Nếu Mỹ đánh trận sẽ thua Nga chỉ vì kẹt xe ở châu Âu

Hoặc những chiếc xe chở quân Humvee có thể phải bò sau đoàn xe tải ì ạch lết trên các con đường hẹp. Hoặc quân binh có thể bị giữ lại ở những chốt kiểm soát hộ chiếu cùng các thủ tục quan liêu giấy tờ làm mất nhiều thời gian.

Tình trạng trì trệ này và tắc nghẽn lưu thông vừa kể trên sẽ khiến việc dàn quân gặp rất nhiều khó khăn.

Nga tung cú đấm năm 2014, NATO choáng váng

NATO được lập nhằm phòng thủ trước nguy cơ chiến tranh với Nga. Thời Chiến tranh Lạnh, quân binh phương Tây thường tập trận lớn, và trận tuyến giữa Đông Đức và Tây Đức không xa nơi mà hơn 200.000 quân Mỹ được triển khai.

Nhưng khi Liên Xô sụp đổ năm 1991, các nhà kế hoạch quân sự phương Tây vui vẻ “vứt bỏ” các sách giáo khoa quân sự, với hy vọng vào một sự hợp tác mới với Nga. Trong nhiều năm sau khi NATO mở rộng lãnh thổ vào khu vực từng thuộc Liên Xô hồi năm 2004, khối liên minh quân sự này không hề có kế hoạch bảo vệ các thành viên mới.

Vì thế, theo Washington Post, việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea từng thuộc Ukraine hồi năm 2014 đã giống như một cú đấm làm NATO choáng váng, và các nhà kế hoạch quân sự phương tây lại phải “bới thùng rác” tìm lại các sách giáo khoa quân sự thời Chiến tranh Lạnh. Nhưng sức mạnh chống Nga của NATO đã quá suy yếu, và khả năng hành quân khắp châu Âu của họ bị suy yếu theo.

Cựu tướng bộ binh 3 sao Douglas Lute-từng là Đại sứ Mỹ ở NATO-nói: “Chúng tôi đã không nghĩ chuyện mở rộng này theo hướng quân sự”.

Thủ tục quan liêu giấy tờ gây kẹt xe

NATO chỉ có 1 lực lượng nhỏ triển khai đến các nước thành viên chung biên giới với Nga, và quân tăng viện cần vượt qua hàng trăm dặm đường, và những trì trệ-như tính quan liêu, xây dựng kế hoạch kém cùng cơ sở hạ tầng lạc hậu-có thể giúp Nga chiếm lãnh thổ NATO ở 3 nước vùng biển Baltic nhanh chóng, trong khi các nhà kế hoạch quân sự Mỹ vẫn còn đang phải điền 17 loại giấy tờ cần thiết để qua Đức và tiến vào Ba Lan.

Trong chí ít một cuộc diễn tập của Nhà Trắng với kịch bản châu Âu có chiến tranh với Nga, những cú sẩy chân hậu cần này có thể góp phần khiến NATO thua trận. Khả năng này là hiển nhiên, khi lính bị kẹt trong lúc cố gắng hành quân giữa các cuộc diễn tập quân sự ở châu Âu.

Trong khi đó, các nhà kế hoạch quân sự Nga thì nắm rõ cầu đường và các điểm xung yếu của những thành viên mới của NATO, vì các nước này từng thuộc Liên Xô.

Và ở bất kỳ nơi nào mà Nga không bị thách thức trong việc đưa quân vào “lãnh thổ riêng” của họ, thì một loạt những qui định thời bình lại gây phức tạp cho hoạt động quân sự trong khối châu Âu.

Ví dụ Đức chỉ cho phép xe tải chở xe tăng cùng khí tài quân sự hàng nặng chạy trên dường cao tốc vào ban đêm của những ngày làm việc. Thụy Điển dù không là thành viên NATO nhưng làm việc chặt chẽ với NATO, thì đòi phải báo trước 3 tuần trước khi quân binh và khí tài có thể nhập cảnh.

Thiếu tướng Steven Shapiro, phụ trách tổ chức hoạt động của quân Mỹ ở châu Âu, nói: “Nếu bạn có thể đến đó trong 45 ngày thì bạn vào trận quá trễ”. Vị tướng hai sao này còn kể gần đây, ông phải điền 17 đơn để chuyển quân từ cảng Bremerhaven đến nơi dàn quân tại Ba Lan.

Năm ngoái, một nhóm bộ binh Mỹ dự tính mất 2 tuần để dùng xe lửa để đưa số xe bọc thép Stryker của họ từ Gruzia về Đức.

Nhưng hóa ra mất 4 tuần, khiến số quân Mỹ ở Đức phải ngồi yên không có xe hoặc vũ khí, theo Trung tá Adam Lackey chỉ huy nhóm quân này nói với báo Washington Post ngày 25.6.

Ông Lackey nói: “Chúng tôi kết thúc nhiệm vụ ngày 15.8, nhưng vài xe chỉ về đến căn cứ cuối tháng 12”. Vì những trở ngại liên tục mọc lên: lính biên phòng Hungaria không ưa cách Romania cho phép xích xe Stryker trên toa xe lửa, nên số xích trên toàn bộ 12 toa phải bị tháo ra rồi siết lại theo quy chuẩn Hungaria.

