Liệu có những 'vụ Việt Á' trong việc lựa chọn SGK hay không?

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lựa chọn 4 chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định chọn 2 chuyên đề để giám sát tối cao, 2 chuyên đề còn lại sẽ giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức giám sát.

Chuyên đề 1: Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Chuyên đề 2: Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Chuyên đề 3: Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Chuyên đề 4: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021.

Lựa chọn chuyên đề 3 và chuyên đề 4 để Quốc hội tiến hành giám sát tối cao, đại biểu Nguyễn Anh Trí phân tích: Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 đã được thực hiện thời gian dài nên cần phải giám sát. Hơn nữa, vấn đề đổi mới chương trình và đổi mới sách giáo khoa giáo dục phổ thông là nội dung cốt lõi của đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục phổ thông, có tầm quan trọng và ý nghĩa hết sức to lớn. Tuy nhiên, trên thực tế cho thấy cử tri đang rất bức xúc về các chương trình giáo dục phổ thông có nhiều điểm không phù hợp.

“Sách giáo khoa khi thì in sai, ngôn từ còn nhiều chỗ không phù hợp, hình ảnh chưa được chuẩn mực. Có quá nhiều bộ sách được đề nghị sử dụng cho nên gây ra sự lúng túng trong việc lựa chọn cho cả phụ huynh và các trường, các sở giáo dục. Đặc biệt, sách giáo khoa không được sử dụng lại nên hằng năm cả xã hội vẫn phải tốn hàng ngàn tỷ đồng để mua sắm sách mới, gây khó khăn lớn cho các gia đình có con đi học, đặc biệt những gia đình nghèo”, ông Trí nói.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) tán thành ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đưa vấn đề thực hiện các Nghị quyết số 88/2014 và số 51/2017 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông vào nội dung giám sát trong năm tới. Tuy nhiên, theo bà Thúy, đây là vấn đề không nên thu hẹp trong phạm vi giám sát của UBTVQH mà nên được Quốc hội giám sát tối cao.

Bà Thúy nêu lý do như hai Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Ngoài ra, theo lộ trình được quy định tại Nghị quyết 51 đến năm học 2024-2025 sẽ hoàn thành chu trình đầu tiên đổi mới chương trình, sách giáo khoa ở toàn bộ các cấp học phổ thông. Do vậy, theo bà Thúy, việc Quốc hội thực hiện giám sát tối cao vào thời điểm này sẽ giúp đánh giá được đầy đủ, kịp thời ưu điểm và khuyết điểm trong quá trình thực hiện nghị quyết.

Đại biểu Kim Thúy đánh giá, trong 8 năm qua, ngành giáo dục đã có nhiều cố gắng, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức để triển khai các Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, dư luận cũng còn nhiều ý kiến khác nhau về một số kết quả triển khai.

Qua phiên thảo luận, đại biểu Thúy cho biết, có những vấn đề báo chí và đại biểu quốc hội đã đặt ra suốt từ kỳ họp trước đến kỳ họp này nhưng chưa được giải quyết như những sai sót trong cả ba bộ sách giáo khoa lớp 1, lớp 2, lớp 6 của NXB Giáo dục Việt Nam; vai trò hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra của Bộ GD-ĐT trong việc lựa chọn sách giáo khoa để bảo đảm khách quan, công bằng, minh bạch, không ảnh hưởng xấu đến chủ trương xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa.

Nữ đại biểu dẫn lại, trong báo cáo trả lời đại biểu Quốc hội chất vấn ngày 12.1.2022, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn có nêu "Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã thu hồi để sửa chữa 110.000 cuốn, đồng thời đã in lại 38.000 cuốn sách khoa học tự nhiên 6 của Bộ kết nối tri thức với cuộc sống".

"Tuy nhiên, thực tế không đúng như Bộ trưởng trả lời", bà Thúy nói và nêu vấn đề: "Thậm chí có câu hỏi: Liệu có những vụ Việt Á trong lựa chọn sách giáo khoa không? Những vấn đề này nên được thảo luận rộng rãi ở Quốc hội để thu nhận được ý kiến từ nhiều chiều và để cử tri cả nước được biết".

Theo bà Thúy, qua giám sát, Quốc hội có thể khẳng định những việc ngành giáo dục đã thực hiện đúng, đồng thời chỉ ra những hạn chế, những điều cần khắc phục để hỗ trợ ngành thực hiện tốt nhiệm vụ. Qua giám sát, Quốc hội cũng có thể điều chỉnh các Nghị quyết của mình hoặc bổ sung chính sách, nếu cần thiết.

"Vì vậy, việc thực hiện nghị quyết về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông rất cần có sự giám sát tối cao của Quốc hội. Tôi đề nghị Quốc hội cân nhắc, quyết định", đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu.

Đại biểu Nguyễn Văn Huy (Thái Bình) cũng cho biết, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình khi đi tiếp xúc cử tri trước kỳ họp tại 8 huyện, thành phố, cử tri đều có ý kiến về nội dung này.

Theo ông Huy, mặc dù thời gian qua Ủy ban Văn hóa, Giáo dục và Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã tổ chức một số cuộc giám sát và tọa đàm chuyên gia về nội dung này, nhưng cần phải đưa việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông để giám sát tối cao của Quốc hội năm 2023.

"Việc này nhằm đưa ra những đánh giá tổng thể, toàn diện và kịp thời tìm ra những giải pháp thiết thực để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông trong những năm tới", ông Huy nói.