Ném đá giấu tay - cách thương lái Trung Quốc làm hại đối tác nguy hiểm nhất

Có bí mật gì hay thương lái dùng chiêu thức gì mà có thể đưa được những đối tác vào cửa tử sau khi đường đi nước bước của họ bị lật tẩy?

Tạo ma trân mua bán nguy hại

Đã có nhiều nhìn nhận rằng người Trung Quốc, nhất là tầng lớp thương gia Trung Quốc dùng tiền để phá hoại kinh tế một đất nước, làm ảnh hưởng xấu đến cuộc sống người dân nước sở tại. Giới phân tích cho rằng nếu sự việc diễn ra đúng như vậy thì vẫn còn là may mắn.

Trong hầu hết các trường hợp, người Trung Quốc không mất tiền của mình để làm hại đối tác, mà họ dùng ngay tiền của của đối tác làm công cụ trừng phạt đối tác. Thậm chí họ còn làm lợi trên những hoạt động ấy – ngoài mục đích tác động xấu đến kinh tế - xã hội của nước sở tại.

Forbes Asia cho rằng có ba giai đoạn để hiểu về chiêu trò của người Trung Quốc là: Tuyên bố về ý định, thiết kế chương trình và thực hiện chương trình. Giá trị của chương trình, bản chất của vấn đề luôn nằm ở giai đoạn cuối cùng của chương trình, đó là thực hiện.

Thủ thuật mà thương lái Trung Quốc thực hiện ở nước ngoài là đóng vai cả người mua và người bán chỉ trong một nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Và đây chính là nguyên nhân của mọi nguyên nhân làm nên sự bí mật không bao giờ được bật mí – nguyên nhân tạo nên những “cơn sốt mơ hồ”.

Bắt đầu là việc tạo dư luận về nhu cầu rất lớn, rất gấp về một sản phẩm nào đó - khởi nguồn cho hoạt động cung - cầu. Kế tiếp là dùng một khoản tài chính rất nhỏ (khoản này sau đó sẽ được thu lại hết) tiếp sức cho ít nhất 3 đối tác là lực lượng trung gian - thương lái nước sở tại. Tạm gọi là đối tác A, đối tác B và đối tác C.

Chủ hàng Trung Quốc sẽ đặt hàng và đưa thời hạn giao hàng khác nhau cho 3 đối tác theo thứ tự A, B, C với nguyên tắc đối tác được đặt hàng trước tiên thì giao cuối cùng, đối tác được đặt hàng cuối cùng thì giao trước tiên. Và động thái tiếp theo là hối thúc C giao hàng. Vì đã tính toán nên chủ hàng biết C không thể có hàng để giao đúng thời hạn và có nguy cơ phải bồi thường.

Lúc này người mua “trong bóng tối” thông qua lực lương trung gian khác - tiếp thị - thông tin về khả năng cung ứng hàng hóa của đối tác B cho C biết. Do B chưa tới thời hạn giao hàng nên sẽ bán cho C, còn C sợ bồi thường nên phải mua giá cao để giao trót lọt lô hàng đầu tiên. Thế là B bàn hàng cho C mà quên rằng người mua đã tính toán là B sẽ lại có nguy cơ như C.

Và B sẽ mua hàng của A tương tự như C mua lại của B vậy. Đến lượt A cũng thế, nhưng phải mua từ chính chủ hàng. Thế là A, B, C cứ chạy lòng vòng theo sự điều khiển của chủ hàng Trung Quốc với sức ép về thời giao hàng, số lượng hàng hóa và giá cả hàng hóa theo hướng có lợi cho họ.

Khi chủ hàng thấy nguy cơ bại lộ và mục đích của mình đã đạt được thì mọi việc chấm dứt một cách đột ngột và hậu quả là hàng kho sản phẩm không có người mua. Thiệt hại vô cùng lớn cho mọi tầng nấc kinh doanh, gây hỗn loạn cho kinh tế - xã hội với nợ nần, phá sản.

Sau một thời gian nguôi ngoai thì lại có một cơn sốt về một mặt hàng nào đó mà không ai biết trước, lường trước được. Và rồi lại có nhiều người ở nhiều quốc gia tiếp tục ngả nghiêng theo những cơn sốt mơ hồ ấy mà hậu quả luôn là mất tiền mất của, mất cả sức lực và niềm tin.

Điều rất lợi hại là những mặt hàng mà người Trung Quốc hướng vào gây nên những cơn sốt mơ hồ ở nước ngoài hầu hết không phải là những mặt hàng quốc cấm hay bị giới hạn mua bán. Do vậy, họ vô tư thực hiện những chiêu thức mà không sợ bị cơ quan pháp luật nước sở tại “sờ gáy” hay ngăn cản.

