Việc chuyển đổi và đang triển khai đóng tàu đánh cá vỏ thép là một việc làm cần thiết và phù hợp với thực trạng yêu cầu hiện nay. Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên báo điện tử Một thế giới, PGS.TS. Nguyễn Chu Hồi, giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội, Ủy viên Thường vụ Hội nghề cá Việt Nam cho rằng: việc tổ chức triển khai rất cần phải thực hiện bài bản, khoa học trở lại.

PGS.TS. Nguyễn Chu Hồi: Tàu vỏ sắt phải kết hợp sản xuất với bảo vệ chủ quyền!

Một Thế Giới | 16/06/2014, 19:44

Việc chuyển đổi và đang triển khai đóng tàu đánh cá vỏ thép là một việc làm cần thiết và phù hợp với thực trạng yêu cầu hiện nay. Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên báo điện tử Một thế giới, PGS.TS. Nguyễn Chu Hồi, giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội, Ủy viên Thường vụ Hội nghề cá Việt Nam cho rằng: việc tổ chức triển khai rất cần phải thực hiện bài bản, khoa học trở lại.


PGS.TS. Nguyen Chu Hoi: Tau vo sat phai ket hop san xuat voi bao ve chu quyen!
 PGS.TS Nguyễn Chu Hồi - ảnh: infonet

Thủ tướng Chính Phủ đã quyết định chủ trương hoán đổi tàu cá vỏ sắt thay thế tàu vỏ gỗ cho 3.000 tàu cá đầu tiên (với tổng vốn khoảng 10.000 tỉ đồng) trong tổng số hơn 130.000 tàu cả nước. Thưa, quan điểm của ông về việc chuyển đổi sang tàu cá vỏ thép? 

Ý tưởng và nhu cầu đóng tàu đánh cá vỏ sắt/thép xuất hiện từ lâu, chủ yếu để ngư dân có một phương tiện ra khơi vững vàng và vững tâm. Nhưng đầu tư cho loại tàu vỏ thép đắt hơn so với tàu vỏ gỗ và còn những tranh cãi, và điều kiện kinh tế khi đó của đất nước cũng chưa thể hỗ trợ đầu tư lớn và đại trà cho ngư dân đóng loại tàu như vậy. 

Những năm gần đây, kinh tế đất nước thay đổi, khả năng hỗ trợ ngư dân dễ dàng hơn, thiên tai và nhân tai lại ngày một gia tăng cũng đặt ra nhu cầu đóng tàu vỏ thép cho ngư dân thay thế dần tàu vỏ gỗ để ra khơi an toàn hơn, hiệu quả hơn.
Thêm nữa, tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu khiến cho các quần đàn thủy sản có xu hướng di cư ra xa bờ và về hai phía vùng cực đại dương. Chiến lược phát triển nghề khai thác thủy sản nước ta cũng cần cân nhắc và tính toán đầy đủ các yếu tố trên. 

Cho nên, tái cơ cấu nghề cá biển theo hướng ưu tiên và chuyển dịch dần nghề đánh cá ra xa bờ, duy trì nghề đánh cá gần bờ hợp lý là một nhu cầu thực tế khách quan.
Việc đóng tàu tốt hơn, lớn hơn, bền hơn để hướng ra đánh cá xa bờ là một quyết định phù hợp với mục tiêu dài hạn nhằm kết hợp sản xuất với bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước

Tức là, đầu tư lần này phải bảo đảm cho được hai mục tiêu như vậy. Nếu một trong hai mục tiêu không đạt được, xem như gói tài chính hỗ trợ này không đạt hiệu quả mong đợi.

Qua ba phương án tàu mẫu đánh bắt cá vỏ thép dùng lưới rê, lưới vây và lưới kéo được trình bày tại tọa đàm khoa học về tàu cá vỏ thép vừa được các nhà khoa học tổ chức vừa qua, ông đánh giá như thế nào về chất lượng tàu đánh cá vỏ thép đã và đang được sản xuất hiện nay? 

Tôi không am hiểu sâu về kỹ thuật đóng tàu biển, nên không dám mạo muội đánh giá chất lượng tàu đánh cá vỏ thép đã và đang được sản xuất hiện nay.

Chúng ta đều biết, vừa qua tổng công ty Công nghiệp Đóng tàu Việt Nam (SBIC) đã “đóng thử” tàu đánh cá vỏ thép và bàn giao cho ngư dân một số tỉnh "dùng thử”. Kết quả nhà sản xuất được phản ánh là: bên cạnh ưu điểm như khả năng đi biển dài ngày, có tính năng vận hành ổn định và an toàn nhờ được trang bị các thiết bị hàng hải hiện đại giúp ngư dân tự tin bám biển, thì vẫn còn có những khiếm khuyết kỹ thuật mà đơn vị đóng tàu phải tiếp thu để cải tiến chất lượng tốt hơn.

Hơn nữa, một ngư hộ đăng ký đóng tàu với giá đắt vậy thì không dễ và để trả nợ dần thì phải có hiệu quả kinh tế, trong khi chi phí tiêu thụ xăng dầu cao hơn, gặp rủi ro trục vớt khó khăn hơn, thêm chi phí chống hà bám vỏ tàu cản tốc độ chạy tàu, ngư dân không tự sửa chữa được, v.v.

Cho nên, từ 2 mục tiêu nói trên, tôi quan tâm trước hết là chủ trương đã đúng, nhưng tổ chức thực hiện không tốt sẽ vẫn “đổ vỡ”. Người dân đang lo mưu sinh trước mắt, còn Chính phủ hướng vào mục tiêu dài hạn, cho nên cần phải xác định bước đi đồng bộ và thận trọng để bảo đảm hiệu quả đồng vốn đầu tư và đạt được mục tiêu cơ bản. Chúng ta đã có bài học Nhà nước đầu tư giúp ngư dân cải hoán và đóng mới tàu đánh bắt cá bờ rồi 15 năm về trước rồi!

