Lộ diện tác phẩm 'triệu đô' của danh họa Lê Phổ

Nhiều nhà sưu tập Việt Nam cũng như quốc tế đã đáp xuống Hương Cảng để dự đấu hai phiên đấu giá Modern Day Auction lúc 15 giờ ngày 6.10 và phiên Modern Evening Auction lúc 18 giờ 30 ngày 7.10.

Phiên ngày 6.10 đưa ra 74 lô tác phẩm, chỉ riêng các danh họa Việt Nam đã chiếm đến 25 lô. Kết quả có 24 lô được bán, một tín hiệu rất tích cực cho hội họa Việt Nam.

Quán quân về giá bán của phiên này thuộc về bức Mélodie (“Làn điệu”, mực và bột mực trên lụa/gouache trên lụa, 47cm x 71,5cm, 1973) của danh họa Mai Trung Thứ. Với mức giá ước định từ 2.500.000 đến 3.200.000 HKD, kết quả bán 4.788.000 HKD (khoảng 610.000 USD), tương đương hơn 14,3 tỉ đồng.

Tác phẩm được dự đoán có giá lên đến khoảng 1 triệu USD là bức tranh Thé et Sympathie (“Trà và sự đồng điệu”, sơn dầu trên bố, 131cm x 195cm) của danh họa Lê Phổ. Về mặt kích thước, đây cũng là một trong những bức sơn dầu lớn nhất của danh họa Lê Phổ. Hơn nữa, chủ đề về sinh hoạt gia đình trong tranh của ông luôn có sức hút rất lớn với các nhà sưu tập.

Bức Thé et Sympathie, với mức giá ước định từ 3.800.000 đến 6.800.000 HKD, tương đương 866.200 USD. Theo các nhà chuyên môn, bức tranh này có thể đấu giá lên đến 8000.000 HKD (khoảng 1.000.000 USD), tương đương 23,8 tỉ đồng.

Phiên Modern Evening Auction còn có 2 bức giản dị nhưng có thể là một điểm nhấn mới về giá bán. Đó là Pivoines au vase (“Bình mẫu đơn”, mực và bột mực trên lụa/gouache trên lụa, 44cm x 55cm, 1932) của danh họa Lê Phổ và Still Life of lilies (“Tĩnh vật với hoa ly”, mực và bột mực trên lụa/gouache trên lụa, 60,5cm x 46cm, 1956) của danh họa Mai Trung Thứ.

Danh họa Lê Phổ (1907 - 2001) sinh ra ở huyện Từ Liêm, Hà Đông, Hà Nội. Tuổi thơ của ông không được trọn vẹn khi mất cả cha lẫn mẹ và sống cùng anh trai, chị dâu.

Từ năm 1925 đến năm 1930, Lê Phổ theo học tại trường École des Beaux-Arts - một trường đại học mỹ thuật của Đại học Nghiên cứu PSL ở Paris, Pháp. Khi trở về Việt Nam, ông giảng dạy tại École Supérieure des Beaux Arts de l’Indochine ở Hà Nội.

Năm 1937, ông từ bỏ chức vụ giáo sư của mình để trở lại Pháp với tư cách vừa là đại biểu, vừa là thành viên ban giám khảo của hội chợ Triển lãm Quốc tế tại Paris. Năm 1938, ông có buổi biểu diễn một người đầu tiên tại Paris, đánh dấu sự khởi đầu thành công trong sự nghiệp nghệ thuật của ông ở châu Âu. Ông tiếp tục trình diễn nghệ thuật của mình ở Paris, Nice, Lyon và Rouen; cũng như ở Morocco, Brussels ở châu Âu và ở New York.

Tác phẩm của Lê Phổ thường được chia thành ba phong cách riêng biệt. Phong cách đầu tiên là từ thời kỳ của ông ở Hà Nội và sau đó là những năm đầu tiên ông ở Paris. Trong các tác phẩm của thời kỳ này, chúng ta thấy những bức tranh phong cảnh Việt Nam, những bức tranh ngập tràn hoài niệm và lịch sử hào hùng của đất nước.

Tiếp theo phong cách này, người ta thường gọi là thời kỳ Romanet của Lê Phổ, được đặt theo tên của chủ phòng tranh người Pháp. Nhân vật này đã trở thành người quảng bá chính cho Lê Phổ. Thời kỳ này kéo dài đến những năm 1960.

Năm 1963, tác phẩm của Lê Phổ được nhà trưng bày người Mỹ Wally Findlay, chủ phòng tranh Findlay - người đã đặt hàng nhiều bức tranh sơn dầu của ông và bán sang thị trường Mỹ, đánh dấu sự khởi đầu của thời kỳ nghệ thuật cuối cùng của danh họa Việt. Đây có lẽ là thời kỳ dễ nhận biết nhất của ông.

Ở thời kỳ này, ông đã tạo ra nhiều tác phẩm hơn bằng dầu trên vải và khắc họa chân dung những người phụ nữ Việt một cách rõ nét và bao quanh bởi phong cảnh tươi vui. Nhiều người coi sự chuyển dịch mạnh mẽ về thể loại, đối tượng và phong cách giữa ba thời kỳ này là minh chứng cho sự đa năng của Lê Phổ với tư cách là một nghệ sĩ.

Lê Phổ là một trong 4 sinh viên tốt nghiệp EBAI lập nghiệp tại Paris gồm: Mai Trung Thứ, Vũ Cao Đàm và nữ họa sĩ Lê Thị Lựu. Lê Phổ thường vẽ phong cảnh Việt Nam, tĩnh vật với hoa, khung cảnh gia đình và chân dung. Phụ nữ Việt Nam thường được khắc họa với dáng người thon thả, gợi lên ảnh hưởng của chủ nghĩa siêu thực, là một chủ đề thường xuyên trong các tác phẩm của ông.

Tranh Lê Phổ luôn mang trong mình tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc. Trong tranh, hình ảnh người phụ nữ luôn được thể hiện một cách tự nhiên và thanh thoát nhất. Ngoài ra, hình ảnh các loài hoa cũng thường xuất hiện trong những tác phẩm nghệ thuật của họa sĩ Lê Phổ.