Sáng mai (23.8), TAND TP.HCM sẽ tuyên án đối với 254 bị cáo liên quan đến vụ án “Nhận hối lộ” xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam và một số trung tâm đăng kiểm khác.
Theo dự kiến, Hội đồng xét xử (HĐXX) sẽ tuyên án vào ngày 27.8. Tuy nhiên, do tiến độ làm việc của HĐXX nhanh hơn dự kiến nên tòa sẽ tuyên án vào lúc 8 giờ ngày 23.8.
Cùng Một Thế Giới nhìn lại diễn biến phiên tòa xét xử vụ án đăng kiểm trước ngày tuyên án.
Cựu Cục trưởng Trần Kỳ Hình nói “chỉ vô tình phạm tội”
Ngày 18.7, TAND TP.HCM bắt đầu tiến hành xét xử vụ án xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, các trung tâm đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm tại TP.HCM và các địa phương khác đối với 254 bị cáo.
Theo cáo trạng, đây là vụ án tham nhũng có quy mô đặc biệt lớn, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực quản lý nhà nước đối với hoạt động đăng kiểm phương tiện xe cơ giới và phương tiện thủy nội địa.
Khi được tự bào chữa, bị cáo Trần Kỳ Hình (cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam) cho rằng đến thời điểm hiện tại, tất cả Giám đốc trung tâm đăng kiểm và Trưởng phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) đều không có lời khai nói "bị cáo là người chỉ đạo, biết cấp dưới nhận hối lộ mà vẫn nhận tiền từ họ".
Đối với cáo buộc lợi dụng chức vụ quyền hạn trong việc duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở đóng tàu không đủ điều kiện, ông Hình thừa nhận trên thực tế, các xưởng này của người dân sống gắn liền với nghề lúa, ra đời và hoạt động từ xưa nên khó đáp ứng đủ điều kiện hoạt động theo quy chuẩn.
Theo lời bị cáo Hình, vì các xưởng trên hoạt động với lòng hăng hái của những người gắn bó cả đời với sông nước nên bị cáo đã cấp duyệt, dẫn tới việc vô tình sai phạm các quy định của luật mới được ban hành sau này.
Bị cáo Hình nói "bản thân chỉ “vô tình phạm tội” chứ không cố ý lợi dụng chức vụ quyền hạn để hưởng lợi. Bị cáo không biện minh cho hành vi của mình, nhưng mong HĐXX thấu hiểu".
Bị cáo Đặng Việt Hà (cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, được bổ nhiệm sau khi Trần Kỳ Hình nghỉ hưu) bị đề nghị mức án 20 năm tù về tội “Nhận hối lộ” vì đã buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm, Trung tâm Đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong suốt thời gian dài.
Khi phát hiện, bị cáo Hà không chấn chỉnh, xử lý mà “vì vụ lợi cá nhân” tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo cán bộ Phòng kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm Đăng kiểm nhận hối lộ.
Tại tòa, bị cáo Hà bày tỏ sự ăn năn hối hận, thừa nhận hành vi nhận hối lộ cũng như nhận trách nhiệm với vai trò là người đứng đầu. Bị cáo đã nhờ gia đình nộp toàn bộ số tiền hưởng lợi.
Một số bị cáo được Viện kiểm sát (VKS) đề nghị lại mức án
Sau khi trải qua phần đối đáp, tranh luận tại tòa, đại diện VKS đã đề nghị lại mức án theo hướng giảm từ 1 - 3 năm tù đối với 42 bị cáo. Ngoài ra, có 10 bị cáo được VKS xem xét đề nghị giảm từ án tù sang án treo.
Theo đó, cựu Cục trưởng Đặng Việt Hà được VKS đề nghị từ 18 – 19 năm tù về tội “Nhận hối lộ” (trong phần luận tội đầu tiên, VKS đề nghị HĐXX xử phạt bị cáo Hà 20 năm tù).