PGS.TS. Nguyen Chu Hoi: Tau vo sat phai ket hop san xuat voi bao ve chu quyen!Tàu cá vỏ thép Hải Âu đã được bàn giao cho ngư dân Trần Văn Châu - Nam Định

Đã có nhiều ý kiến cho rằng: cần phải có nhiều cải tiến cho phù hợp hơn với yêu cầu và đòi hỏi thực tế, về cả mặt hiệu quả kinh tế và môi trường với tàu cá vỏ thép đang được thử nghiệm hiện nay. Còn quan điểm của ông? 

Qua các ý kiến thảo luận, mọi người có vẻ tập trung nhiều vào những vấn đề kỹ thuật cụ thể của con tàu. Theo tôi, nên bắt đầu từ cả 2 mục tiêu nói trên, trên cơ sở đó xác định các bước đi và “lộ trình” để giải quyết đồng bộ từng việc, và phải bàn cho kỹ trước khi giải ngân.

Con tàu chỉ là phương tiện và công cụ, quy mô của một con tàu và tổ chức như thế nào để đạt được mục tiêu có vẻ chưa được làm rõ và cụ thể hóa. Trong bối cảnh hiện nay, ngư dân ra biển cần thực hiện tốt phương châm: liên kết sản xuất, liên hoàn khi đánh cá trên biển, liên thông thông tin và liên tục bám biển. Làm được như vậy mới “tái cơ cấu” đội hình ra biển với “tâm thức mới, tư thế mới”, kết hợp đánh bắt hải sản hiệu quả và cùng nhau bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước.

Có những con tàu đánh cá vỏ thép tốt nhưng ra biển vẫn “đơn lẻ”, không phối hợp tập thể khi cần thiết thì không những sẽ không có hiệu quả kinh tế mà rủi ro vẫn cao, cả hai mục tiêu chung đề ra sẽ không thực hiện được. 

Theo ông, việc sản xuất tàu cá vỏ thép cần có nhiều công ty tham gia? 

Với tổng vốn dự kiến 10.000 tỷ VNĐ để đóng 3.000 con tàu đánh cá vỏ thép/sắt là một cố gắng lớn của Chính phủ, vì vậy phải sử dụng hiệu quả nguồn đầu tư này. Đầu tư đóng tàu đánh cá vỏ thép chỉ ưu tiên hỗ trợ cho hoạt động đánh bắt xa bờ (nghề cá “công nghiệp”), ngư dân làm nghề đánh cá ven bờ (nghề cá nhỏ) không phải là đối tượng hưởng gói kinh phí này.

Tàu thép đóng nhỏ như tàu gỗ hiện nay sẽ không hiệu quả, và cho cá nhân ngư dân vay thì kinh phí lại quá lớn với thực lực của họ. Vì vậy, nên thành lập các tập đoàn đánh cá do ngư dân tự nguyện “nhập cuộc làm ăn với nhau”, trên cơ sở đó đầu tư tàu đánh cá vỏ thép cỡ lớn, với cơ cấu đội tàu gồm cả tàu đánh bắt, tàu dịch vụ hậu cần, tàu kiểm ngư,… Làm được như vậy, nguồn vốn đầu tư không bị phân tán, lại giảm chi phí sản xuất và an toàn hơn, hiệu quả kinh tế hơn và mới đủ sức bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. 

Không thể nói có bao nhiêu công ty tham gia đóng tàu là vừa, điều quan trọng là nên mời các công ty trong và ngoài nước, các trường, viện liên quan và các liên doanh đóng tàu ở Việt Nam, thậm chí mời cơ quan đóng tàu cá có uy tín trên thế giới vào trao đổi học thuật.

Trên cơ sở đó thi vẽ thiết kế, tranh luận mở, rồi chọn ra một vài mẫu bảo đảm tiết kiệm nhất, an toàn nhất, vận hành hiệu quả nhất,… Sau đó mới chọn nhà sản xuất, cần thiết phải đấu thầu để có giá tốt nhất, trong số đó có Tổng công ty đóng tàu Sông Thu ở Đà Nẵng do Hà Lan giúp trực tiếp. Đặc biệt, không nên thiết kế tàu đánh cá sử dụng ngư lưới cụ đánh bắt hải sản hủy diệt.

Theo tôi, khi đã có chủ trương đúng và quyết  tâm cao từ phía Chính phủ, chủ trương đóng tàu vỏ thép “thành hay bại” hay không phụ thuộc vào việc tổ chức triển khai đúng hay sai, và phải bám vào 2 mục tiêu làm chỉ số đánh giá.

>> Thiết kế tàu đánh cá vỏ thép phù hợp cho ngư dân
Cám ơn ông!

Lê Quỳnh (thực hiện)

Bài liên quan

(0) Bình luận
Nổi bật Một thế giới
'Trùm' xe điện Trung Quốc đặt nhà máy sản xuất tại Phú Thọ
BYD, hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc chọn Phú Thọ làm nơi đặt nhà máy sản xuất với quy mô khoảng 100ha. Tuy nhiên, kế hoạch khởi công xây dựng đang bị chậm cho chiến lược và thị trường xe điện đang chững lại.
Đừng bỏ lỡ
Mới nhất
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO
PGS.TS. Nguyễn Chu Hồi: Tàu vỏ sắt phải kết hợp sản xuất với bảo vệ chủ quyền!