Hầu hết các vấn nan giải trong đời sống đều xuất phát từ mâu thuẫn: Gia đình cãi cọ, đồng nghiệp ganh đua, cư dân mạng “ném đá” nhau, người dân và các tập đoàn lớn mâu thuẫn về quyền lợi... Sẽ không quá nếu nói rằng hoá giải sự chia rẽ là chìa khoá giải quyết mọi vấn đề.
Trong cuốn sách "Lựa chọn tối ưu thứ 3", Stephen R. Covey (tác giả 7 Thói quen của bạn trẻ thành đạt) trình bày một nguyên lý để giải quyết xung đột: Tìm ra cách của "chúng ta" - Lựa chọn tối ưu thứ 3 - thay vì chỉ chú ý vào 2 lựa chọn hạn hẹp vốn có là "cách của bạn" và "cách của tôi".
Làm sao để đạt được Lựa chọn tối ưu thứ 3? Tác giả giới thiệu quá trình hợp lực (synergy). Ông diễn giải: "Hợp lực xảy ra khi 1 + 1 = 10, hoặc = 100, hay thậm chí = 1.000. Đó là kết quả tuyệt vời khi hai người, hoặc nhiều người, thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau và quyết định cùng nhau đi xa hơn những suy nghĩ họ đã có từ trước để vượt qua thử thách lớn hơn. Đó là câu chuyện về đam mê, năng lượng, tài năng và sự phấn khích khi cùng nhau tạo ra một hiện thực mới tuyệt vời hơn rất nhiều so với hiện thực cũ".
"Nguyên lý cơ bản của hợp lực là cái toàn thể (whole) luôn lớn hơn tổng của các bộ phận riêng lẻ. Thay vì đi theo cách của tôi hay cách của anh, chúng ta hợp lực để đạt đến kết quả cao hơn và hiệu quả hơn. Chúng ta sẽ trở nên tuyệt vời hơn so với khi anh và tôi mỗi người đứng một nơi", Stephen R. Covey giải thích.
Không khó để tìm ra những ví dụ về hiệu quả của "hợp lực" trong tự nhiên lẫn trong đời sống con người. Tảo và nấm xanh “bắt tay” nhau trong thể địa y để cùng sống trên những vách đá trơ trọi – điều mà không loài thực vật nào khác có thể làm được. Nếu bạn đặt hai miếng gỗ cạnh nhau, chúng sẽ chịu được sức nặng khổng lồ. Bạn có thể thấy thành tích của một đội thể thao mạnh sẽ vượt trội hơn nhiều so với tổng kỹ năng riêng lẻ của các thành viên. Hợp lực thực sự là một phép màu có khả năng thay đổi thế giới.
Không chỉ xoá bỏ xung đột, hợp lực còn mở ra những khả năng mới, tạo ra giải pháp "nằm ngoài dự kiến" cho mọi vấn đề. Giải phóng tư tưởng khỏi lối tư duy hạn hẹp "cách của tôi hay cách của anh", hợp lực tạo điều kiện cho những ý tưởng hoàn toàn mới. "Chúng sẽ dẫn bạn đi trên những con đường không định trước, bởi không một ai biết chắc chắn một Lựa chọn tối ưu thứ 3 sẽ trông như thế nào", tác giả cho hay.
Vậy, làm cách nào để hợp lực xảy ra? Trong cuốn sách, Stephen R. Covey trình bày 4 mô thức của hợp lực: “Tôi nhìn nhận chính mình”, “Tôi nhìn nhận bạn”, “Tôi cố gắng thấu hiểu bạn”, “Tôi hợp lực với bạn”. Nói ngắn gọn, một người cần hiểu rõ về chính mình, nhìn nhận người khác không phán xét, từ đó bắt đầu thực sự thấu hiểu quan điểm, suy nghĩ của họ để đạt tới đích đến cuối cùng là hợp lực.
Dù ý niệm về Lựa chọn tối ưu thứ 3 thật ra đã xuất hiện từ rất lâu - trong tư tưởng của những bậc thầy đạo Hindu, triết gia Hy Lạp, Plato, đạo Phật... - nhưng cuốn sách kỳ công của Stephen R. Covey bàn đến Lựa chọn tối ưu thứ 3 trong nhiều bối cảnh khác nhau, rất toàn diện và đầy đủ. Bạn sẽ gặp rất nhiều người - từ những người bình thường như công nhân, bác sĩ, cảnh sát, nhân viên bán hàng, nghệ sĩ, giáo viên, phụ huynh cho đến các nhà lãnh đạo chính phủ, giáo dục hay kinh tế - những người quyết đi đến cùng trên hành trình tìm kiếm Lựa chọn tối ưu thứ 3. Cuốn sách cũng chứa đựng những chỉ dẫn cụ thể để bạn thực sự bắt đầu hành trình đi tìm Lựa chọn tối ưu thứ 3 cho riêng mình.
Bạn sẽ hiểu rằng, suy cho cùng, hợp lực hay Lựa chọn tối ưu thứ 3 không chỉ là một lựa chọn để đàm phán hay giải quyết vấn đề, nó còn một thái độ sống mới - đầy thấu hiểu, chan hoà - với mọi người xung quanh và với cuộc đời. Lựa chọn tối ưu thứ 3 sẽ thay đổi bạn.
Stephen R. Covey là một trong 25 người Mỹ có sức ảnh hưởng nhất Hoa Kỳ do tạp chí Time bình chọn năm 1996. Ông là một nhà lãnh đạo được kính trọng trên toàn thế giới, chuyên gia hàng đầu về hôn nhân gia đình. Ông cũng đồng thời là giáo viên, nhà tư vấn các vấn đề thuộc tổ chức và là tác giả được hàng triệu người biết đến. Ông cũng chính là tác giả của cuốn sách “7 Thói quen hiệu quả” đã bán được hơn 20 triệu bản.