Theo VKS, các bị cáo trong vụ án đều có chuyên môn, nghiệp vụ, nhưng chỉ vì động cơ tư lợi, nhận thức chưa đầy đủ, đã thực hiện hành vi phạm tội xuyên suốt từ cục trưởng, đến trưởng phòng và nhân viên.
Về hình phạt, VKS cho rằng cần có sự phân hóa trách nhiệm xử lý nghiêm đối với người đứng đầu, xem xét giảm nhẹ cho các bị cáo có vai trò đồng phạm, thực hiện theo chỉ đạo. VKS cũng ghi nhận tất cả các bị cáo trong vụ án đều có nhiều tình tiết giảm nhẹ, như nhân thân tốt, lần đầu phạm tội, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải.
Theo VKS, trong thời gian giữ chức vụ Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, các bị cáo Trần Kỳ Hình và Đặng Việt Hà là những người đứng đầu, chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện mọi hoạt động của Cục Đăng kiểm nhưng đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao, đưa ra chủ trương làm trái quy định của pháp luật.
Trong đó, bị cáo Hình và Hà đã nhận hối lộ với số tiền đặc biệt lớn; để xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống, trong thời gian dài… nên phải chịu trách nhiệm với vai trò là người đứng đầu.
Đối với các bị cáo là lãnh đạo, đăng kiểm viên Phòng kiểm định xe cơ giới, VKS nhận thấy họ đã lợi dụng vị trí công tác, nhận tiền từ các chủ phương tiện cần thẩm định hồ sơ xe cải tạo, nhận tiền từ các Trung tâm đăng kiểm để không thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Sự ăn năn, hối tiếc của cựu Cục trưởng
Cuối buổi sáng 17.8, toàn bộ 254 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam đã hoàn tất phần trình bày lời nói sau cùng của mình. Đa phần các bị cáo đã ăn năn hối cải, xin được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật, mong sớm về với gia đình, người thân, xã hội.
Trong đó, bị cáo Trần Kỳ Hình gửi lời xin lỗi gia đình, xin lỗi Đảng và Nhà nước, đặc biệt là Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã giao cho bị cáo trọng trách nhưng bị cáo không làm tròn. Bị cáo cúi đầu xin lỗi và xin được sự tha thứ của tất cả cán bộ công nhân viên Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Bị cáo Hình cho biết bản thân sinh ra và lớn lên trong truyền thống hiếu học và có nhiều đóng góp cho cách mạng. Từ ngày ra trường cho đến lúc về hưu, bị cáo rất phấn khởi được làm trong ngành GTVT, liên quan đến công tác đăng kiểm. Bị cáo đã toàn tâm toàn ý dành tất cả thời gian, tâm huyết để làm việc tốt ở bất cứ cương vị nào.
Theo lời cựu Cục trưởng, trong quá trình làm việc, đặc biệt là những năm cuối nghỉ hưu, bị cáo không giữ được mình nên mới phạm tội. Bị cáo Hình nói đã nhận thức rõ ràng hơn về những lỗi lầm mình đã gây ra, thật sự ăn năn hối cải, thật sự hối tiếc…
Theo cáo trạng, trong thời gian giữ chức vụ Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, Trần Kỳ Hình là người đứng đầu chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện mọi hoạt động của cục theo sự phân công của Bộ GTVT.
Bị cáo Hình được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác đăng kiểm trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên, bị cáo này đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao, đưa ra chủ trương làm trái quy định của pháp luật để nhận hối lộ và đã nhận hối lộ số tiền đặc biệt lớn.
Bị cáo Trần Kỳ Hình nhận tiền của lãnh đạo các phòng về việc đăng kiểm sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện, nhận hối lộ trong quá trình thẩm định hồ sơ thiết kế với tổng số tiền gần 7,2 tỉ đồng.
Ngoài ra, Trần Kỳ Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn, vị trí công tác, làm trái quy định, đã duyệt cấp thông báo năng lực cho 63 hồ sơ cơ sở đóng tàu không đủ điều kiện cấp theo quy định.