Từ ngày 18.10 tới, Mỹ cấm dân CHDCND Triều Tiên và quan chức Venezuela nhập cảnh Mỹ, theo một thông báo mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Thông báo khuya 24.9 đưa 2 nước trên cùng Chad vào danh sách cấm, trong khi tiếp tục hạn chế người Iran, Libya, Syria, Yemen và Somalia là 5/6 nước đông người theo đạo Hồi bị cấm đến Mỹtrong một sắc lệnh mà ông Trump ký hồi tháng 3, đến ngày 24.9 thì hết hạn.
Lệnh cấm mới có hiệu lực với hầu hết công dân 7 nước, trong khi chỉ có hiệu lực với một nhóm quan chức chính phủ Venezuela và gia đình họ. Sudan được xóa khỏi danh sách cấm, trong khi dân Iraq sẽ bị “xét kỹ” nhưng không còn bị cấm đến Mỹ.
Các hạn chế mới nhắm đến công dân các nước bị Bộ An ninh nội địaMỹ đánh giá là từ chối chia sẻ thông tin với Mỹ về hành khách có tiền án tiền sự, hoặc bị nghi dính líu khủng bố, hoặc không tiến hành các bước kiểm tra an ninh nâng cao theo yêu cầu của Mỹ, ví dụ cấp hộ chiếu điện tử có thông tin sinh trắc học.
Hậu quả là công dân Somali có thể bị cấm định cư ở Mỹ, sẽ bị xem xét kỹ trước khi cấp visa du lịch. Chỉ có người Iran có visa du học mới được phép đến Mỹ, nhưng cũng có thể bị cấm định cư vĩnh viễn, không được cấp visa du lịch và visa làm ăn.
Tuyên bố về lệnh cấm vận mới nêu: Triều Tiên hoàn toàn không hợp tác với Mỹ ở nhiều lĩnh vực, không đáp ứng các yêu cầu chia sẻ thông tin”. Tuy nhiên, tỉ lệ di trú từ Triều Tiên vào Mỹ rất ít.
Tuyên bố của ông Trump viết: “Là Tổng thống, tôi phải hành động để bảo vệ an ninh và quyền lợi của nước Mỹ và công dân Mỹ”.
Sau đó, ông viết Twitter: “Giúp nước Mỹ an toàn là nhiệm vụ trọng tâm số 1 của tôi. Chúng tôisẽ không chấp nhận những người đến từ đất nước mà chúng tôi không thể kiểm tra độ an toàn”.
Đây là lần thứ ba chính phủ Mỹ hạn chế người nước ngoài đến Mỹ, sau khi ông Trump đi tranh cử tổng thống đã kêu gọi “đóng sầm cửa hoàn toàn” đối với người Hồi giáo muốn đến Mỹ.
Lệnh cấm đầu tiên hồi đầu năm 2017, cấm công dân 7 nước đông người theo đạo Hồi, đã gây nhiều hỗn loạn khi thực hiện ở các sân bay trên toàn nước Mỹ và gây xáo trộn ở nước ngoài.
Sau đó, chính phủ Mỹ phải bỏ sau nhiều cấp tòa liên bang ngăn chặn, với lý do lệnh cấm này vi phạm quyền tự do tôn giáo được ghi trong Hiến pháp Mỹ.
Lệnh cấm thứ hai hồi tháng 3 nhắm vào công dân 6 nước theo đạo Hồi, đã có hiệu lực hồi mùa hè sau một phán quyết tạm thời của Tòa án tối cao liên bang.
Chính sách mới chắc chắn sẽ là một rào cản lớn trong việc Tòa án tối cao liên bang thách đố lệnh cấm thứ hai của chính quyền Mỹ.
Cấp tòa cao nhất Mỹ này sẽ nghe điều trần ngày 10.10 tới. Một nhóm các bang về phe đảng Dân chủ cùng các nhóm ủng hộ nhập cư hợp pháp đều cho rằng ông Trump lạm quyền hành pháp và cố tình nhắm vào người theo đạo Hồi.
Nhưng lệnh cấm thứ ba nay có thêm người của các nước không theo đạo Hồi cũng bị cấm đến Mỹ, chắc chắn sẽ tác động đến phần tranh luận tại tòa.
Bích Ngọc (theotheguardian)