Năm nay, Haruki Murakami hoàn toàn bị lép vé bởi các nhà văn nữ.
Từ 7.10 đến 14.10, Viện hàn lâm Thụy Điển sẽ công bố dần những cá nhân/tổ chức chiến thắng giải Nobel 2019 trải dài ở 6 lĩnh vực: văn học, y học, vật lý, hóa học, kinh tế và hòa bình. Đặc biệt, năm nay có đến 2 người chiến thắng giải Nobel Văn học do năm ngoái hạng mục này không được trao vì ảnh hưởng tiêu cực từ vụ bê bối lạm dụng tình dục của Jean-Claude Arnault - chồng của một thành viên trong Viện.
Khác với những giải Nobel khác, giải Nobel Văn học nổi tiếng khó đoán và không ít lần trao cho những cái tên ít được mong chờ nhất. Điển hình như việc nam ca sĩ người Mỹ Bob Dylan được chọn vào năm 2016 đã gây ra tranh cãi gay gắt trên truyền thông lẫn mạng xã hội.
Đã thành thông lệ, trước thềm sự kiện công bố giải Nobel vài ngày, các công ty cá cược sẽ tung ra tỷ lệ cá cược dành cho những người có khả năng chiến thắng cao nhất. Danh sách này trong vài năm gần đâythường mang tính chính xác rất cao, nhất là những cá nhân lọt được vào top 3.
Theo trang tổng hợp tỷ lệ cá cược NiceOdds của Anh, Haruki Murakami - một nhân vật quen thuộc của đường đua này - đã lọt ra khỏi top 3 với tỷ lệ 1/9 và đứng ở hạng 4. Ông là một trong những nhà văn Nhật có sức ảnh hưởng lớn nhất hiện nay với hàng loạt tác phẩm bán chạy và hầu hết đều đã được dịch sang tiếng Việt. Đáng tiếc, may mắn vẫn chưa mỉm cười với Haruki Murakami. Năm 2015, ông đứng thứ nhì chỉ sau nhà văn nữ Svetlana Alexievich - người sau đó đã được xướng tên.
Anne Carson
Điều thú vị là vượt mặt Haruki Murakami trong danh sách là 3 người phụ nữ. Anne Carson (69 tuổi) - một nhà thơ, nhà tiểu luận, dịch giả và giáo sư người Canada - đứng đầu với tỉ lệ cao ngất ngưỡng 1/5. Bà từng giảng dạy tại đại học Michigan và Princeton. Loạt thơ nổi tiếng nhất của bà là Autobiography of Red (1998).
Maryse Condé
Đứng ở vị trí thứ nhì là Maryse Condé (82 tuổi) - giáo sư kiêm tiểu thuyết gia lịch sử - với tỉ lệ 1/6. Thú vị là vào năm ngoái, bà chính là người đã được trao giải New Academy (Den Nya Akademien - litteraturpriset 2018) - một hình thức nhằm thay thế giải Nobel Văn học 2018 và chỉ diễn ra một lần. Ban tổ chức khi ấy gồm 100 nhân vật hoạt động trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật tại Thụy Điển với quy trình tuyển chọn người chiến thắng gồm 3 vòng và hoàn toàn công khai - khác hẳn với phương thức mang tính khép kín của Viện hàn lâm.
Can Xue
Sau Maryse Condé là Can Xue (66 tuổi) một tiểu thuyết gia, nhà phê bình văn học và thợ may. Bà sinh ra tại tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc) và bắt đầu viết truyện ngắn vào năm 1983. Bút danh Can Xue cho phép bà không cần lộ giới tính thật của mình nhằm tránh tình trạng phân biệt đối xử phụ nữ trên văn đàn hoa ngữ thời điểm đó. Thế nhưng, mọi chuyện đã bại lộ và Can Xue trở thành tấm bia cho nhiều nhà phê bình là nam giới tấn công trong một thời gian dài. Gần đây, các tác phẩm của bà dần được thừa nhận bởi tính tiên phong của chúng.
Trong danh sách còn nhiều cái tên đáng chú ý khác như Ngugi Wa Thiong'o (1/9), Margaret Atwood (1/11)… và tác giả của loạt tiểu thuyết A Song of Ice and Fire George R. R. Martin (1/251).
Mai Thảo