Kỳ 1: Người Do Thái bắt đầu cảnh giác Trung Quốc

Trong tháng 3 này, Hội đồng Bảo an Quốc gia Israel (NSC) sẽ trình bày với nội các các khuyến nghị về đầu tư nước ngoài vào Israel. Vì sự nhạy cảm của vấn đề, không ai trong nội các muốn đề cập về "con voi trong phòng khách" (một thuật ngữ chính trị phương Tây chỉ chuyện mà ai cũng biết nhưng né đề cập đích danh). Tuy nhiên, rõ ràng là việc xem xét chính sách và báo cáo chủ yếu tập trung vào Trung Quốc.

Trong thập niên qua, Bắc Kinh đã tăng các khoản đầu tư và kiếm lời ở lĩnh vực kinh tế và quân sự tại Trung Đông, bao gồm cả Israel. Chính phủ Israel đã phớt lờ hành vi của Trung Quốc quá lâu, nhưng gần đây họ đã bắt đầu chú ý. Hội đồng An ninh Quốc gia đang phải tìm cách dung hòa hai chính sách mâu thuẫn nhau, nhất là khi cả hai chính sách này đều quan trọng đối với nền kinh tế và lợi ích an ninh quốc gia của Israel.

Đầu tiên là một chính sách được tất cả các chính phủ của Israel áp dụng trong nhiều thập niên qua: khuyến khích đầu tư nước ngoài, đẩy mạnh tư hữu hóa và mở rộng thị trường quốc tế cho hàng hóa của Israel. Trong những năm gần đây, giống như nhiều nước xuất khẩu khác, các công ty Israel đã tích cực hướng đông, dành sự quan tâm đối với các nền kinh tế đang phát triển của châu Á, đặc biệt là Trung Quốc.

Một cuộc khảo sát gần đây của giới tình báo Israel cho thấy đầu tư của Trung Quốc vào Trung Đông đã tăng 1.700% từ năm 2012 đến 2017. Tổng cộng, Trung Quốc đã đầu tư 700 tỉ USD vào khu vực. Gần một nửa trong số đó là trong lĩnh vực năng lượng, 150 tỉ USD cho nghiên cứu và phát triển, 113 tỉ USD vào công nghiệp, 103 tỉ USD vào giao thông, 68 tỉ USD cho lĩnh vực quân sự, 4 tỉ USD cho vay tài chính và chỉ 155 triệu USD cho viện trợ nhân đạo.

Từ năm 1992 đến 2017, thương mại song phương Trung Quốc với Israel đã tăng từ 50 triệu USD lên 13,1 tỉ USD, Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Israel tại châu Á và là đối tác thương mại lớn thứ ba trên thế giới sau Liên minh châu Âu và Mỹ. Trong nửa đầu năm 2018, hàng Trung Quốc nhập khẩu từ Israel đạt 2,77 tỉ USD, tăng 47% so với cùng kỳ năm 2017.

Chính sách thứ hai là bảo vệ tài sản và cơ sở hạ tầng quốc gia và chiến lược chống để các chính phủ và tập đoàn nước ngoài kiểm soát và tiếp quản, ngay cả khi đối tượng đó không thù địch với Israel. Vì sở hữu nền kinh tế công nghệ cao, Israel cũng phải đối mặt với vấn đề tế nhị là gián điệp nước ngoài và trộm cắp các công nghệ cũng như bí quyết tiên tiến của nước này. Nga và Trung Quốc trong những năm gần đây đã tăng cường các nỗ lực gián điệp của họ ở Israel, đặc biệt là tìm cách truy cập vào cả các công ty công nghệ Israel thuộc sở hữu nhà nước và thông qua đó để thâm nhập đến Mỹ, một đồng minh thân cận của Israel.

Trung Quốc đã nhắm mục tiêu các nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất của Israel là Israel Aerospace Industries và nhà sản xuất vũ khí Rafael cùng với công ty Elbit Systems. Hai công ty đầu tiên là các tập đoàn nhà nước và cả ba cái tên kể trên đều có các công ty con ở Mỹ, nơi giúp sản xuất vũ khí tiên tiến nhất của Israel, bao gồm tên lửa và hệ thống điện tử hàng không. Những thiết kế và bí mật thương mại này là mục tiêu mà các cơ quan tình báo và chính phủ trên khắp thế giới thèm muốn.

Các cuộc điều tra của cơ quan phản gián Israel đã phát hiện ra rằng các tin tặc Trung Quốc đặc biệt quan tâm đến các công ty của Israel có quan hệ với các nhà thầu quốc phòng Mỹ. Các công ty Israel đang hợp tác với các đối tác của họ như Raytheon, Boeing và Lockheed Martin trong các dự án chung, bao gồm máy bay chiến đấu F-16 và F-35 và hệ thống phòng thủ tên lửa chống đạn đạo Arrow. Rõ ràng, Trung Quốc coi Israel là cửa sau thông qua đó họ có thể truy cập và thâm nhập vào các chương trình bí mật của Mỹ.

Israel là một cường quốc quốc tế khi nói đến chiến tranh mạng, có tầm quan trọng hàng đầu đối với Moscow và Bắc Kinh. Nếu Trung Quốc có thể đánh cắp các công nghệ tiên tiến, điều đó có thể gây bất lợi lớn cho Mỹ và các nước phương Tây khác.

Không có gì ngạc nhiên khi cả hai quốc gia đều có các đại sứ quán lớn ở Tel Aviv, đóng vai trò là trung tâm để thúc đẩy lợi ích của họ. Gần đây, Trung Quốc đã quan tâm đến việc mua một mảnh đất ở khu phố sang trọng của Herzliya Pituach cho đại sứ quán mới của mình. Nó nằm rất gần trụ sở của Mossad và những người thuộc cơ quan tình báo quân sự Đơn vị 8200 tại Glilot Junction, phía bắc Tel Aviv (còn tiếp).

Anh Tú (theo FP)

Phần sau: Chính quyền Donald Trump yêu cầu Israel giảm bớt mối quan hệ với Trung Quốc và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton đã trực tiếp yêu cầu điều này. Israel không muốn làm tổn thương hay mếch lòng Trung Quốc, quốc gia vốn rất nhạy cảm về chuyện thể diện và chắc chắn sẽ trả đũa khi bị quay lưng. Nhưng Israel không thể khước từ một yêu cầu, nhất là khi đó thực sự là một yêu cầu chính đáng, từ đồng minh chiến lược quan trọng bậc nhất của họ.