bại, các nước thành viên Hội đồng bảo an LHQ (UNSC) ủng hộ JCPOA vì Iran vẫn tuân thủ thỏa thuận này.
Ông Netanyahu ủng hộ ông Trump, kêu gọi quốc tế có lệnh trừng phạt mới đối với Iran, và nói các lãnh đạo châu Âu “nhân nhượng” khi phản đối sự trừng phạt mới.
Vài giờ sau, Iran bác bỏ cáo buộc của nhà lãnh đạo Israel. Đài truyền hình nhà nước gọi đó là “tuyên bố kỳ quái”, trong khi hãng thông tấn IRNA nói “mỗi năm ông ta đều có màn trình diễn quái dị ở UNGA”.
Tổng thống Hassan Rouhani đã bảo vệ JCPOA ở UNGA, và khi về nước hôm 27.9, ông nói các nước khác đều trực tiếp hoặc gián tiếp ủng hộ thỏa thuận này.
Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif nói tuyên bố của nhà lãnh đạo Israel “là trò hề”, và Israel cần nói rõ chương trình hạt nhân của mình. Israel được cho là có kho vũ khí hạt nhân nhưng chưa bao giờ công nhận. Ông Zarif nói mục đích chính của sự vu cáo là che giấu thực tế Israel, mới chính là mối đe dọa lớn nhất cho khu vực.
Bảo Vĩnh (theo AP)