Khi bị đối tác đề phòng thì họ mua những sản phẩm thải loại hay không gây ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất khiến cho người dân và doanh nghiệp các nước sở tại chủ quan để rồi lại mang tiền của mình trao cho thương lái Trung Quốc.

Doanh nghiệp Việt Nam cũng từng dính chiêu

Người dân và doanh nghiệp Việt Nam là những đối tác bị thiệt hại nhiều nhất bởi chiêu trò của thương lái Trung Quốc. Nhiếu nhận định cho rằng vì tham hay mất cảnh giác nên người dân và doanh nghiệp Việt Nam dễ bị thương lái Trung Quốc lừa, song vấn đề nằm ở ma trận mua bán nguy hại.

Xin lấy một ví dụ thực tế cho thấy ma trận mua bán nguy hại mà thương lái Trung Quốc thực hiện tại Việt Nam, khiến người dân và doanh nghiệp Việt Nam phải nhận hậu quả vì nhân tai Trung Quốc. Đó là việc mua bán hạt tiêu lép, hạt tiêu xộp và rễ hồ tiêu tại Đắk Lắc năm 2015.

Theo đó, trong khoảng từ tháng 4 đến tháng 5.2015, nguồn tin cung cấp cho An ninh Kinh tế - Công an tỉnh Đắk Lắk là phát hiện một số thương lái Trung Quốc đã đến địa bàn tỉnh này thu gom các sản phẩm trên từ các hộ nông dân trồng hồ tiêu với số lượng lớn, giá cao hơn giá thị trường từ 3.000 VND đến 10.000 VND/kg.

Sau khi thu gom được hàng từ nông dân, thương lái Trung Quốc tiếp tục đặt hàng, ký hợp đồng và đặt cọc tiền các doanh nghiệp, đại lý kinh doanh nông sản với sản lượng nhiều và giá rất cao. Điều đó đã tạo sự khan hiếm nguồn hàng trên thị trường.

Khi nguồn hàng trong dân không còn, các doanh nghiệp và đại lý không có đủ hàng để giao thì các thương lái Trung Quốc thông qua thương lái người Việt dùng lượng hàng đã thu gom trước đó bán lại cho các doanh nghiệp, đại lý và cuối cùng là hủy hợp đồng đã ký.

Các doanh nghiệp, đại lý ôm hàng trăm tấn hạt tiêu thương phẩm, phế phẩm đã mua với giá cao từ thương lái Trung Quốc hoặc thu gom từ các nguồn khác nhưng không thể bán được theo hợp đồng đã ký với người Trung Quốc.

Tháng 5.2015, Phòng An ninh Kinh tế - Công an tỉnh Đắk Lắk đã có công văn gửi đến công an các huyện, thị xã, thành phố, đề nghị kịp thời phát hiện hành vi, thủ đoạn của một số thương lái Trung Quốc và báo cáo bằng văn bản cho công an tỉnh.

Đồng thời, công an tỉnh này cũng tuyên truyền vận động các doanh nghiệp kinh doanh hồ tiêu cảnh giác trước thủ đoạn của các thương lái Trung Quốc. Thương lái Trung Quốc đã nhờ người Việt Nam dùng hàng Việt Nam làm hại người Việt Nam và mang lợi cho người Trung Quốc.

"Thủ đoạn của thương lái Trung Quốc chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, làm lũng đoạn thị trường, gây thiệt hại cho người dân, đại lý và các doanh nghiệp kinh doanh nông sản trên địa bàn tỉnh", công văn của Phòng An ninh Kinh tế - Công an tỉnh Đắk Lắk nêu rõ.

Theo The Guardian, Trung Quốc có thể sử dụng bất cứ công cụ nào, ở bất cứ tầng nấc nào, trong bất cứ lĩnh vực quan hệ nào, nhằm mục tiêu làm suy yếu đối tác, khiến đối tác phụ thuộc, lệ thuộc vào mình, từ đó điều khiển đối tác phục vụ cho ý đồ thống trị của họ.

Ma trận mua bán nguy hại của thương lái Trung Quốc được nhìn nhận là một trong những công cụ mềm song cực kỳ nguy hiểm của người Trung Quốc. Nó làm suy yếu đối tác tinh vi đến mức khi bị hạ nốc ao người ta mới nhận ra kẻ thù chính là những người bạn hàng quen thuộc.

Ngọc Việt