Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) tỉnh Bắc Ninh vừa có Văn bản số 1249/SVHTTDL-NSVH&GĐ về tăng cường công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm 2017, trong đó đặc biệt lưu ý đến lễ hội chém lợn của làng Ném Thượng.
Cụ thể, Sở VH-TT&DL chỉ đạo: Đối với Lễ hội chém lợn làng Ném Thượng (phường Khắc Niệm, TP.Bắc Ninh), tiếp tục thực hiện nghiêm Công văn số 302/UBND-VX của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh về việc quản lý, tổ chức lễ hội, trong đó yêu cầu không thực hiện tục “chém lợn”.
Do vậy, việc tổ chức lễ hội năm 2017, đề nghị làng Ném Thượng không tổ chức chém lợn giữa sân đình, mà chuyển vào khu vực riêng để mổ lợn làm cỗ ngọc tế thánh (như năm 2016); không để hiện tượng dùng tiền nhúng vào tiết lợn.
Cùng với đó, Sở VH-TT&DL cũng chỉ đạo các địa phương phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền thực hiện nếp sống văn minh nơi công cộng; thường xuyên giới thiệu trên hệ thống loa truyền thanh về giá trị lịch sử của di tích, của lễ hội và nhân vật được thờ. Không để các linh vật ngoại lai, hiện vật lạ không phù hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam trong di tích, khu thờ tự, đảm bảo tính nguyên trạng của di tích theo đúng Luật Di sản văn hóa.
Ngoài ra, cần đảm bảo vệ sinh môi trường, an ninh trật tự, phòng chống cháy nổ; không để các hành vi hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc, cờ bạc trá hình, ăn mày, ăn xin… diễn ra trong lễ hội.Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, gắn trách nhiệm của chính quyền, đoàn thể với người phụ trách trong việc chỉ đạo, vận động cán bộ, đảng viên, nhân dân thực hiện nếp sống văn minh. Xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức vi phạm theo quy định.
Lễ hội chém lợncủa làng Ném Thượng đã có lịch sử hơn 800 năm. Đây là một trong những lễ hội truyền thống, được tổ chức hàng năm vào ngày 6 tháng giêng. Lễ hội nhằm tưởng nhớ vị thành hoàng làng (là tướng quân Đoàn Thượng đời Lý). Vịtướng này đóng quân ở làng Ném Thượng, vì không đủ thực phẩm, trong khi lợn rừng lại rất nhiều, nên ông đã chém lợn nuôi quân. Từ đó, dân làng Ném Thượng tổ chức lễ hội chém lợn để tưởng nhớ vị tướng này, đồng thời cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
Tâm điểm của lễ hội này là màn chém con lợn sốngđể tế bái. Nghi lễ này đã vấp phải sự phản đối của Tổ chức động vật châu Á,vì thế, từ năm 2016, dân làng Ném Thượng đã không chém lợn ở giữa sân đình với nhiều người chứng kiến, mà chém kín ở khu vực làm cỗ ngọc tế thánh.