Một nhà khoa học Liên Xô bán chất độc cho xã hội đen

Theo chính phủ Anh, chính quyền Nga đứng sau vụ đầu độc cựu đại tá tình báo quân đội Nga (GRU) Sergei Skripal phản quốc và làm điệp viên cho Anh. Ông cùng con gái Yulia đang trong tình trạng nguy kịch, sau khi bị đầu độc bằng chất độc thần kinh cấp quân sự Novichok tại Salisbury (Anh) hôm 4.3. Một sĩ quan cũng bị nhiễm độc và đang trong tình trạng nguy kịch.

Nga đã bác bỏ sự cáo buộc của Anh. London cũng từ chối yêu cầu của Moscow là được cộng tác điều tra vụ đầu độc, vì con gái của Skripal là một công dân Nga.

Lời khai của nhà hóa học Liên Xô trong tài liệu điều tra tối mật

Báo Nga Novaya Gazeta ngày 22.3 đã có được một tài liệu tối mật, khẳng định ông Rink đã bán chất độc Novichok cho những tay tội phạm Chechnya ở Moscow.

Trong bản khai hồi năm 2000 của ông Rink, một nhà nghiên cứu hàng đầu của Viện nghiên cứu công nghệ hóa sinh học nhà nước GosNIIOKhT (Nga) đã thú nhận tội bí mật cung cấp chất độc: “Vâng, tôi biết những người này lên kế hoạch sử dụng chất độc để chống lại người khác”.

Vụ ông Rink bán chất độc Novichok xảy ra một tháng sau khi ông Ivan Kivelidi, chủ ngân hàng Rosbiznesbank, và thư ký chết vì suy bộ phận ngũ tạng hồi năm 1995. Sau đó, một chất độc cấp quân sự được tìm thấy trên máy điện thoại trong văn phòng của ông ở thủ đô Moscow.

Tại một phiên tòa xử kín, đối tác làm ăn của ông chủ ngân hàng Kivelidi bị buộc tội đã đầu độc ông, sau một vụ tranh cãi. Tại tòa, kiểm sát viên nói đối tác nhờ một cựu cảnh sát làm trung gian để gặp “cò” của ông Rink, và đối tác đã mua chất độc từ ông Rink để đầu độc ông Kivelidi.

Ông Rink khai ông được trả 1.800 USD, sau khi giao hàng trăm ống chất độc trong một lọ giấu trong một hộp bút quà tặng cho trung gian của tay cựu cảnh sát, tại một trạm xe điện ngầm ở Moscow.

Nhà hóa học Liên Xô còn khai ông tàng trữ chất độc Novichok trong nhà để xe, và ông đã có hơn một lần bán chất độc này để “kiếm thêm” và trả nợ.

Luật sư Boris Kuznetsov, người bào chữa cho đối tác của ông Kivelidi, nói ông Rink bị tuyên án một năm tù treo vì “lạm quyền”. Vị luật sư tin thân chủ của ông vô tội, và nói ông Kivelidi bị các quan chức tình báo biến chất đầu độc, mà Tổng thống Nga lúc đó là ông Boris Yeltsin không được biết.

"Thủ trưởng đơn vị tối mật" bán lén chất độc

Cũng trong bản khai, ông Rink là trưởng phòng thí nghiệm - một cơ sở nghiên cứu hóa học tối mật ở thành phố Shikhany (ở vùng Saratov) và cơ sở này tiếp tục phát triển chất độc loại Novichok cho đến năm 1994, theo các nhân viên điều tra dẫn lời một nhà hóa học khác được giấu tên, và người này có mặt trong cuộc khai báo của ông Rink.

Tài liệu điều tra tối mật lưu ý ông Rink cũng được gọi là “Thủ trưởng đơn vị GITOS” (Viện công nghệ tổng hợp hữu cơ nhà nước Nga) ở Shikhany. Đây là một đơn vị “cực kỳ mật, nhân viên phải ký cam kết không tiết lộ dữ liệu nhạy cảm, gồm khi làm việc với các chất độc”.

Nhân viên Cục điều tra liên bang Nga (FSB) ở vùng Saratov cho nhóm điều tra biết: vào năm 1994, một số nhân viên GITOS “tổng hợp và bán lén chất độc”. Người đầu tiên bị chết vì chất độc này chính là chủ ngân hàng Kivelidi.

Báo Nga Novaya Gazeta phỏng vấn ông Rink, và ông nói chính người Anh có thể đầu độc cựu điệp viên GRU Skripal. Các quan chức Nga cũng nói như vậy, và khẳng định hoạt động sản xuất vũ khí hóa học của Liên Xô đã kết thúc năm 1992, và kho dự trữ vũ khí hóa học của Nga đã được tiêu hủy hoàn toàn năm 2017.

Vĩnh Thụy (theo Moscow Times)