Ông Lackey nói: “Họ không quan tâm đó là quân Mỹ ở châu Âu. Họ là công ty đường sắt nhà nước Deutsche Bahn”. Và ông kể quân của ông phải lên xe lửa về Đức mà không có xe chuyên dụng của họ. Khi các chiếc Stryker về đến căn cứ thì mưa tuyết cuối năm đã buộc quân lính tăng gấp đôi khối lượng bảo trì cần thiết để chúng lại có khả năng chiến đấu.

May mắn cho nhóm quân của ông Lackey là họ đang dẫn đầu cuộc dàn quân NATO ở đông bắc Ba Lan. Ông nói: “Lần này, chúng tôi sẽ lái xe chạy khắp nơi”.

Nhưng nếu một cuộc khủng hoảng nổ ra, mà quân binh phải chờ xe thì làm sao có thể đánh chặn quân Nga?

Vị trí nguy hiểm nhất để bảo vệ toàn thể NATO là một dải đất hẹp nối Litva với Ba Lan: khu vực Kaliningrad thuộc Nga kẹp một bên và bên kia thuộc Belarus, một đồng minh của Nga.

Nga dàn tên lửa phòng không hiện đại ở Kaliningrad, nên trong những cuộc tập trận giả lập, chỉ huy NATO rất ngại đưa máy bay đến khu vực này.

Điều này có nghĩa 3 nước vùng biển Baltic rất dễ bị Nga chiếm, và bất kỳ bộ binh của nước thành viên NATO nào đến cứu sẽ không được máy bay yểm hộ, chưa kể chỉ cần cho lật một chiếc xe tải đang ì ạch trên đường cao tốc là đủ chặn quân NATO tiến vào khu vực này.

Vị trí xung yếu này sẽ buộc NATO triển khai quân nhanh, nếu quân Nga rầm rộ vượt qua biên giới. Theo một nghiên cứu năm 2016 của tổ chức nghiên cứu RAND Corp, Nga có thể chiếm thủ đô Riga của Latvia trong vòng từ 36 đến 60 giờ.

Một quan chức hậu cần thuộc Bộ Quốc phòng Litva, trung tá Valdas Dambrauskas kết luận: “3 nước vùng Baltic có thể là nơi mà Nga thách đố toàn khối NATO. Nếu 3 nước này chống không nổi, thì toàn thể NATO thua trận trước Nga”.

Xe tăng Mỹ được chở qua châu Âu để sẵn sàng chống Nga - Ảnh: Getty Images

NATO nhờ EU tăng chi cơ sở hạ tầng, giảm quan liêu giấy tờ

Cựu tướng chỉ huy quân Mỹ ở châu Âu Ben Hodges nói: “Chúng ta di chuyển nhanh hơn Nga thì mới có thể đánh chặn họ hiệu quả. Mỹ và NATO cần có khả năng dàn đông quân để Nga không thực hiện một tính toán sai khủng khiếp”.

Từ khi về hưu cuối năm 2017, ông Hodges tham gia Trung tâm Phân tích chính sách châu Âu (ở Mỹ) và ông đã liên tục báo động tình trạng kẹt xe, cũng như thành công trong việc đưa vấn đề tính cơ động của quân đội vào hội nghị thượng đỉnh NATO ở Brussels (Bỉ) vào tháng 7 tới.

Lãnh đạo NATO bắt đầu giải quyết vấn nạn kẹt xe, như năm ngoái đã làm việc với EU, để tăng chi cho cơ sở hạ tầng và kéo giảm tình trạng quan liêu giấy tờ dẫn đến chuyện chậm trễ hành quân.

Tại thượng đỉnh NATO, họ cũng kỳ vọng sự phê duyệt hai cơ sở chỉ huy mới, nhằm có thể tăng tốc vận chuyển từ phía tây nước Mỹ đến biên giới NATO giáp Nga. Hoạt động này sẽ tăng số người làm việc toàn thời gian để giải quyết các vấn nạn, dù vẫn phải mất nhiều năm để giải quyết dứt điểm.

Trong một động thái liên quan, lãnh đạo NATO còn kỳ vọng sự phê duyệt Kế hoạch 30-30-30-30 của Mỹ: NATO phải có 30 tiểu đoàn bộ binh, 30 phi đội chiến đấu cơ hạng nhẹ, 30 tàu chiến hải quân như khu trục hạm sẵn sàng được triển khai trong vòng 30 ngày sau khi được đặt trong tình trạng báo động.

NATO hiện có lực lượng phản ứng nhanh 5.000 quân sẵn sàng triển khai trong chỉ 10 ngày, nhưng các nhà kế hoạch quân sự nhận định thế vẫn chưa đủ, từ đó có Kế hoạch 30-30-30-30.

Các thay đổi này có thể tăng cường đáng kể khả năng NATO đánh chặn Nga. Họ hy vọng tránh được chiến tranh bằng cách vội dàn quân để “hù” địch không tràn qua biên giới.

Vĩnh Thụy (theo Washington Post)