Nguyên Tổng giám đốc TISCO lĩnh án 9 năm 6 tháng tù, bồi thường 130 tỉ

Kiến nghị xem xét trách nhiệm của Bộ Công Thương

Chiều 20.4, HĐXX TAND TP.Hà Nội đã tuyên bản án sơ thẩm với 19 bị cáo trong vụ án sai phạm xảy ra tại Dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2.

Theo đó, HĐXX cấp sơ thẩm quyết định tuyên phạt bị cáo Trần Trọng Mừng (nguyên Tổng giám đốc Công ty CP Gang thép Thái Nguyên - TISCO) 9 năm 6 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và bồi thường 130 tỉ đồng.

Cùng tội danh, bị cáo Trần Văn Khâm (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc TISCO) lĩnh án 8 năm 6 tháng tù; Mai Văn Tinh (nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam - VNS) lĩnh án 6 năm tù và phải bồi thường 80 tỉ đồng. Các bị cáo còn lại nhận mức án tương xứng với hành vi phạm tội.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX buộc các bị cáo phải liên đới bồi thường số tiền hơn 830 tỉ đồng cho TISCO.

HĐXX kiến nghị xem xét trách nhiệm của Bộ Công Thương khi đã giới thiệu nhà thầu không đủ năng lực; xem xét trách nhiệm của VINAINCON trong việc thực hiện hợp đồng.

Các bị cáo không tư lợi

Theo nhận định của HĐXX, Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên do TISCO làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS). Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn KH-CN và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Giá trị hợp đồng trọn gói hơn 160 triệu USD. Tuy nhiên, các bị cáo trong vụ án đã không thực hiện đúng quy định của pháp luật, không đạt được hiệu quả của dự án mà còn gây thất thoát số tiền đặc biệt lớn.

Cụ thể, sau hơn 11 tháng khởi công, MCC chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, chưa thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu nhưng đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng. MCC còn đề nghị điều chỉnh giá hợp đồng EPC.

Trong đó, bị cáo Trần Trọng Mừng không chỉ đạo áp dụng điều khoản để dừng hợp đồng, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng mà quyết tâm thực hiện dự án. Hành vi của Trần Trọng Mừng đã khiến dự án phải dừng thi công, gây thất thoát, lãng phí trên 830 tỉ đồng.

Bị cáo Mai Văn Tinh có các hành vi sai phạm khiến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án, không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu về tiến độ, giá trị hợp đồng, làm dự án phải dừng thi công gây thất thoát trên 830 tỉ đồng…

Theo HĐXX, 2 bị cáo đã chỉ đạo các cá nhân có liên quan thuộc TISCO và VNS tổ chức, thực hiện việc điều chỉnh dự toán chi phí phần C, tham gia ký hợp đồng thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC số 01 theo hình thức hợp đồng theo đơn giá…, tạo điều kiện để MCC có lý do chối bỏ trách nhiệm thực hiện hợp đồng trên, chấp thuận không có căn cứ VINAINCON làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của Hợp đồng EPC số 01 trong khi VINAINCON không đủ năng lực.

Với những sai phạm nêu trên, HĐXX nhận định đây là nguyên nhân dẫn đến việc dự án bị chậm tiến độ, gây thiệt hại lớn; qua đó thấy rằng việc VKS truy tố các bị cáo với các tội danh nêu trên là đứng pháp luật, có cơ sở.

Theo nhận định của HĐXX, hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội. Các bị cáo đều là người có chức vụ, quyền hạn nhưng không thực hiện đúng các quy định của pháp luật, không thực hiện đúng nội dung hợp đồng, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước. Dự án đang bị tạm dừng, các hạng mục đều bị xuống cấp… gây ra nhiều hệ lụy nên cần có mức án nghiêm minh để đủ sức răn đe và phòng ngừa chung.

Tuy nhiên, HĐXX cho rằng các bị cáo không tư lợi và chỉ mong dự án được phát triển. Trong vụ án này, TISCO là chủ đầu tư, chịu trách nhiệm trực tiếp nên nhóm bị cáo ở TISCO có vai trò chính, trong đó bị cáo Trần Trọng Mừng giữ vai trò cao nhất.

Trong vụ án này, khi lượng hình, HĐXX cũng xem xét, áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo thuộc TISCO như có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác, thành khẩn khai báo…, TISCO có công văn xin giảm nhẹ cho các bị cáo.

Với những bị cáo tại VNS, HĐXX nhận định các bị cáo đã thiếu kiểm tra, xem xét, đồng thời chấp thuận VINAINCON không đủ năng lực là nhà thầu phụ thực hiện phần C của hợp đồng. Tại VNS, hành vi của bị cáo Mai Văn Tinh đã trực tiếp ảnh hưởng đến hậu quả của vụ án nên mức án bị cáo phải chấp hành chỉ sau bị cáo Mừng.

Dù vậy, HĐXX xét thấy bị cáo Mai Văn Tinh và các bị cáo tại VNS cũng có nhiều tình tiết giảm nhẹ (thành khẩn khai báo, có nhiều thành tích trong công tác, nhân thân tốt…) và VNS cũng có đơn xin giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo nên HĐXX đã xem xét, áp dụng để đưa ra bản án phù hợp với từng bị cáo.